بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ
نکات ریز عملی برای به کار گیری در مسیر توحید
لزوم پیگیری یک برنامه عملی در توحید الی الله
در مباحث توحید الی الله، آن چیز که بیشتر مد نظرمون در این جلسات است، مباحث معرفتی است، یعنی مباحث فکری، و کمتر مباحثه عملی و سیر و سلوکی و رفتاری، مد نظر است. بیشتر برنامه ما به دنبال این است که دوستان به لحاظ فکری، همه ما به لحاظ فکری با مباحث توحید، مقداری آشنا بشیم. کمتر نظرمون به سمت یک برنامه عملی، در این مسیر است. این را عرض می کنیم که دوستان توجه داشته باشند با معارف که آشنا می شوند خودشون یه مقدار همت کنند، همت کنند برای کسب رفتارها، بهش فکر کنند، در زندگی بیارند، در طول ایام هفته با موضوع درگیر باشند. ما برنامه نداریم، ما برنامه نداریم یعنی امثال من و شما، امثال من، برنامه نداریم، برنامه برای یکدیگر نداریم.
نشانه های بارز وجود یک برنامه عظیم از سوی خداوند
برنامه بزرگ رو خدای متعالی داشته و داره. اصلا اینکه قرآن هست یعنی خدا برنامه داره برای رشد انسان، اینکه سوره توحید هست، اینکه دین هست، اینکه آداب دین هست، اینکه آداب اخلاق در دین هست، یعنی خدای متعال برنامه داره برای رشد ما. ما تن بدیم به اون برنامه ها با معرفتی که کسب میکنیم.
ضرورت توجه به اخلاص در تمام برنامه های عملی
از موضوعاتی که در سوره توحید و در مسیر توحید الی الله وجود داره، بحث اخلاص است. اخلاص، از رفتارهای اولیه در دین وجود داره تا معارف مرتفع، خب اینها جزء برنامههای عملی. آدم توحید رو بداند، معرفت توحید داشته باشه ولی اخلاص الی الله، اخلاص برای خدا نداشته باشه، خب این رفتارش ایراد داره. من این فضای از توحید خدا را میشناسم، نمیدونستم، ولی اخیراً شنیدم، شنیدم، دانستم، باورم شد، یه جوری شنیدم که باورم شد، بعد در زندگی، در رفتارها، در کردار با اطرافیان، با انسان ها، با دوستان، در خانواده، اخلاص نداشته باشم. یعنی یک کار رو، یه معنای ساده ای است، یعنی یک کار رو خالص، ِلله انجام ندم، با این فضای از توحید آشنا هستم و یه کار خالص، ِلله انجام ندم؟ خب اینها برنامه عملی میخواد. ما برنامه عملی با هم نداریم، برنامه نداریم برای جمعی، ولی دوستان خودشون داشته باشند. دوستان خودشون این فضا رو تمرین کنند. همه مون تمرین کنیم. باید اخلاص را در وجود مون زیاد کنیم. توحید با عمل خالصانه، حرکتش آغاز میشه. یعنی شما معرفت توحید پیدا کردی، حرکتش با عمل خالصانه هست، با عمل غیر مشرکانه. تمرین کنیم، خودمون برای خودمون برنامه بگذاریم. من یه کار می خوام انجام بدم، کار خوب، فقط خودم بدونم و خدا، تا آخر عمرم هم هیچ کس نمیدونه. من هفته ای یه کار می خوام انجام بدم تا آخر عمرم هم هیچ کس نمیدونه، فقط خودم بدونم و خدا. من روزی یک کار می خوام انجام بدم، فقط خودم بدونم و خدا و تا آخر عمرم هم هیچ کس از این کارها، پی نبره، اطلاعی پیدا نکنه. تمرین کنیم، اخلاص رو تمرین کنیم. سطوح توحید الی الله بسیار مرتفع است.
