نظام قرب به خدا چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟ آیا مقرب بودن مفهومی قرآنی است و دارای اعتبار میباشد؟
نظام قرب به خدا. بحث قرب به خدا رو کجا باید دنبال کرد؟ قرب به خدا چگونه اتفاق می افته؟ مفهوم قرب به خدا چی هست؟ آیا قرب به خدا اهمیت داره؟ آیا قرب به خداوند یک جایگاه هست؟ کسی که قرب به خدا پیدا می کنه، میشه مقرب. آیا مفهوم مقرب در قرآن وجود داره؟ و دارای اعتبار هست؟ آیا باید به دنبال قرب بود؟ شما این سؤال رو وقتی می خوای پاسخ بدی، باید دنبال مشخصاتی بگردید که در قرآن یا توصیه به این باشه یا محصول قرب باشه و خداوند برای این موضوع اعتبار قائل شده باشه، مثلا اگر خداوند واژه‌ی مقرب رو در قرآن مطرح کرده باشه و براش اعتبار قائل شده باشه یعنی شما باید به دنبال قرب باشی. از جمله آیات مربوط آیه 11 سوره‌ی واقعه هست. می فرماد که، اولئک المقربون، اینها کیا هستن؟ السابقون. السابقون در جنات نعیم جزء مقربون هستن. خداوند برای قرب اعتبار قائل شده. پس اگر خداوند برای قرب اعتبار قائل هست، نظام رفتاری مقرب شدن چی هست؟ چگونه میشه مقرب درگاه خدا شد؟ این رو به چند روش میشه دنبال کرد.
روش اول بحث مقرب شدن: پرداختن به مصادیق مقربون
یکی مصادیق مقربون. یعنی شما کسانی که مقرب شدن رو در قرآن پیدا کنید و ببینید اینها کی هستن؟ چه اوصافی دارن؟ چگونه افرادی هستن که مقرب هستن؟ این جایگاه داره در نظام قرب،
روش دوم بحث مقرب شدن: یافتن موضوعاتی که باید به آنها قرب یافت
و دوم موضوعات خدایی که شما باید به اون قرب پیدا کنید. اینها رو پیدا کنیم و جاشون رو در نظام قرب مشخص کنیم،
روش سوم بحث مقرب شدن: یافتن موضوعات مرتبط و مشتق شده از قرب مانند قربان
و سوم مقولاتی که، سایر مقولاتی که به بحث قرب مربوط هست، از بحث قرب مشتق میشه. مثل مثلا قربان. مثل قربانی کردن جای این موضوع رو در نظام قرب معلوم کنیم.
تقرب به برخی از مقولات و رفتارهای خدایی مانند نماز قربب به خداست، تقرب به این موضوعات چگونه است، از جمله رفتارهای دیگر انفاق است که بوسیله این رفتارها پله به پله قرب به خداوند انجام می‌شود
پس مقربین دارای اوصافی هستن، مسیری رو حرکت می کنن تا مقرب بشن. موضوعات خدایی وجود داره که با قرب به اون موضوعات در واقع شما مسیر قرب خدا رو طی می کنی. مثل بحث نماز و یکسری رفتارها که شما رو به قرب می کشونه. وقتی مطرح میشه قرب به صلاة یعنی چی کار کن؟ یعنی برو نزدیک نماز؟ نزدیک نماز چه معنی داره؟ یعنی برو سراغ نماز؟ سراغ نماز چه معنی داره به قرب به نماز؟ یعنی برو وایستا نماز بخون؟ یعنی برو و بایست نماز بخون؟ برای قرب به نماز باید چه چیزی رو دنبال کرد؟ برای قرب به نماز باید چگونه رفتاری انجام داد؟ وسیله تقرب به نماز چیست؟ یعنی در مسیر تقرب چه رفتارهایی باید انجام داد؟ در مسیر تقرب به خداوند چه رفتارهایی باید انجام داد؟ در بحث تقرب به خداوند گامهایی بینابین مطرح هست. رفتارهایی یا اشیاء خداوندی مطرح هست که باید به اونها قرب پیدا کرد. قرب به اونها قرب به خداست. قرب در مسیر خداست. برای قرب باید چه کرد؟ خوب این رو باید دنبال کرد که قرب چه موضوعاتی رو در بر میگیره؟ چه نظام رفتاری داره؟ مثلا از موضوعاتی که باعث قرب هست بحث انفاق هست. انفاق مسیر قرب به خداست. انفاق رفتاری برای قرب. کسی که می خواد در مسیر قرب به خداوند باشه و زء مقرب به خداوند باشه، یکی از رفتارهای مربوط به اون بحث انفاق هست. در آیه‌ی 99 سوره‌ی توبه می فرماد که وَ مِنَ الْأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الاَْخِرِ وَ يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللَّهِ وَ صَلَوَاتِ الرَّسُولِ أَلَا إِنهََّا قُرْبَةٌ لَّهُمْ. مثلا در آیه 27 مائده وقتی ماجرای فرزندان آدم ع مطرح هست، اونجا داستان چی هست؟ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا، وقتی که برنامه، برنامه قرب بود. وقتی اونها می خواستن بوسیله رفتاری در مسیر قرب حرکت کنن. رفتن رفتارهایی انجام دادن. در روایت وقتی نگاه می کنید این رفتارها قربانی کردن گوسفند هست. چیزی شبیه به انفاق. پس در مسیر قرب به خدا باید رفتارهایی انجام داد و بوسیله اون رفتارها، گام به گام، به اشیاء خدایی، به موضوعات خدایی قرب پیدا کرد و از این مسیر به سمت قرب به خدا رفت.
از معانی تبعی قرب، نزدیک بودن است، وقتی چیزی در نزدیکی است فرصت بهره برداری از ان مهیاست
یکی از معانی که برای قرب مطرح هست، بصورت اولیه یعنی نزدیک بودن، این رو چی معنا کنیم؟ یکی از آثار معنا یکی از تبعات معنا یعنی موقعیت در دسترس. موقعیتی که بسیار آن شیء که شما به او قرب داری در دسترس هست. موقعیتی که درش عندیت و محضریت پررنگ هست و البته اون شیء در دسترس هست و فرصت بهره مندی از اون شیء وجود داره. زمینه ایجاد میشه تا شما بتونی از اون شیء بهره مند بشی بهره برداری از اون شیء داشته باشی.
اوج قرب در بحث سبقت ایجاد می‌شود سبقت هم از لحاظ زمانی و هم از لحاظ کمیت و کیفیت
در اوج مقربون چه کسانی هستن؟ السابقون. السابقون دارای یک نظام رفتاری هستن. یک نظام رفتاری که با یک عنوان مطرح میشه. سبقت گیرندگان. مجموعه رفتارهاشون رو شما یک عنوان بهش بگذاری میشه سبقت گیرندگان. مثلا سبقت گیرندگان در خیرات، فَاستبقوا الخیرات. سبقت گیرندگان در مغفرت، سبقت گیرندگان به سوی جنت. ولی نوع مجموعه رفتارهاشون، ویژه‌گی مجموعه رفتارهاشون، هست سبقت گرفتن. می فرماد اینها مقرب هستن. اوج تقرب اینجاست. اوج تقرب اینجاست. اوج تقرب با سبقت گرفتن بوجود میاد. این افراد در خیرات سبقت دارن. در انواع رفتارهای مثبت سبقت دارن. در انفاق سبقت دارن. در نماز سبقت دارن. در بهره مندی از مغفرت خداوند سبقت می گیرن. شما در سبقت چی رو معنا کنید؟ یعنی هم به لحاظ تعجیل در رفتار سبقت می گیرن، هم به لحاظ زمان سبقت می گیرن، هم به لحاظ کمیت و کیفیت خود اون عمل سبقت می گیرن.
«عجلوا بالصَلاة» و نماز اول وقت، دعوت به سبقت در نماز هستند
وقتی در بحث نماز مطرح است که، عَجلوا بالصلاة ، برای صلاة عجله کنید، یعنی سبقت. یعنی جزء سابقون به نماز باشید. یه معنا از نماز اول وقت یعنی سبقت در نماز. یعنی جزء سابقون در نماز باشید، از نظر زمان. اولئک المقربون، اینها مقرب هستن.
