نگاه صحیح تر و دقیق تر به ماجراهای اهل بیت علیهم السلام؛ ما بایستی خیلی بر این موضوع دقت داشته باشیم. همّ و غمّ مون این باشه که من بایستی دقیق و صحیح و مرتفع به ماجرای اهل بیت علیهم السلام نگاه کنم. این از کجا بدست میآد؟ از قرآن و از کلام صحیح اهل بیت علیهم السلام(یعنی کلامی که مطمئن هستیم از اهل بیت علیهم السلام به ما رسیده است). بواسطه ی قرآن و کلام اهل بیت علیهم السلام بتوانیم نگاه دقیقی پیدا کنیم، در اونها تدبر کنیم، تفکر کنیم. کلام اهل بیت علیهم السلام عمیق است، دقیق هست، به اون بپردازیم. قرآن دقیق و عمیق هست، به اون بپردازیم. برای اینکه نگاه صحیح تر و مرتفع تر پیدا کنیم، به بالا کشیده بشیم، از بالا ببینیم، دقیق تر این مطلب اینکه به بالا کشیده بشیم برای اینکه بالاتر ها رو ببینیم. به کلام چند مورخ و کاتب بسنده نکنیم. عرض من این نیست که به اونها نپردازیم بلکه منظور این هست که فقط به اونها بسنده نکنیم، اون رو کافی ندانیم، فقط در اون کلام ها ساکن نشویم.
نگاه به تاریخ اهل بیت ع از نگاه کلام ایشان و روایات
ماجرای مادر مهربان« حضرت زهرا سلام الله علیها » چی هست؟ ماجرای شهادت ایشون چطور هست؟ چه ماجرایی هست؟ این باید برای ما مهم باشه که دقیق تر و صحیح و مرتفع ببینیم. بله بعنوان مثال کتاب« سُلَیم » کتابی با عنوان« اسرار آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین » (أللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم ) خب بخش قابل توجهی از این کتاب روایت نیست بلکه نگاه و کتابت یک فرد مومن و شیعه به ماجراست که قابل توجه هست، قابل اعتنا است ولی ما نباید فقط به اون بسنده کنیم. شیعه( مومن ) جستجوگر کلام قرآن و اهل بیت علیهم السلام هست، یک جمله از کلام اهل بیت علیهم السلام برای او از هزاران کتاب دیگر با ارزش تر و قیمتی تر هست. بله اینها رو بشناسیم، یک سری وقایع دقیق رو از ماجرای اهل بیت علیهم السلام بشناسیم و در اونها تفکر و تدبر کنیم.
لزوم تناسب مابین ذکر مصیبتها با فضائل و شئون اهل بیت ع
ببینید در ماجرای مادر مهربان سالم الله علیها وقتی ما به ذکر مصیبت ایشون میپردازیم بایستی این ذکر مصیبت با فضائل ایشون هم خوانی داشته باشه لذا بایستی یک نگاه جامع داشته باشیم. اگر ذکر مصیبت از ایشون میکنیم، اگر به ماجرای شهادت ایشون میپردازیم بایستی در گوشه ی ذهن مون باشه که ایشون« روح القدس » است. اینها رو بتونیم کنار هم جمع کنیم و یک نگاه جامع، دقیق و مرتفع پیدا کنیم. اگر به ماجرای بعد از رحلت رسول الله صوات الله علیه تا شهادت مادر مهربان که حدود نود و پنج روز هست میپردازیم، و به مشقتها و مصیبت های این دوران و به حزن ایشون در این دوران میپردازیم بایستی توجه کنیم که ایشون کسی است که در همین دوران از بزرگترین کُتُب رو مکتوب کردند و اون« صحیفه ی حضرت زهرا سلام الله علیها » است. باید بدانیم که این ماجرا هم اتفاق افتاده است تا بتوانیم نگاه صحیح پیدا کنیم. نه اینکه نگاهی داشته باشیم که فقط حاکی از حزن باشه، نگاهی که خدای نکرده منتهی به این بشه که ایشون خدای نکرده یک فرد بسیار ضعیف و بعد از ماجرای رحلت رسول الله صلوات الله علیه فردی گوشه گیر و در حزن و اندوه بوده است. ایشون کسی هستند که در این دوران کتابی بزرگ رو کتابت کردند که شاید بعد از قرآن از بزرگترین کُتُب باشه.
