در این آیات ندا «لِ» الصلاة طرح در حالی که در دو جای دیگر قرآن ندا الی الصلاة مطرح است
بله وقتی چند نکته رو بخوایم در آیات 9و10 سوره جمعه بررسی کنیم میفرماید چی؟ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ وقتی در یوم جمعه ندا داده شدید برای صلاة پس ای مؤمنین وقتی که ندا داده میشید لِلصَّلَاةِ دقت کنیم نمیفرماید الی الصلاة این خودش یک نکته هست نُودِي لِلصَّلَاةِ ما جای دیگه بحث ندای به صلاة رو دو بار داریم برای مؤمنین میفرماید نُودِي لِلصَّلَاةِ اونجا برای اون انسانهای منفی در سوره مائده میفرماید که الی الصلاة ،
«من یوم الجمعه»، «مِن» در این عبارت به معنای «فی» نیست
خوب مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ چرا مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ ؟ ما اینجا مِن رو در معنای فی میگیریم خوب چرا نفرموده فی يَوْمِ الْجُمُعَةِ ؟ آیا معنایی مدنظر داره؟ آیا اینجا به معنای فی يَوْمِ الْجُمُعَةِ نیست ؟ آیا اون معنای فی يَوْمِ الْجُمُعَةِ هم در این نهفته است ؟ آیا به معنای مِن البته نه فی ، آیا به معنای مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ هست ؟
بعد از اینکه نماز قضی شد یعنی حتما نماز خوانده شده است ، حال که در ادامه گفته میشود « فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ » آیا ذکر خدا همان نماز است و یا موضوعی دیگر مطرح است؟
میفرماید که فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ پس سعی کنید حرکت کنید تلاش کنید به سوی ذکر خدا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ و معامله رو و بیع رو رها کنید اگه در حال بیع هستید بیع رو رها کنید و سعی کنید به سوی ذکرالله حرکت کنید به سوی ذکرالله، ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ پس هنگامی که نماز تمام شد کدوم نماز هست همون نمازی که به اون ندا داده شدید وقتی که نماز تمام شد فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ در زمین پراکنده بشوید منتشر بشوید و از فضل خدا ابتغا داشته باشید وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا و ذکر خدا بکنید کثیر لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ، ببینید این دو آیه در واقع در یک ماجرا صحبت میشه میفرماید که وقتی ندا داده میشید به صلاة در واقع معناش این است که وقتی ندا داده شدید به صلاة برید صلاة بخونید در ادامه هم گفته شده که قُضِيَتِ الصَّلَاة وقتی هم که نماز تموم شد پس این مابین نماز خونده شده یعنی بحث صلّوا انجام شده إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ فَصَلّوا پس صلاة بجا بیارید انجام شده خوب میفرماید که وقتی نماز تموم شد پس قبل از این نماز گفته شده قبل از این نماز خوانده شده فعل نماز انجام شده فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاة وقتی گفت یعنی شما قبل از این فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ نماز فعلش انجام شده خوب سؤال آیافَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ یعنی برید سراغ نماز؟ یعنی ذِكْرِ اللَّه اینجا نماز هست؟ یعنی فعل نماز اینجا به معنای ذِكْرِ اللَّهِ هست؟ وقتی میفرماید فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وقتی که شما ندا داده شدید در یَومِ الجُمعه به نماز فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ برید نماز بجا بیارید خب این فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ یعنی اینکه برید فعل نماز رو انجام بدید خب اگر این است شما وقتی به قُضِيَتِ الصَّلَاةُ رسیدید در واقع ذِكْرِ اللَّه رو انجام دادید یعنی در واقع در زمان قُضِيَتِ الصَّلَاةُ شما ذاکر خدا بودید در ادامه میفرماید که فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا شما میفرمایید که ببخشید من ذکر خدا رو انجام دادم ، آیا اینجا به معنای دوباره تکرار ذکر خداست ؟ یعنی اینکه دوباره شما برید و همین ذکر خدا رو که انجام دادید دوباره تکرار کنید ؟ گونه ی دیگری از ذکر خداست؟ به روش دیگری دوباره ذکر خدا بکنید و به شکل کثیر ذکر خدا رو دوباره تکرار کنید ؟ خب اینجا ذکرالله چی هست؟