اگر در نماز به دنبال سبقت هستی پس باید نسبت به نماز السابقون باشی هم به لحاظ زمانی و هم کمی و هم کیفی
یک جهت معنا در سبقت در کمیت، میزان، مقدار و کیفیت اون مقوله هست. کیفیت رفتار در اون مقوله هست. مثلا شما می خواید انفاق کنید. یه فقیری هست، می خواید به او صدقه بدید، به او انفاقی بکنید، خوب عجله کن که شما زودتر این کار رو انجام بدید. از نظر زمان در این کار عجله کن. دوم از نظر کیفیت و مقدار هم سبقت بگیر. سبقت بگیرید در زمان انجام، در کمیت انجام و در کیفیت انجام. مثلا در نماز در زمانش سبقت بگیرید. در اول وقت نماز بخونید. در بهترین زمانها،که از بهترین زمانها، اول وقت نماز هست، نماز بخونید. در کمیت سبقت بگیرید. در کمیت خود زمان یک نماز. نمازتون رو پنج دقیقه‌ای می‌خونی، ده دقیقه‌ای بخون. سبقت بگیرید. در تعداد نمازها سبقت بگیرید. از اوصاف رسول الله ص، از اوصاف مؤمنان خوب این هست که بسیار به نوافل می پردازن. یعنی چی؟ یعنی در نماز سبقت می گیرن. یعنی رفتار در قبال نماز سبقت گرفتن هست. سبقت گرفتن در زمان نماز، در کمیت نماز و در کیفیت نماز سبقت بگیرید. در فضای درون نماز سبقت بگیرید. در آداب نسبت به نماز سبقت بگیرید. آداب بیشتری رو مراعات کنید. پس شما می خواید بحث قرب به نماز رو دنبال کنید، طبق قائده‌ی اینکه عنوان مقربون هست السابقون، این معنا رو بیارید در قرب به خداوند و اشیاء و موضوعات خدایی. قرب به نماز یعنی رفتار سبقت گونه نسبت به نماز. رفتارهایی که حاکی از سبقت به نماز هست. وقتی کسی هیچ گونه رفتار سبقت گونه نسبت به نماز نداره، انتظار بهره مندی قرب گونه از نماز نباید داشته باشه. چرا؟ چون سابقون هستن که مقرب هستن. السابقون السابقون اولئک المقربون. برخی از اشیاء مسیر قرب به خداوند هستن، مثل نماز. یعنی مثل پلکان اول قرب هستن. مثل پلکانهای قرب هستن. در رسیدن به قرب به خدا چند هدف بینابینی تعیین شده. به این مقوله قرب پیدا کنید، این خودش در معنای قرب به خداوند هست. یعنی بخشی از مسیر قرب به خداوند هست. برخی از رفتارها، رفتارهای قرب هستن. عنوان کلی رفتارهای قرب باید فضای سبقت باشه.
از جمله رفتارهای بارز منتهی به قرب انفاق میباشد
ولی برخی از رفتارها، رفتارهای مشخص‌تری در بحث قرب هستن. مثل بحث انفاق. میشه در یک لیستی از آیات قرآن، این موضوعاتی که موجب قرب هستن رو احصا کرد. موضوعات مشخص‌تری که موجب قرب هستن. برخی موضوعات، موضوعات رفتاری مطرح هست که موجب قرب هستن و در مجموع، بصورت کلی هم یک فضای رفتاری مطرح هست که موجب قرب هست، و اون فضای رفتاری، سبقت گرفتن هست.
«خُذْ مِنْ أَمْوَالهِِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِم بهَِا وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ»، از آنها صدقه بگیر تا تطیر و تزکیه شوند تا در موقعیت قرب به نماز قرار بگیرند تا از نماز تو بهره ببرند
مثلا یکی از آیات، آیه 103 سوره توبه، می فرماد که خُذْ مِنْ أَمْوَالهِِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِم بهَِا وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَوتَكَ سَكَنٌ لهَُّمْ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(103). از اموال اونها صدقه بگیر که تطهیر بشن و تزکیه بشن بوسیله این صدقه، وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ، و سپس بر اونها صلاة کن، چرا که صلاة تو سکنی است برای اونها. چرا صدقه از اموال اونها گرفته بشه؟ تا اونها تطهیر بشن، تزکیه بشن. چرا تطهیر بشن، تزکیه بشن؟ تا در موقیت قرب به صلاة تو قرار بگیرن. تو بر اونها صلاة انجام میدی، تا اونها در موقعیت قرب به صلاة تو باشن تا بتونن از صلاة تو بهره ببرن. اگه در موقعیت قرب نباشن، نمی تونن بهره ببرن. تا به صلاة ی که بر اونها قرار میدی احساس نزدیکی کنن. رسول الله ص صلاة قرار میده بر اونها، اونها احساس می کنن دورن از اون فضا.