بررسی تاریخ اهل بیت ع به صورت نظامدار
به خودمون مدام این تذکر رو بدیم که من بعنوان یک شیعه بایستی قرآنی ببینم. با توجه به هدایت های اهل بیت علیهم السلام نگاه کنم و ببینم. و اگر ماجرایی میشنویم و یا اینکه جایی میخوانیم جستجو کنیم که این ماجرا چه طوری در نظامی که ما از ایشون میشناسیم جمع میشه؟ یعنی نظام وار، نظام گونه ماجرای اهل بیت علیهم السلام رو ببینیم، دنبال این باشیم. همه چیز رو کنار هم بچینیم، اون مطالب صحیح رو کنار هم بچینیم.
گرفتن منظر صحیح از قرآن برای ورود به ماجراهای اهل بیت ع
میشه یک عمر در حجم زیادی از مطالب در سطح کف بود، با کثرت مطالب ولی در سطح زندگی کرد و میشه یک عمر تلاش کرد برای اینکه به یک معرفت صحیح در ارتفاعات رسید. قیمت این مورد دوم بیشتر هست. چه خوب هست که ما تفکر کنیم، تدبر کنیم( حتی اگر وقایع تاریخی رو میخوانیم ) سوال ایجاد کنیم، نکته بیرون بیاریم. چند تا مطلب رو کنار هم بگذاریم و سعی کنیم اون مطالب رو جمع کنیم، اون سوالات رو پاسخ بدیم. از نگاه های قرآنی به ماجراها بپردازیم. ببینید خداوند در قرآن ما رو دعوت میکنه چگونه تاریخ رو ببینیم. چه تاریخ خوبان و چه تاریخ بَدان، چگونه ببینیم؟ خب حضرت زهرا سلام الله علیها از بهترین خوبان هستند، میخواهیم برویم وتاریخ ایشون رو ببینیم، چگونه ببینیم؟ بریم بگیم من از این منظری که خداوند در قرآن مطرح کرده است که تاریخ خوبان رو ببینید، میرم سراغ تاریخ ایشون و به ایشون نگاه میکنم. فقط با ذکر وقایع تاریخی مطلب زیادی دست مون رو نمیگیره و فقط با تکرار این ذکر وقایع تاریخی مطلب چندانی دست مون رو نمیگیره و ما تقریبا یک جا ساکن می مانیم. نیاز به یک منظر صحیح برای ورود داریم. این منظر صحیح رو باید از قرآن گرفت. من میخواهم به ماجرای حضرت زهرا سلام الله علیها بپردازم، چگونه بپردازم؟ خب نگاه کنیم، آیا میشه از قرآن منظری گرفت برای پرداختن به ماجرای ایشون؟( حتی به تاریخ ها! ) خداوند به تاریخ پرداخته است. مثلا در مورد ماجرای نوح علیه السلام به تاریخ پرداخته است، در مورد ماجرای هود علیه السلام، در مورد ماجرای ابراهیم علیه السلام، در مورد ماجرای موسی علیه السلام ظاهرا به تاریخ پرداخته است ولی از یک منظری صحیح لذا وقتی با اون منظر وارد شده است که به این تاریخ بپردازه مثل یک پرنده ای که از ارتفاعات به پائین آمده و میخواد از یک نگاه خاص این تاریخ رو ببینه وارد شده است و گلچین کرده که در اینجا، در اینجا در اینجا( چند جا ) رو برداشته و کنار هم گذاشته است. از این چیدمان در کنار هم یک تابلو درست کرده است، یک تابلویی که گویاست و حرف میزنه . یک تابلویی که ارزش قرائت کردن داره، یک تابلویی که ارزش تلاوت کردن داره، یک چیدمانی که ارزش تفکر و تدبر داره. یک چیدمانی که بالا برنده است، یک نگاهی که بسیار عمیق هست و به عمق اون تیزبین ترین افراد به راحتی نمیتوانند دست پیدا کنند. نسبت به ماجرای اهل بیت علیهم السلام« قرآنی » رفتار کنیم. بعنوان یک« فرد قرآنی » با« فرهنگ قرآنی » رفتار کنیم.