توحید؛ تنها راه پیش رو، حتّی در جهنّم
حرکت در توحید الی الله و در معارف توحید الی الله، بسیار مرتفع، عجیب و غریب، و یک جاهایی بسیار سخت، اگر پله های اولش رو خوب طی نکرده باشی، بسیار سخت. این راه پیش روی ماست، راه پیشروی همه انسان هاست. لازم باشه میلیاردها سال در جهنم می مانی که این رو یاد بگیری. این مهمه. کلام امیرالمومنین علیه السلام را که در دعای کمیل، یاد داد به کمیل، دو وجه ببینیم، یه وجه عاشقانه با خدای متعال، یه وجه امید و رجاء به خدای متعال، یه وجه اینکه شما اگر در آتش جهنم هم باشی باید یاد بگیری توحید الی الله رو. از اونجا هم باید حرکت الی الله را آغاز کنی. توحید یک راه پیش روی ماست و تنها راه پیش روی ماست، راه دوم نداره، راه ثانویه نداره، در اسمش این نهفته است. در نام توحید، در عنوان توحید، این موضوع نهفته است، یعنی فقط یک راه است، فقط هم همین راه است، دو تا نداریم، دوئیت وجود نداره، راه دوم وجود نداره. دو سبیل نداریم. دو صراط نداریم. سبیل فقط سبیل الی الله، فقط سبیل الله. فقط یک راه است. صراط، فقط صراط الله. دو صراط نداریم. دو مسیر نداریم، دو مسیر رشد نداریم .امّا مسیر غیر رشد، مسیر سقوط الا ماشالله. مسیر رشد رو اگر میخواهیم حرکت کنیم، توحید. خب این رو باید آغاز کنیم.
اخلاص در انفاق
فلانی یک کار نصفه نیمه، به درد نخور، انجام میده، خودش فکر میکنه که کارش خیر است، داره میترکه، چرا بقیه نمیدونند؟ چرا کسی متوجه نشد؟ چرا؟ حالا اون کاری که انجام داده هیچ چیزی هم ازش کم نکرده، یعنی چیزی از دست نداده. خدای متعال میفرماید انفاق کنید، یه جای دیگر می فرماید انفاق مِمَّا تُحِبُّونَ [آل عمران3: 92] . انفاق کنید، چی جوری آخه؟ سِرًّا، عَلانِيَة هم هست ها، سِرًّا. انفاق کنی یعنی یه چیزی رو از دست میدی، یک چیزی از دست بده پنهانی، در سِرّ، به خاطر خدا. ما به فلانی یه سلام کردیم، چیزی هم از مون کم نشده، هیچی هم از دست ندادیم، عالم و آدم باید بفهمند. یه جور سرفه میکنیم بقیه متوجه بشند. یه جور حرف میزنیم دو نفر پی ببرند. شرک، انسان رو با هر عمل خیری به سمت سقوط میبره.
اخلاص در نماز
از بزرگترین اعمال خیر چی هست؟ هر روز در اذان و اقامه میگیم، چی هست؟ نماز، صلات، خیرالعمل. درسته همینطور نیست؟ خیرالعمل. اِ، نماز؟ من رفتم نماز خوندم. در نمازت چگونه بودی؟ يُرَاءُون [الماعون107: 6] . اِ، نمازت يُرَاءُون بود؟ چی میشه؟ تویی که پیوسته، تویی که چنان به نماز پرداختی که عنوانت شده مصلین، یعنی جزء مصلین هست. به خاطر يُرَاءُون چی هست؟ وَيْلٌ[الماعون107: 4] ، درون وَيْل هستی. وَيْل برای تو. یه موقعی که شما میخواهید با اقامه نماز وصل بشی الی الله، میخوای با اقامه نماز بری در معیت، قرار بود به خاطر مصلین بودن، به خاطر جزء مصلین بودن، جنات عدن برای من باشه، معیت خوبان در جنات، برای من باشه، پس چرا اینطوری شد؟ پس چرا من دارم میرم به قعر یک چاه عمیق، با فاصله زیاد، چاه عمیقی که صدای منو از ته اون چاه کسی نمی شنوه؟ چرا من دارم پایینی میرم؟ من قرار بود با نماز برم در ارتفاع، با نماز ارتفاع بگیرم. نماز، عملی برای من باشه که رفعت بده، وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُه. نماز برای من به گونه ای باشه که بالا ببره، پس چرا من دارم پایینی میرم؟ چرا من با هر نماز میرم به پایین، فاصله ام بیشتر میشه، چرا؟ میدونی چرا؟ چون تو با نماز بالا نمیری. ویل برای توست. میدونی چرا ویل برای توست؟ چون تو جزء عَن صَلَاتهِمْ سَاهُون [الماعون107: 5] هستی، نماز تو پلکان رو به بالا نیست، عمود نیست. نماز تو پایه زیر پای تو برای بالا رفتن نیست. نماز تو پلکان سوی بالا نیست، بلکه دهان یک مار هست در بازی مار پله، نیش یک مار هست در بازی مار پله و تو پایین میری. خب چرا اینجوری است؟ چرا نماز من اینطوری است؟ میدونی چرا؟ الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُون [الماعون107: 6] ، خدا نیست، توحید نیست. تو اصلاً نمازت را برای بالا رفتن دنبال نمیکنی. خدا نیست، وحدت خدا نیست، احدیت خدا در بین نیست. نماز نمیخونی، الله اکبر به این معنا که لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد [الاخلاص112: 4] . خدایا وایستادم نماز، واقعاً لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد [الاخلاص112: 4] ، لَمْ يَكُن لَّکَ كُفُوًا أَحَد. وَ يَمْنَعُونَ الْمَاعُون [الماعون107: 7] ، و اینطور هستی و نگاهمون به مردم هست. نگاهمون به غیر الله است و دنبال رفتارها و کردارهای خدای نیستیم، نمیگذریم، دنیا، دنیای هدف شده.
اخلاص برای خدا
اینها نکات اولیه در بحث توحید الی الله است. اول من، اول بنده که با شما صحبت میکنم دوم شما، ما خالص الی الله نیستیم، ما خالص ِلله نیستیم. کسی که قلبش رو، عملش رو، چهل روز برای الله خالص کنه، یعنی وایسته چهل روز در خط توحید بایسته بیشتر نه، خدای متعال میگه من ابواب رحمت و حکمت و این موضوعات رو بر قلب و زبانش باز می کنم. بله اینها نکات ریز عملی در توحید الی الله است و اولیه است. ما گمان نکنیم که در بحث توحید، اول کار باید بریم از اواسط مسیر توحید شروع کنیم. اوایل مسیر لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد [الاخلاص112: 4] رو باید قدم برداریم. دوباره عرض میکنیم ما برنامه جمعی و گروهی نداریم. این چند نکته هم که عرض شد از بابت یک تذکر و یادآوری و اینجور موضوعات بود که دوستان حواسمون را به رفتار، به این که معارف باید بیاد در وجودمان و عمل کنیم. مدام هم نق نزنیم خب چی عمل کنیم؟ این معارف الان باید چطوری عمل بشه؟ آقا خیلی معلومه که. یعنی آنقدر موضوعات معلومه که باید چه ها عمل کنیم، ما الان در لیست دستورالعمل هایی که باید انجام بدیم، موندیم، چون آنقدر زیاد هست، به کدومش برسیم؟ پس نگو برام روشن نیست. برنامه عملی را کجا داشته باشیم؟ آنجایی که دوستان واقعاً به این نتیجه برسند که برنامه عملی روشن نیست. اینجا برنامه عملی داشته باشیم، اگر خدای متعال خواست اینجا برنامه عملی داشته باشیم. نه اینکه نگاه کنیم ببینیم همه مون، دوستان، خودمون، همین موضوعات معلوم رو در مسیر توحید الی الله بهش توجه نمیکنیم، نمیپردازیم، به برنامه زندگیمون می کشونیم. اگر این کار را نکنیم، اگر تو این فضای نیاییم، توقع نداشته باشیم که بریم از ارتفاعی از آیه لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَد [الاخلاص112: 4] صحبت کنیم که اونجا ولایت الله مطرح است. خب این رو ملاحظه داشته باشیم.