در بحث صلاۀ دو تا واژه خوبه در کنار هم بررسی بشه و مهم هم هست، یکی «صلاۀ لِ» و یکی «صلاۀ علی» . صلاۀ «لله» ، صلاۀ «لرب» ، صلاۀ «علی رسول» ، صلاۀ «علی المؤمنین» .
خداوند در بحث صلاۀ در قرآن یک آیه محوری دارند ، یعنی یکی از محوری ترین آیات صلاۀ ؛ می فرمایند که « اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ... (احزاب 56) » ؛ « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ» « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا» یعنی کیا ؟ یعنی مؤمنین ، «أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا» یعنی کیا ؟ یعنی مؤمنین . پس مؤمنین « صَلُّوا عَلَيْهِ» ، مؤمنین چکار کنید ؟ صلاۀ بر کی ؟ بر رسول خدا (صلوات الله علیه) .
در پرانتز عرض کنیم که در بحث صلاۀ دو تا واژه خوبه در کنار هم بررسی بشه و مهم هم هست، مطلب داره ، یکی «صلاۀ لِ» و یکی «صلاۀ علی» . صلاۀ «لله» ، صلاۀ «لرب» ، صلاۀ «علی رسول» ، صلاۀ «علی المؤمنین» .
حالا اینها توضیح خودش را داره ، در «صلاۀ لِ» ، یعنی صلاۀ بخاطر ، در چه راستایی . «صلاۀ علی» مصداق صلاۀ هست ، هدف صلاۀ هست ، محل اثر صلاۀ هست . « هُوَ الَّذي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ» ؛ «لِ» ؟ بخاطر چی ؟ حالا بخاطرش را باید بعداً توی این آیه بررسی بشه که چرا ؟ ولی «علیکم» ؛ محل اثر مؤمنین . هدف و نشانه گیری صلاۀ، مؤمنین هستند اونجا . همه ی این بحث صلاۀ ، نشانه ی گیری پیکان صلاۀ کجاست ؟ «علی رسول الله» .
صلاۀ یک علت داره ، یک مسیر داره ، منشأ داره ، مبدأ داره ؛ «لله» ، «لرب» . پیکان صلاۀ یک نشانه گیری داره ، «علی رسول» ، «علی النبی» ، «علی المؤمنین» .
پس صلاۀ یک علت داره ، یک مسیر داره ، منشأ داره ، مبدأ داره ؛ «لله» ، «لرب» . پیکان صلاۀ یک نشانه گیری داره ، «علی رسول» ، «علی النبی» ، «علی المؤمنین» . لذا در بحث صلاۀ این آیه یکی از مهمترین آیات نماز باشه . « إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِي» از خدا تا ملائکه، نشانه گیری ماجرای صلاۀ ، به سوی نبی (صلوات الله علیه) هست . « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ» نشانه گیری نمازتون به سمت او باشه . نشانه گیری صلاۀ به سوی او باشه .
خب چطور این موضوع برای مؤمنین شدنی هست ؟ راه صحیح رسیدن به این موضوع چگونه هست ؟ آیا این که بایستیم و نمازی بخونیم کافی هست ؟ یا نماز ما بایستی مسیری برای حرکت داشته باشه .
در روایت امیر المؤمنین (صلوات الله علیه) می فرماد که «انا صلاۀ المؤمنین» ؛ این روایت را بیاریم ذیل این آیه ؛ « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا» (یعنی مؤمنین) «صَلُّوا عَلَيْهِ» ؛ مؤمنین «صَلُّوا عَلَيْهِ» ؛ «انا صلاۀ المؤمنین» ، به ترتیب ابن جوری هست؛ «مؤمنین صلوا علیه» از آخر بنویسیم «انا صلاۀ المؤمنین» ؛ «علیه» با امیر المؤمنین (علیه السلام) ، مسیر صلاۀ ، مسیر نشانه گیری صحیح صلاۀ با امیر المؤمنین (علیه السلام) .
