بحثی در مورد دلیل بدون مرجع بودن ضمیر «هُوَ» در سوره قدر
1395/02/09
بحثی در مورد دلیل بدون مرجع بودن ضمیر «هُوَ» در سوره قدر
پنجشنبه 20 رجب 1437 –حکیم-جلسات سوره قدر
بسم الله الرحمن الرحیم توکلت علی الله
ضمیر بدون مرجع و مصداق، فقط در ابتدای سوره قدر
« إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ » در آیه ی اول سوره ی قدر ضمیر« هُوَ » مربوط به چه کسی هست؟ چرا خداوند اینطور صحبت کرده است؟ چرا خداوند در اولین آیه ی یک سوره از ضمیری صحبت میکنه که ظاهرا مرجعی نداره و ناشناخته هست. ضمیری که در ظاهر مرجع نداره، مرجع آن ناشناخته هست. بحث همین جا هست. خداوند از موضوعی صحبت میکنه که مرجع آن برای ما نا شناخته هست. به این نکته همینجا فکر کنیم جالب هست. خداوند از موضوعی صحبت میکنه، ما رو به موضوعی توجه میده که مرجع آن، حقیقت اون موضوع، اصل اون موضوع، مصداق دقیق اون موضوع برای ما ناشناخته و مبهم هست، اون رو معرفی نمیکنه، برای ما ظاهر نیست، پیدا نیست. پس خداوند در آیه ی یک میفرماید که « آن » را( نمیفرماید چی رو، مصداقش رو روشن نمیکنه، مرجع این ضمیر رو برای ما واضح نمیکنه ) بردیم در لیلۀالقدر.
ضمیر بدون مرجع، متناسب با فضای لیلۀالقدر و رفتار لیلۀالقدری
در قرآن این سبک صحبت خداوند که ضمیری مطرح بشه و خداوند مصداقش رو در ظاهر مطرح نکنه یک جا وجود داره و اون« لیلۀالقدر » هست، فقط اینجاست« جلوی درب لیلۀالقدر، در ورود به لیلۀالقدر »، وقتی فضا لیلۀالقدری میشه اینگونه هست. اگر مصداق«« او » رو معرفی بکنه اونجا لیلۀالقدر نیست، اونجا مسیر به سوی لیلۀالقدر نیست. چون در مسیر به سوی لیلۀالقدر، در حال و هوای لیلۀالقدر و از دورن لیلۀالقدر صحبت میشه او رو معرفی نمیکنه، مصداقش ظاهر نیست. جالب هست یعنی« او » خیلی به لیلۀالقدر نزدیک شده، در اینجا جنسیت« او » خیلی به لیلۀالقدر نزدیک شده است همانگونه که لیلۀالقدر خیلی روشن نیست، خیلی واضح نیست« او » که واقعا لیلۀالقدر بخاطر او است، این دوتا خیلی به هم نزدیک هستند، در هم تنیده هستند، به همین خاطر مصداق« او » هم مشخص و واضح نیست. ملائکه و روح برای لیلۀالقدر نیستند، با لیلۀالقدر در هم طنیده نیستند، یکی شدن نیستند، ملائکه و روح به لیلۀالقدر رفت و آمد میکنند لذا ملائکه و الروح معلوم هستند.
لیلۀالقدر محلی محفوظ برای نزول اشیایی مرتفع و قیمتی
خداوند یک سری اشیاء بسیار قیمتی و مرتفع رو اگر میخواد که پایین بیاره، اونها رو نازل کنه ولی یک جایی که به این راحتی شناخته نشوند و به این راحتی به اونها دسترسی وجود نداشته باشه اونها رو باید یک جای محفوظ، در یک جای پوشیده و یک جای پنهان نازل کنه و اسم اونجا« لیلۀالقدر » هست. خب اگر ( مثال عرض میکنیم ها ) اون موضوع خیلی پوشیده بمونه، یک جای بسیار پوشیده و محفوظی درست کرده و« او » رو بیاره و بگذاره اینجا و بعد جار بزنه" من فلانی رو آوردم اونجا " خب با اینکار که آشکار کرده. اینطور نیست و از اول خداوند مراعات میکنه. اون شیء قیمتی که به سمت اون فضا میآد حتی طوری در اون فضا میآد که دیگه شناخته نمیشه، پوشیده هست.