در پرداختن به ماجرای خوبان ارتفاع برداشت مهم است و نه حجم مطالب
ببینید اگر ما از ماجرای موسی علیه السلام به اندازه ی صد حجم کتاب مطلب بدانیم یا در ازای این، یک آیه ی قرآن رو در مورد ماجرای حضرت موسی علیه السلام معرفت کنیم قیمت کدام بیشتر است؟ الان میبینید که خیلی ها در خارج از بحث قرآن به ماجرای موسی علیه السلام، به ماجرای انبیاء و رسل علیهم السلام پرداخته اند و فیلم درست کرده اند، فیلم سینمایی درست کرده اند، یعنی کلی مطالعات داشته اند، کلی بحث داشته اند، کلی کتاب پشتوانه ی اون فیلم های سینمایی هست. وقتی به محصولشون که اون فیلم سینمایی هست نگاه میکنید می بینید که عمیق نیست، مطلبی در اون نیست، حتی به اندازه ی یک بخش از یک آیه ی قرآن در اون مطلب نیست. خب ما باید در مورد تاریخ اهل بیت علیهم السلام، وقایع مربوط به اهل بیت علیهم السلام یک موقعی گرفتار چنین فضایی نشیم. از کد ها و نشانه ها و راهنمایی های اهل بیت علیهم السلام استفاده کنیم برای اینکه دقیق تر به وقایع بپردازیم.
مقایسه مابین حضرت زهرا س و زنان برگزیده قرآنی ذیل این بحث که ایشان سیدۀ النساء فی العالمین هستند
مثلا چه خوب هست که در مورد ماجرای مادر مهربان سلام الله علیها اینگونه رفتار کنیم. مطرح هست که ایشون سیدة النساء العالمین هستند. بریم بپردازیم که یعنی چی؟ اهل بیت علیهم السلام ایشون رو سیدة النساء العالمین معرفی کردند بپردازیم یعنی چی؟ بریم سراغ قرآن؛ قرآن به مریم سلام الله علیها میفرماید که سیدة النساء العالمین خب مقایسه کنیم که چی هست، از اینجا مطلب بیرون بیاریم. خب مقایسه کنیم، اینکه مادر مهربان سیده ی نساء العالمین هستند برگزیده و بالاترین نساء العالمین هست یعنی چی؟ چند زن دیگر در روایات در کنار ایشون مطرح هستند، حضرت مریم سلام الله علیها، حضرت آسیه سلام الله علیها، گاهی مادر حضرت موسی علیه السلام در کنار ایشون مطرح شده اند، خب به این فکر کنیم، در این ماجرا تدبر کنیم چه شباهتی هست؟ حضرت زهرا سلام الله علیها از همه ی این زنان برتر هستند، هر کدام از این زنان چه ویژگی ای دارند که اون ویژگی بخشی از ویژگی ها و صفات حضرت زهرا سلام الله علیها است؟ بله شباهت بخشی از ماجرای مادر مهربان سلام الله علیها رو در ماجرای مادر موسی علیه السلام دنبال کنید.