توحید در صلاۀ یعنی شما صد تا صلاۀ داری بر فرض ، همه ی صلاتها به یک نقطه اشاره کنند ، نه نمازهای شما بلکه صلاۀ دیگر مؤمنین ، همه با هم به یک نشانه حرکت کنند. توحید در نماز یعنی انتها و هدف اصلی این نشانه گیری «علی النبی» باشه و مسیرش امیر المؤمنین (علیه السلام)
توحید در صلاۀ یعنی چی ؟ یعنی شما صد تا صلاۀ داری بر فرض ، همه ی صلاتها به یک نقطه اشاره کنند ، میشه توحید در صلاۀ . نه نمازهای شما بلکه صلاۀ دیگر مؤمنین ، همه با هم به یک نشانه حرکت کنند ، میشه توحید در صلاۀ و الا میشه کثرت و الا میشه تفرق ، هر صلاتی یه چیزی را نشانه کرده .
پس در نماز بایستی توحید داشت ، توحید در نماز یعنی انتها و هدف اصلی این نشانه گیری «علی النبی» باشه و مسیرش امیر المؤمنین (علیه السلام) ، باب بسوی نبی امیر المؤمنین (علیه السلام) . خود این مطلب بحث جالبی هست ؛ « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ» چه جوری ؟ از چه مسیری ؟ «علیه» مسیر میخواهد ، «علیه» باب میخواهد . «علی نبی» باب می خواهد . صلاۀ شما چه جوری می خواهد بر نبی وارد بشه ؟ باب می خواهد .
با توجه به آیه ولایت (آیه 55 سوره مائده)، باب رسول الله ص، بالاترین اقامه کننده نماز است
خیلی بحث در این مطلب هست ، اون آیه ی « إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه» به این بحث کمک میکنه ، ذیل این بحث معنا میشه ، « إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ (مائده 55)» اونجا خداوند مصداق را معرفی میکنه ، مصداق را با چی معرفی میکنه ؟ با اقامه کننده ی نماز . خداوند می فرماد که بسوی رسول با اقامه کننده ی نماز . باب رسول بسوی شما، اقامه کننده ی نمازه . باب صلاۀ مؤمنین بر نبی چگونه هست ؟ اقامه کننده ی نماز ، بالا ترین اقامه کنندگان نماز ، لذا در نماز به ما یاد داده شده که در اقامه بگیم که «قد قامت الصلاۀ» ، اقامه کننده ی نماز، نماز را اقامه کرده . حالا این فضا را این جا ببینیم، گفته میشه؛ مؤمنین «حی علی الصلاۀ» بشتابید برای این که صلاۀ بجا بیارید ، این را بذارید ذیل کدوم آیه ؟ ذیل همون آیه ی « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ» ، این جا گفته میشه «حی علی الصلاۀ» ، حالا بجنب ، بشتاب برای این صلاۀ ، ادامه اش گفته میشه ، «قد قامت الصلاۀ» اقامه کننده ی نمازی، نماز را اقامه کرده ، بشتاب ، در فضای اقامه ی نماز او صلاۀ داشته باش ، «علی النبی» در فضای اقامه ی نماز او .
بسیاری از بحث ها و مباحث در نماز در این فضا معنا میشه ، مثل بحث قعود در نماز . آدم بیاد و در نماز و بخاطر نماز همنشین بشه با اقامه کننده ی نماز ، بره در نزد کسی که ملکیه ، ملیک مقتدره . خب این این جا معنا میشه .چرا قعود در نماز ؟ قعود بخاطر توحید در نماز.
محصول و ثمره و نشانه ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام) و نشانه وفای به عهد و میثاق امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نمازه ، و همچنین راه استمرار و ثابت قدم بودن بر ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نمازه .
خب نتیجه این که بدون ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام)، اقامه ی نماز شدنی نیست و نتیجه ی بعد این که، همه ی این جملات آیات قرآن جای خودش را داره.