فضای نماز به سوی ذکر خداست، بعد از ندای به صلاة و نماز خواندن یعی برای ذکر مطرح است و بعد از قضای نماز دوباره به ذکر دستور داده میشود
در آیه اول اون در آیه نهم خداوند میفرماید که فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ حرکت کنید به سوی ذکر خدا رابطه این فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ در این آیه و وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا در آیه بعد چیه؟ بعد از نُودِي لِلصَّلَاةِ بعد از ندای برای صلاة فرمان سعی برای ذکر خدا هست موضوع سعی برای ذکر خدا است بعد از قضای صلاة دستور فرمان ذکرخدا هست اجرای ذکر خداست، یه تفاوت اینکه اونجا میفرماید حرکت کنید به سوی ذکر اینجا میفرماید که ذکر کنید پس اونجا حرکت به سوی ذکر مفهوم داره و قابلیتش وجود داره اینجا قابلیت ذکر خدا وجود داره دوم اینکه اگر اینها ذاکر شدند با اون سعی به سوی ذکر خدا و در فضای نماز و انجام فعل نماز تا زمانی که قضای صلاة شده اینها توفیق پیدا کرده اند و ذاکر شده اند چرا دوباره به اینها مطرح میشه که ذکر خدا کنید؟ به نظر این به این معناست که اون سعی برای ذکر خدا همچنان بعد از اقامه نماز ادامه داره و تازه زمان تحقق ذکر خداست، سعی برای ذکر خدا آغاز میشه از کی؟ از زمان ندای برای صلاة ، کی زمان انجام ذکر خدا میرسه؟ بعد از قضای صلاة ، پس از ندای صلاة تا قضای صلاة مسیر است که شما حرکت میکنید و بعد از قضای صلاة فضایی است که شما در اون فضا میتوانید ذکر خدا کنید، فعل نماز مسیر حرکت به سوی ذکرالله، ندای برای نماز تا قضای نماز اینجا چه اتفاقی افتاده؟ بحث فعل نماز فعل صلاة فضا برای چه چیزی آماده شده؟ ذکر خدا،
در آیه 45 عنکبوت، خطاب به رسول الله ص گفته میشود نماز اقامه که نماز نهی کننده است و ذکر خدا اکبر است، یعنی خود نماز ناهی است و اقامه نماز که ذکر خداست بزرگتر است
این مطلب رو ببریم در کنار آیه 45 سوره عنکبوت اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ این مطلب به رسول الله ص هست، آن چیز که به سوی تو وحی شده از کتاب رو تلاوت کن وَأَقِمِ الصَّلَاةَ و اقامه نماز کن یه توضیح إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ، صلاة نهی کننده از فحشا و منکر است پس این توضیح رو باید متوجه باشی حواست به این توضیح باشه صلاة نهی کننده از فحشا و منکر است و قطعاً ذکرالله بزرگتر است ، رسول الله تو باید چه کار کنی؟ اقامه نماز، یه چیز رو بدون شما باید اقامه صلاة بکنی ولی صلاة تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ است و قطعاً ذکرالله اکبر است ، نفرمود که اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَصَلّوا إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ فرموده که وَأَقِمِ الصَّلَاةَإِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ این إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ توضیح اقامه صلاة نیست تبیین اقامه صلاة نیست برای توضیح بیشتر اقامه صلاة بیان نشده بلکه برای تبیین بیشتر صلاة بیان شده و یه توضیح بیشتر وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ، رسول الله اقامه نماز کن چرا؟ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ ذکرالله بزرگتره بزرگتر ازچی؟ خب در همین جا مقایسه اش رو پیدا بکنید از صلاة و آثارصلاة ، صَلاة تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ، ذکرالله اکبر، ذکرالله بزرگتر از این ماجراست، حالا این معنا رو داشته باش پس اقامه نماز کن، خب پس اینجا میشه تأمل کرد که رابطه این اقامه صلاة با اون خاصیتی که برای صلاة مطرح است چیه؟ و رابطه این فضای از نماز با اینکه ذکر خدا بزرگتر هست چیه؟ این رو برد در کنار آیات سوره جمعه اونجا بحث کرد که از نقطه ندای به صلاة شروع میشه فضا تواَمان دو فضا در کنار هم پیش میره یعنی فضای نماز و فضای ذکر اونجا تواَمان کنار هم پیش میره ، نماز از ندای به صلاة شروع میشه تا قضای صلاة پس در این بین بحث فعل صلاة انجام شده بحث ذکر از سعی برای ذکر شروع شده ادامه داره بعد از قضای صلاة فعل ذکر خدا هست .