دیدن عزت، حاصل نگاه قرآنی به ماجرای اهل بیت ع و افسردگی نتیجه دیدگاه تاریخی به ایشان
به تاریخ اهل بیت علیهم السلام اگر صحیح بپردازیم هم ارتفاع پیدا میکنیم و هم افتخار میکنیم. گاهی نحوه ی پرداختن به تاریخ اهل بیت علیهم السلام نتیجه اش افسردگی است. صحیح به تاریخ اهل بیت علیهم السلام پرداختن یعنی عزت، یعنی دیدن« العزیز »، یعنی دیدن« حکمت ها »، دیدن« رحمت ها » و افتخار کردن.
صحیفه فاطمیه س افتخار شیعه
ببینید همین ماجرای صحیفه ی مادر مهربان حضرت زهرا سلام الله علیها اگر پررنگ بشه، وصحیح بهش پرداخته بشه این افتخار است، افتخار شیعیان و مومنین هست. آقا ما دنبال کسی هستیم که بعد از اون وقایع رحلت رسول الله صلوات الله علیه، در دوره ی نود و چند روزه با اون همه مسائل که پیرامون ایشون اتفاق افتاده بود کتابی به این بزرگی کتابت کردهاند که بعد از قرآن دومین کتاب است. خب این افتخار است و در این عزت هست.
بررسی وجه صدیقه الکبری بودن مادر مهربان س
در مورد مادر مهربان مطرح هست که ایشون صدیقة هستند« صدیقة الکبری » هستند. چرا؟ آیا شما میتونی به تاریخ ایشون بپردازی و پنج واقعه بیرون بیاری و بگی که بخاطر این وقایع ایشون« صدیقة الکبری » هستند. اینکه ایشون« صدیقة الکبری » هستند یعنی چی؟ خیلی ها این رو قبول دارند. مثلا ذهنم میآد که احتمالا در منابع اهل سنت هم این وجود داره، ایشون« صدیقة الکبری » هستند. خب سوال پرسیدیم؛ چرا؟ بعد بکشانیم و بیاریم اینجا و بگیم که« صدّیق » بودن در قرآن یعنی این ماجرا. این آدم بخاطر این چند ماجرا در قرآن« صدّیق » شده است. شما بفرمائید چرا برای مادر مهربان« صدّیقه » مطرح هست؟ اگر برای این سوال پاسخ پیدا کنند کلی مطلب برای اونها روشن میشه. « صدّیقه الکبری » یعنی یک« صدّیقه » ای که بالای دست ایشون« صدّیقی » نیست. ببینید یک اشاره عرض کنیم؛ شما این مطلب« صدّیقة الکبری » رو بگذارید کنار چی؟ بگذارید کنار « تصدیق ». تصدیق چی؟« تصدیق قرآن مُصَدِّق، کتاب مُصَدِّق ؛« تَصْديقَ الَّذي بَيْنَ يَدَيْه »تصدیق کسی که در پیشاپیش شما هست »( ای رسول الله ). یک کسی اونجا هست که قرار هست تصدیق بشه. در ماجرای انبیاء و رسل علیهم السلام بحث تصدیق و صِدِّیق شدن انبیاء و رسل علیهم السلام مطرح هست. این ماجرا رو وقتی دنبال میکنیم( چه خوب هست که یکی از دوستان این رو تحقیق کنه ) میپرسی« تصدیق چی؟» صِدِّیق یعنی کسی که تصدیق میکنه، هم صادق هست و هم تصدیق میکنه. در ماجرای تصدیق کردن حضرت زهرا سلام الله علیها« صِدِّیقَةُ الکُبری » است. سوال مطرح میشه« ایشون چی رو تصدیق کردند »؟ آیا میشه در تاریخ حضرت زهرا سلام الله علیها ماجراهایی پیدا کرد که حاکی از« صِدِّیقَةُ الکُبری » بودن ایشون باشه؟ ایشون« صِدِّیقَةُ الکُبری » هستند و قرآن تبیینی از« صِدِّیق » بودن داره و مطرح میکنه. اگر در تاریخ ماجرایی پیدا نشه که حاکی از« صِدِّیقَةُ الکُبری » بودن ایشون باشه تاریخ ضعف داره، تاریخ به یک ماجرای بسیار مهم و بزرگ نپرداخته است.