محصول ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نمازه ، ثمره ی ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نمازه و بعد این که استمرار و ثابت قدم بودن بر ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نمازه . نشانه ی ایمان به امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نماز . وفای به عهد و میثاق امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نماز .( اینها همه آیات قرآن داره ها )
به عنوان مثال آیه ی 7 سوره ی مائده ، البته آیات ابتدایی سوره ی مائده تا حدود آیه ی 20 ، وقتی شما بررسی کنید خداوند در آیات مختلف مطالبی را مطرح میکنه که اگر اینها خوب کنار هم قرار داده بشه محصول چیه ؟ اینکه اگر می خواهید به میثاق به ولایت امیر المؤمنین (علیه السلام) عمل کنید اقامه ی نماز ، اگر اقامه ی نماز داشته باشید، به میثاق نسبت به ایشون عمل کردید و شرط این که خداوند این میثاق شما را بپذیره و شما را به عنوان جماعتی به دور ایشون بپذیره، اقامه ی نمازه . لذا مثلاً در یکی از آیات همین ابتدای سوره مائده می فرماد که اگر شما اقامه ی نماز کنید و ایتای زکات کنید خداوند با شما می مونه ، نسبت به اون میثاق ، در قبال اون میثاق . پس ایمان بیارید، برای استمرارش اقامه ی نماز داشته باشید و ایمانتون را در اقامه ی نماز، نشون بدید اون موقع خداوند با شماست ، «الله معکم» ، آیش آیه ی 12 سوره ی مائده هست . «وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ بَني إِسْرائيلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقيباً» خداوند این جا ماجرای بنی اسرائیل را به عنوان مثال مطرح میکنه. در این ماجرا ، موضوع میثاقی هست که در آیه ی سوم و در ادامش آیه هفتم مطرح هست «ِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دينا» این ماجرا را جلو تر میارند و در آیه ی هفت خداوند می فرماد که «وَ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ ميثاقَهُ الَّذي واثَقَكُم به» البته این جا نکته داره ها ، « ميثاقَهُ الَّذي واثَقَكُم به» می تونست بگه که « ميثاقَهُ الَّذي اخذکم به» ، ، واثَقَكُم به» یه مفهوم دیگه ای غیر از اون موضوع بنی اسرائیل داره . لذا این ماجرا را میخواهد باز کنه مثال میزنه ، میگه تو بنی اسرائیل هم ما دوازده تا نقیب آوردیم ، و در ادامه خداوند می فرماد که « وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ » خدا با شماست اگر اقامه ی نماز کنید و ایتاء زکات کنید ، « ْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاة» در قبال چی هست ؟ در قبال میثاق . میثاق در چه فضایی هست ؟ «وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقيبا» . خب خداوند توی این فضا، از بنی اسرائیل میثاق گرفته و بعد می فرماد که خدا با شماست اگر اقامه ی نماز کنید و ایتاء زکات . حالا بحثهای قرآنیش بمونه برای بعد .
بخاطر میثاق در دین، در دین اقامه نماز هست، در واقع اقامه ی نماز، رفتار در قبال میثاق هست
چرا در دین اقامه ی نماز هست؟ بخاطر میثاق در دین ، اقامه ی نماز رفتار در قبال میثاق ؛ به عنوان مثال در آیه ی 6 و 7 سوره ی مائده این مطلب مطرح هست ، در این فراز از فرازهای مربوط به « الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دينا» در این فراز و فرازها ی مربوط به این بخش، خداوند مطرح میکنه که رفتار در قبال اتمام نعمت و میثاق، اقامه ی نماز هست ، بخاطر میثاق ، بخاطر ذکر نعمت خدا و ذکر میثاق؛ اقامه ی نماز .
خداوند در آیه ی 7 می فرماد که « وَ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ ميثاقَهُ الَّذي واثَقَكُمْ بِهِ إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» وقتی که گفتید شنیدید و اطاعت میکنید ، « وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ» بدونید خدا به اون چیز درونی شما آگاه هست ، « إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» اقرار به ایمان به میثاق کافی نیست ، کسانی که در ماجرای امیر المؤمنین (علیه السلام) اقرار به ایمان به ایشون میکنند ، بگند که ما باور داریم که رسول الله (صلوات الله علیه) ایشون را معرفی کرده به عنوان ولی ، ایشون را باور داریم و باور داریم که بایستی از ایشون اطاعت کنیم، این کافی نیست . در حین این که این را میگید و میشنوید و اطاعت میکنید « وَ اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ ْ وَ ميثاقَهُ الَّذي واثَقَكُمْ بِه» یعنی این « وَ اذْكُرُوا» به لحاظ عمل بعد از « إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» هست . این رفتار در میثاق بسیار ناقص هست ، چون که خیلی ها تصورشون این هست که در میثاق، خداوند یه چیزی را میگه و ما میپذیریم ، خداوند میگه اصلا این نیست « وَ اذْكُرُوا» ذکر کنید میثاق را . رفتار در قبال میثاق ذکر میثاق هست همان گونه که رفتار در قبال نعمت ذکر نعمت هست ، یعنی خداوند در ابتدای آیه رفتار صحیح نسبت به نعمت و میثاق را معرفی میکنه .
