عموما آیاتی که در آن صلاة و موضوعاتی مانند انفاق و صدقه و زکات مطرح است میان آنها رابطه عطف برقرار است
بسم الله الرحمن الرحیم ارتباط بین صلاۀ و انفاق خب بین صلاۀ و انفاق چه ارتباطی هست؟ تعدادی از آیات حاکی از این ارتباط هست حاکی از ارتباط بین انفاق و صلاۀ هست در آیات قرآن وقتی بررسی می کنیم باید ببینیم که آیا خداوند انفاق کردن رو چگونه در ارتباط با صلاۀ قرار داده، آیا از آیات مربوط به صلاۀ این برمیاد که انفاق کردن مقدمه ای به نام صلاۀ نیاز داره؟ آیا انفاق کردن ثمره ی رفتار صلاۀ هست؟ وقتی ایات مربوطه رو با هم بررسی می کنیم برای اینکه آیاتش رو احصا بکینم بهتر هست که مفاهیمی مثل زکات و صدقه رو هم صلاۀ بیاریم و دنبال بکنیم مجموعه ی آیاتی که بحث صلاۀ مفهوم صلاۀ رو در کنار مفاهیمی مثل انفاق، زکات، صدقه دنبال می کنند بیش از یک سوم آیات مربوط به صلاۀ هست و عموماً هم مرتبط به هم هست حداقل رابطه ی عطفی داره، در عمده ی موارد تقریباً قریب به اتفاق موارد بحث اقامه ی صلاۀ مطرح هست بحث پرداختن به صلاۀ مطرح هست و در ادامه ی آن بحث پرداختن به موضوعات انفاق یا زکات یا صدقه مطرح هست این یک مطلب،
معمولا فاعل نماز و فاعل زکات و انفاق یکی هستند
مطلب دیگر اینکه در تمام این موارد در قریب به اتفاق این موارد فاعل این دو فعل یکی هست یعنی همونی که اقامه ی صلاۀ میکنه همون ایتاء زکات میکنه همونی که اقامه ی صلاۀ میکنه همون فرد انفاق میکنه مطلب به این شکل هست
ولی در دو آیه 99 و 103 توبه فاعل صلاة رسول الله ص ولی فاعل صدقه و انفاق کس دیگری است
در دو آیه در سوره ی توبه آیات 99 و آیه ی 103 مطلب یه کم متفاوت هست مطرح هست که اون اعرابی که اهل ایمان به الله و یوم الاخره هستند يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ آن چیزی را که انفاق می کنند صلوات رسول اتخاذ می کنند و در آیه ی 103 مطرح هست که خطاب به رسول الله صلوات الله علیه که از اموال اونها صدقه بگیر تا تطهیر بشند و تزکیه بشند به وسیله ی این صدقه وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ و صلاۀ کن بر اونها، خب اینجا یه تفاوت هست با اون بقیه ی موارد تفاوتهایی داره یکی اینکه این انفاق و صدقه قبل از صلاۀ مطرح هست و دوم اینکه فاعلان این انفاق و صدقه متفاوت هستند فاعلان انفاق و صدقه با فاعلان صلاۀ متفاوت هستند بله دو آیه 99 و 103 توبه یه مقدار از سیاق سایر آیات متفاوت هستند و فاعلان دو فعل انفاق و صدقه انسانهای دیگر هستند فاعل فعل صلاۀ رسول الله هست در هر دوی این دو آیه فاعل فعل صلاۀ رسول الله صلوات الله علیه هست
در 43 احزاب ثمره صلاة خدا خروج از ظلمات به سمت نور است و در 103 توبه محصول صلاة رسول الله ص سکونت میباشد
در آیه ی توبه 103 می فرماید که ای رسول الله از اموال اونها صدقه بگیر تا اونها تطهیر بشند و تزکیه بشند به وسیله ی این صدقه گرفتن و صَلِّ عَلَيْهِمْ یعنی اونها رو بکشون به این سمت که صدقه بدند به واسطه ی صدقه دادن تطهیر و تزکیه بشند بعد دوباره چه کن؟ صلاتی بر اونها قرار بده صَلِّ عَلَيْهِمْ صلاۀ بر آنها، وقتی بر آنها صلاۀ قرار بدی صَلِّ عَلَيْهِمْ یه اتفاقی میافته چی هست؟ إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ ما در مورد صلاۀ خداوند بر مومنین در احزاب آیه ی 43 داریم که هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ این عَلَيْكُمْ به مومنین برمیگرده هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ خب شما میگی محصول این فعل صلاۀ خدا چی هست؟ صلاۀ خدا، پس شما در قسمت ابتدایی خدا قرار میدی هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ می فرمایی که قرار میدی که صلاۀ الله محصول این فعل خدا میشه صلاۀ الله صلاۀ خدا و در ادامه صلاۀ ملائکه، اثر این صلاۀ چی هست ؟ این صلاۀ خدا بخاطر چی هست؟ چه اثری داره؟ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ اون افراد رو وقتی این صلاۀ بر اونها قرار میگره این صلاۀ اون افراد رو از ظلمات به سمت نور خارج میکنه در آیه ی 103 سوره ی توبه داریم که صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ این صلاتی که بر اونها انجام میدی این فعل صلاۀ رو که بر اونها انجام میدی این رو مثل همون بگیرد که يُصَلِّي عَلَيْكُمْ محصولش چی میشه ثمره اش چی میشه؟ ثمره ای این صلاۀ تو چی هست؟ سَكَنٌ لَّهُمْ ثمره ی صلاۀ تو سَكَنٌ لَّهُمْ ،