پرداختن به تاریخ حضرت زهرا س در چارچوب صفات و فضائل ایشان
بله در پرداختن به تاریخ زندگی مادر مهربان سلام الله علیها دنبال موضوعاتی باشیم که تبیینی از فضائل و صفات ایشون هست. یعنی صفات ایشون رو بشناسیم و تبیین دقیقی از این صفات در قرآن پیدا کنیم و بعد به دنبال وقایعی باشیم که نشانه هایی از اون صفات و فضائل هستند. بعد اون ماجرا رو بسط بدیم به اون ماجرا فکر کنیم، تدبر کنیم. حضرت زهرا سلام الله علیها در آسمانها دارای فضائل هستند و بودند. اون فضائل رو در دنیا در عمر کوتاه خودشون که هیجده سال یا بیست و چند سال بوده پیاده کردند، اینها رو ببینیم، پیدا کنیم. ببینید مثلا حضرت رسول صلوات الله علیه و آله« رحمة للعالمین » هستند. کجا؟ میگی در آسمانها و در کل عالم. اگر ایشون این« رحمة للعالمین » بودن رو در دنیا پیاده نکرده باشند، انجام نداده باشند شاید اصلا خدا این رو مطرح نمیکرد. وقتی خداوند فرموده است که ایشون رحمة للعالمین هستند علاوه بر اینکه در عالم هستند شما باید در دنیا ماجرا ها و نشانه های بسیار از رحمة للعالمین بودن ایشون ببینید. حضرت زهرا سلام الله علیها« صِدِّیقَةُ الکُبری » هستند. پس در دروان زندگی ایشون شما باید این ماجرا رو ببینید. ایشون« شهیده » هستند باید در زندگی ایشون این ماجرا رو ببینید. ایشون« صالحه » هستند و باید در زندگی ایشون این ماجرا رو ببینید.
همراهی با مادر مهربان س، همراهی با جامع همه فضایل در عالیترین وجه
کسی که از خدا و از رسول اطاعت کنه« النساء : 69 وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً » و این بهترین همراهی هست. با کسی همراه بشیم که در بالاترین وجه، جامع این آیه است. جمیع صفات مطرح در این آیه در ایشون هست. بالاترین انباء ها به وسیله ی او است. کدام نبی صحیفه ای، کتابی به اندازه ی قیمت کتاب صحیفة ی حضرت زهرا سلام الله علیها داره؟ مادون قرآن عرض میکنیم. کدام نبی، کدام رسول، کدام یک از خوبان در تصدیق و« صِدِّیق » بودن بالاتر از حضرت زهرا سلام الله علیها است؟ ایشون« صِدِّیقَةُ الکُبری » است. کدام یک در شهادت بالاتر از ایشون هستند؟ حضرت فاطمه ی زهرا سلام الله علیها« شهیده ی آل محمد » هستند. کدام یک از ایشون صالح تر هستند؟ ایشون کسی هستند که جمیع این صفات در عالیترین وجه در ایشون جمع شده است. چه خوش است که با او همراهی کنیم« حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً ». چه زیباست که در کنار او باشیم« حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً » چه زیبا که در حال و هوای او باشیم. دوستان! این جمیع صفات رو ببینیم و در حال و هوای او باشیم. خداوند مطرح میکنه که« مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ » در چه فضایی؟ در فضای عطای نعمت ها، نعمت های بزرگ« الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ » کسی که جمیع این صفات در او هست، جمیع این ویژگی ها در او هست اونجا بهترین و بالاترین نعمتهای خداست. این رو ببینیم و بعد بگیم که« حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً » و از این« حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً » اینجوری برداشت کنیم« چه خوش است که با همراه باشیم، چه خوب که با او همراه باشیم، این چه همراهی خوبی است ».