خیلی ها گمانشون این هست که رفتار صحیح در قبال میثاق این هست که بگند که خب قبول کردیم . خداوند رفتار صحیح را معرفی میکنه ، میگه که رفتار صحیح این ذکر هست و اون ذکر باعث نتیجه ی تقوای شماست ، اگه تقوا داشته باشید تقوای شما این جوری نمودار میشه . اصلی ترین این ذکر در آیه ی 6 مطرح هست «صلاۀ».
خداوند در آیه ی 7 این فراز از آیات را تمام میکنه و فراز دیگری از آیات را تو فضای « الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ» مطرح میکنه و در آیه ی 12 و 13 هم ماجرایی از بنی اسرائیل را مطرح میکنه، برای توضیح همین میثاق . لذا در ادامه می فرماد که «وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ بَني إِسْرائيلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقيباً وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ» ، اگه اقامه ی نماز کنید ، کل ماجرایی که قبلش مطرح هست اینه که دوازده تا نقیب در بین شما مبعوث شد، خداوند از شما میثاق گرفت ، میثاق به چی مربوط میشه ؟ به مبعوث شدن دوازده تا نقیب در بین اونها. شما این جوری ببینید «وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ بَني إِسْرائيلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقيباً » خداوند پیوسته از این ها میثاق میگرفت در حالی که مبعوث میکرد از اونها دوازده تا نقیب ، نسبت به تک تک اونها خداوند از این ها میثاق گرفته ، « وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ ميثاقَ بَني إِسْرائيلَ» یعنی نسبت به تک تک این دوازده تا خداوند میثاق گرفت بعد خداوند می فرماد که « وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ» یعنی اون زمانی که از شما میثاق می گرفت خدا گفت نه اون زمانی که مبعوث کرده ، اون زمانی که میثاق گرفت ؛ « وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ» اون زمانی که خدا از شما میثاق می گرفت، گفت که من با شما هستم « إِنِّي مَعَكُمْ»، من باشما هستم « لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ» اگه اقامه ی نماز کنید و ایتاء زکات کنید و ادامه اش .
با اقامه ی نماز شما در حیطه ی امیر المؤمنین (علیه السلام) بکار گرفته میشی . با اقامه ی نماز، نقش امیر المؤمنین (علیه السلام) را مشخص میکنی ، در عمل ، برای هر فرد .
پس شروع رفتار در قبال میثاق نسبت به اهل بیت (علیهم السلام)، شروع رفتار بخاطر میثاق نسبت امیر المؤمنین (علیه السلام) اقامه ی نماز هست .
این که ما بیاییم و سالها کتاب بنویسیم بر اثبات ولایت امیر المؤمنین (علیه السلام) و بحث و جدل داشته باشیم در مورد این موضوع یعنی هنوز در این بند از آیه « إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» موندیم . «وَ اذْكُرُوا» ذکر کنیم نعمت خدا و میثاق را و وارد عرصه ی عمل بشیم . اوج عملش با اقامه ی نماز هست . چرا می گیم اوج عملش با اقامه ی نماز هست ؟ چون هم در این آیه با ظاهر به ما میرسونه و هم از آیه ی 6 ، در اون آیاتی که خداوند می خواهد از این ماجرا در بنی اسرائیل مثال بزنه ، لذا میثاق را که مثال میزنه میگه که حالا برید اقامه ی نماز کنید . سر لوحه را اقامه ی نماز مطرح میکنه ، میگه که وارد شید . حالا شما بیا مدام اثبات کن که امیر المؤمنین (علیه السلام) در غدیر خم به عنوان ولی مطرح شده . صد ها کتاب بنویس ، خب تمام شد ، خب « إِذْ قُلْتُمْ سَمِعْنا وَ أَطَعْنا» قبول ؛ ادامه این چی ؟ ادامه اش با اقامه ی نماز شروع میشه ، از بالاترین ادامه دادن این ماجرا، اقامه ی نماز هست . با اقامه ی نماز شما در حیطه ی امیر المؤمنین (علیه السلام) بکار گرفته میشی . با اقامه ی نماز، نقش امیر المؤمنین (علیه السلام) را مشخص میکنی ، در عمل ، برای هر فرد .
هدیه به پیشگاه امیر المؤمنین (علیه السلام) صلواتی بفرستیم .