در بحث صلاة علی: صلاة خدا و ملائکه بر نبی و مومنین، صلاة رسول الله ص بر گروهی از افراد، صلاة مومنان بر نبی مطرح میباشد
تقریباً همین یک جا در آیه ی 103 سوره ی توبه مطرح هست که در مورد رسول الله می فرماید که صلاۀ کن عَلَی افرادی، یعنی به وضوح مطرح شده در ظاهر کاملاً مطرح شده همین یک آیه هست جای دیگر در آیات دیگر داریم صلاۀ خدا صلاۀ خدا رو بر کی داریم؟ عَلَی کی داریم؟ عَلَى النَّبِيِّ یه جای دیگه داریم عَلَی مومنین، پس فعل صلاۀ خدا عَلَى النَّبِيِّ، عَلَی مومنین، فعل صلاۀ رو از رسول الله در ارتباط با واژه ی عَلَی داریم صَلِّ عَلَيْهِمْ بر کسانی که تطهیر شدند و تزکیه شدند صدقه دادند یه مراحلی طی کردند توبه کردند صدقه دادند تطهیر شدند تزکیه شدند صَلِّ عَلَيْهِمْ این در مورد فعل رسول الله صلوات الله علیه در صلاۀ برای مومنین هم داریم که أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ
در توبه 99 افراد با انجام فعلی در زمره انفاق و صدقه و زکات از صلوات رسول الله ص بهره مند میشوند
در بحث صلاۀ عَلَی افرادی که در آیه ی 103 توبه مطرح هست این صلاۀ برای اونها اثر سکونت داره اون افراد چه رفتاری دارند؟ کی هستند؟ کسانی که قبل از صلاۀ رسول رفتاری از جنس صدقه انجام دادند با رفتار صدقه اثراتی گرفتند رشد کردند رشدی بر اونها حاکم شده مثلاً در این آیه هست که تطهیر و تزکیه، چه رابطه ای با صلاۀ رسول الله پیدا می کنند؟ اولاً با صلاۀ رسول الله رابطه پیدا می کنند دوم چه رابطه ای پیدا می کنند؟ صلاۀ رسول الله بر آنها قرار میگیره، این آیه سیاقش با سایر آیات مربوط به صلاۀ و انفاق متفاوت هست این آیه و آیه ی توبه 99، آیه ی توبه 99 سیاقش با آیه ی توبه 103 مشابه ی هم هستند در توبه 99 هم اینطور هست که اون افراد رفتاری از جنس انفاق یعنی از جنس انفاق زکات صدقه انجام میدند در ازای این رفتار میخواند بین این رفتارشون و صلاۀ رسول الله ارتباط ایجاد کنند خودشون به دنبال این هستند چگونه ارتباطی می تونند ایجاد کنند؟ با توجه به آیه ی 103 سوره ی توبه میشه گفت که اینجا ارتباط شون میشه که صَلَوَاتِ الرَّسُولِ عَلَی اونها اتفاقی که برای اون افراد میافته این هست که میرند این گونه از صلوات رسول بهره مند میشند صلوات رسول بر اونها قرار میگیره ببینید در آیه 99 سوره ی توبه فاعل مَا يُنفِقُ با فاعل صَلَوَاتِ الرَّسُولِ یکی نیستند خب فعلشون چه ارتباطی به هم داره؟ یه افرادی انفاق می کنند یه چیزی رو انفاق کردند آیه ی قرآن می فرماید که اونها اتخاد می کنند آن چیزی رو که خودشون انفاق کردند رو اتخاذ می کنند صلوات رسولی که رسول الله انجام داده میگیم چه ربطی به هم داره؟ یعنی آن چیزی که انفاق کردند همان صلوات رسول است؟ معنا این نیست این فعل رو اینها انجام دادند اون فعل رو رسول الله انجام داده اون فعل مقامش مقام صَلَوَاتِ الرَّسُولِ هست این فعل مقامش انفاقی هست که دارند اینها انجام میدند فاعلش اینها هستند اونجا فاعلش اونها هست این انفاق اینهاست اون صَلَوَاتِ الرَّسُولِ هست خب اینها چه ارتباطی با هم دارند؟ اینها وقتی این رو اتخاذ می کنند صَلَوَاتِ الرَّسُولِ آن چیز که انفاق کردند رو اتخاذ می کنند صَلَوَاتِ الرَّسُولِ یعنی چه می کنند؟ یعنی این فرد میگه آن چیز که من انفاق کردم همان صَلَوَاتِ الرَّسُولِ است؟ معنا نمی تونه این باشه ما به دنبال این بودیم که این معنا چی هست این معنا چه ارتباطی داره، در واقع ما داریم در آیه ی 99 چه می کنیم؟ در آیه ی 99 می فرماید که مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ یعنی اونها اون کسانی که ایمان به الله دارند و یوم الاخره اونها آن چیز که انفاق می کنند رو اتخاذ می کنند قُرُباتی که نزد خدا هست قُرُبَاتٍ عِندَ اللّهِ و صَلَوَاتِ الرَّسُولِ بلافاصله در ادامه آیه یه تذکر داده شده أَلا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ آگاه باشید که این قُرُبات، قُرُباتی که نزد خدا هست قربتی هست لَهُم قربتی هست برای اونها خب ما میخوایم بگیم که أَلا اِنَّ صَلَوَاتِ چی لَهُم؟ چه ارتباطی با اونها پیدا میکنه؟ در واقع داریم این رو حل می کنیم .