انسان باید در موقعیت قرب نسبت به مقولات خداوندی قرار بگیرد تا از آن بهره ببرد
در مجموع انسانها باید به قرب برسن تا اشیاء خداوندی، تا مقولات خداوندی در دسترسشون قرار بگیره و بتونن بهره ببرن. باید در قرب نسیت به نماز باشن. نمازی که خودشون می خوان بخونن تا بتونن از نمازشون بهره ببرن. باید در قرب نسیت به نماز رسول الله ص بر خودشون باشن تا بتونن از نماز رسول الله ص بهره ببرن.
از جمله عذابها، عذاب بُعد است که انسان را از موهبتهای خدایی بهره بردن باز میدارد
یکی از عذابهای خداوندی، عذاب بُعد هست. انسانها رو دور می کنه. دور میکنه و نمی تونن بهره ببرن. یکی از موضوعاتی که انسان باید بهره ببره از رحمت خداوند هست. انسانی که دور میشه از رحمت خداوند بی بهره میشه.
«نحر» در قبال کوثر ، رفتاری است برای مقرب شدن
از بحث قرب میشه استفاده کرد در آیه دوم سوره کوثر فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انحَْرْ(2). اون وانحر رو کجا دنبال کنید؟ در بحث قرب. در بحث مقرب بودن. چرا وانحر؟ چون اونجا فضایی بسیار قوی. چرا رسول الله ص رفتار نحر رو دنبال می کنه؟ چون بسیار مقرب شده. چون فضایی بسیار قرب‌گونه هست. و در وهله اول به دنبال قرب بسیار زیاد هست.کسی که کوثر به او عطا شده حیفه که از کوثر بهره‌مند نشه و عالیترین مقرب درگاه خداوند نباشه. لذا رفتار در خور کوثر انجام میده. ببینید یه کسی خداوند به او مالی عطا کرده، از مالش انفاق میکنه تا مقرب بشه. شما یه کسی که خداوند به او مالی عطا کرده به او می فرمایی که حیف نیست از مالت انفاق نکنی تا مقرب خدا بشی، قرب به خدا پیدا کنی. خوب ایشون از مالش یه مقداری انفاق می کنه. اصلا اون مال یک کششی داره، یک ظرفیتی داره برای انفاق کردن و به تبعش یک ظرفیتی ایجاد میشه برای مقرب بودن، برای قرب به خدا. کشش کوثر، ظرفیت کوثر در انفاق کردن، در بخشیدن برای قرب به خدا، عنوانش هست نحر.
در آیه 99 توبه، انفاق مومنان منتج به قرب شده و قرب باعث بهره مندی از صلوات رسول ص و صلوات موجب بهره مندی رحمت خداست
در آیه 99 سوره توبه آنچیزی که مؤمنین انفاق می کنن در واقع مسیر قرب هست. در واقع محصول اون انفاق میشه قرب. محصول اولیه اون انفاق میشه قرب. قربی در مسیر بهره مندی از صلوات رسول. با بهره مندی از صلوات رسول، آنها از فضای رحمت بهره مند خواهند شد. یعنی سه گام اونجا مطرح هست. انفاقی که باعث قرب هست. قربی که باعث بهره مندی از صلوات رسول هست. صلوات رسولی که باعث ورود در رحمت هست و بهره مندی از رحمت خداوند. در آیه 157 سوره بقره،هم همون مسیر مطرح هست، أُوْلَئكَ عَلَيهِْمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ، بر اونها صلوات از جانب رب هست و رحمت. صلوات از جانب رب بر اونها جریان پیدا می کنه و سپس اونها وارد فضای رحمت میشن. بله در سوره کوثر این فضای قرب رو در بحث نحر میشه دنبال کرد.