قرآن پوشیده شده، مصداقی از او که در لیلۀالقدر نازل گردیده
این« هُوَ » با این توضیح حتی میتونه قرآن باشه ولی نه این قرآنی که دست ما هست، نه این قرآنی که ما با اون آشنا هستیم، بلکه قرآنی که در لیلۀالقدر هست میتونه باشه، قرآنی که در لیلۀالقدر نازل شده میتونه باشه، قرآنی که پوشیده هست، پوشیده شده هست لذا خداوند مصداقش رو هم معرفی نمیکنه. شما از دور نگاه کنید میگی یک چیزی اونجا هست، نمیدانی که چی هست. اگر خداوند بفرماید که این قرآن هست میگی که پس احتمالا این شیء هست که رفته انجا اما اگر لیلۀالقدر رو ببینی میگی که یک چیزی اونجا هست، لیلۀالقدر رو هم که نمیتونی پیدا کنی، خداوند اون شیء رو به شکلی مبهم در پوششی از لیلۀالقدر قرار میده.
لیلۀالقدر و «هُوَ» نازل شده در لیلۀالقدر: جلوه‌ای از مادر مهربان
بله اینجا بحث زیاد هست، ذیل این میشه از« هُوَ » ای صحبت کرد که در لیلۀالقدر نازل شده و در اونجا پوشیده شده است. این« هُوَ » چه کسی هست؟ « جلوه ای از مادر مهربان سلام الله علیها » است. خود لیلۀالقدر چی هست؟« جلوه ای از مادر مهربان سلام الله علیها ». شما در روایات دارید که« لَیلَۀ ؛ هِیَ فَاطِمَۀ ».
ضمیر بی مرجع هُوَ، نشان از قیمت آن نازل شده برای خداوند
این« هُوَ » میتونه قرآن باشه، اینجا اگر شما بگی که « هُوَ » ارتفاعی از قرآن است در اینصورت قرآن لیلۀالقدری هست. قرآنی لیلۀالقدری چی هست؟ شما اصلا نمیدانی که چی هست؟ یک کسی ارتفاعی از قرآن رو برده در لیلۀالقدر، برده در یک جایی پوششی برای او ایجاد کرده و شما نمیتونی به اون دسترسی پیدا کنی، حتی نمیتونی تشخیص بدی که این قرآن هست خیلی جالب هست.تشخیص دادن اینکه این شیئی که اینجا هست قرآن هست به این راحتی نیست بخاطر همین هست که خداوند میفرماید إِنَّا أَنزَلْنَاه » یعنی شما به این راحتی نمیتونید تشخیص بدید که چی هست. یعنی من اصلا نمیخوام که شما به این راحتی تشخیص بدید. خداوند اینجوری مطرح کرده دیگه، یعنی من اصلا نمیخوام که انسان ها به این راحتی تشخیص بدن که اون کسی که در لیلۀالقدر هست چی هست، اونی که در لیلۀالقدر هست آنقدر برای من قیمتی بوده و هست که حتی تشخیص اینکه« آنچه در لیلۀالقدر نازل شده است چیست ؟ » رو از بسیاری از انسان ها دریغ کرده ام که تشخیص ندهند.
آشنایی رسول الله ص با قرآن لیلۀالقدری قبل از بعثت
رسول الله صلوات الله علیه و آله قبل از بعثت با قرآن لیلۀالقدری مواجه بود و این مطلب جالبی هست و استنادات روایی داره و حالا میتونی جای روایات رو پیدا کنی و از برخی به هم ریختگی هایی که نمیتونی جای روایات رو معلوم کنی رها بشی.
دوری از منیّت، ثمره تربیتی ناشناخته بودن او در لیلۀالقدر
بله این مطلب که مصداق « او ؛ آنچیزی که به سمت لیلۀالقدر میرود و در لیلۀالقدر قرار میگیره » روشن نیست تبعات زیادی داره، یکی از تبعات تربیتی اون همون بحث« کنار زدن منیّت »هست. در لیلۀالقدر کسی که میخواد وارد لیلۀالقدر بشه یا اینکه در لیلۀالقدر وارد شده است نمیتونه سر و صدا راه بیندازه که" من هستم ها! من هستم که در لیلۀالقدر هستم ها! همه من رو بشناسید ". به اسم شناخته نمیشه.
