بررسی آیه « إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً »(56احزاب)
1393/05/20
بررسی آیه « إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً »(56احزاب)
خداوند و ملائکه، پیوسته رفتار صلاة بر رسول الله ص رو دارند، یعنی؛ پیوسته جریان « صله» ها به سمت رسول الله، پیوسته جریان« صلاة» به سمت رسول الله.
در آیه ی « إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْليماً »(56احزاب) خداوند در اینجا از یک رفتاری که خود خدا و ملائکه نسبت به رسول الله دارند، صحبت میکنه و اون رفتار، صحیح هست. مومنین رو دعوت مکینه که « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ» شما هم همین رفتار رو داشته باشید« وَ سَلِّمُوا تَسْليماً» تا در گام بعد بروید در فضای« سلام» . خب یه کم در مورد این آیه صحبت کنیم.
« إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِي» همانا خدا و ملائکه « یصلون علی النبی» یک رفتاری دارند، رفتاری پیوسته. پس رفتار خدا و ملائکه پیوسته هست،« یصلون علی النبی» نسبت به رسول الله( صلوات الله علیه) پیوسته یک رفتاری دارند و اون رفتار « صلاة» هست. پیوسته جریان « صله» ها به سمت رسول الله، پیوسته جریان« صلاة» به سمت رسول الله.
« صلاة» یک جنس رفتار هست، البته با درجات مختلف.
از جانب کی؟ « الله و ملائکه» . و« صلاة» چیه؟ یک جنس رفتار هست، صلاة دو جنس نیست، سه جنس نیست، چند جنس نیست، یک جنس هست. چرا؟ چون « الله و ملائکه» هر دو « یصلون» . یک جنس رفتار هست، البته با درجات مختلف اما یک جنس رفتار هست.
صلاة ملائکه با صلاة خدا چه فرقی داره؟ هیچی. فقط در درجاتشون فرق دارند، هر دو صلاة هستند. خداوند دعوت میکنه که « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا» خب نمیفرماید « یا ایها الناس»، ای کسانی که ایمان آوردید! به چی ایمان آوردید؟ کدام ایمان؟ پس یک ایمانی لازم هست، خطاب این آیه، همه ی آدمها نیستند، خطاب این آیه، یکسری از آدمها هستند که یک درجه ای از ایمان رو دارند« يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا» یک ایمانیاتی دارند.
مؤمنین باید همون جنس رفتار را در قبال رسول الله ص انجام بدن، جنسی از بالاترین درجه یعنی خدا تا پائین ترین درجه قابل قبول، یعنی ملائکه
خب « صَلُّوا عَلَیه» بیایید همون جنس رفتار رو انجام بدید. این عبارت خیلی مهم هست« همون جنس رفتار، همون جنس رفتاری که الله داره، همون جنس رفتاری که ملائکه به تبعیت از الله دارند، همون جنس رفتار رو انجام بدید» .
خب ما در اجابت این دعوت و در اجابت این امر خدا، توصیه به چه کار شدیم؟ ظاهر آیه میفرماید که« همون جنس رفتار و با همون پیوستگی» . اینجا میفرماید که « يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ» پس شما هم« صَلُّوا عَلَيْهِ» نه یک بار. « الله تا ملائکه» یصلون، پیوسته این رفتار رو انجام میدن، شما هم با همون پیوستگی و از همون جنس. جنس رفتاری با رسول الله داشته باشید که خدا اون جوری رفتار میکنه.
با رسول الله چه جوری رفتار کنیم؟ اونجوری که خدا رفتار میکنه، با رسول الله چه طوری رفتار کنیم؟ اونجوری که ملائکه رفتار میکنند. حداقل رفتارمون، رفتار ملائکه باشه، بریم از رفتار ملائکه بالاتر، به سمت رفتار خدا در قبال رسول الله، رفتار خدا نسبت به رسول الله.
« إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ » خدا وند داره بالا و اوج این رفتار رو مطرح میکنه ، و « ملائکته» یعنی کف این رفتار. میگه از این پایین تر قبول نیست، محدوده ی این رفتار « الله و ملائکه» هست. « یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه» در چه محدوده ای؟ در چه درجه ای؟ هر درجه ای که دوست داری، از ملائکه تا خدا. در هر درجه ای که میتونی( حتما در این محدوده) نسبت به رسول الله( صلوات الله علیه) رفتار داشته باشیم، در چه محدوده ای؟ در چه حدی؟ چه جوری رفتار داشته باشیم؟ حداقل رفتار نسبت به رسول الله، رفتار ملائکه نسبت به رسول الله باشه، جبرئیل نسبت به رسول الله( صلوات الله علیه) چه جوری رفتار داره؟ ملائکه چه رفتاری دارند؟ خداوند با رسول الله( صلوات الله علیه) چه جوری برخورد میکنه؟
پس ما دعوت به اینگونه رفتار نسبت به رسول الله ص شدیم،« رفتاری هم جنس رفتار خدا و ملائکه، و در محدوده ی رفتار ملائکه تا خدا» .
برای من این پررنگ باشه؛ « من پیوسته در چه کاری هستم» ؟ « الله و ملائکه» پیوسته در یک رفتاری نسبت به رسول الله هستند، همه شون هم، رفتاری از یک جنس دارند ولو با درجات متفاوت. خداوند ما رو دعوت کرده که رفتاری از همون جنس داشته باشیم، پیوسته نسبت به رسول الله. حداقل اون رفتار هم بایستی ملائکه باشه، خداوند با بحث« الله و ملائکه» داره ارتفاع، اوج و کف درجات این « یصلون علی النبی» رو مطرح میکنه. اینکه میگه« يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ » یعنی شماهم حداقل در حد ملائکه این رفتار رو داشته باشید و بروید تا بالاتر.
بله این بحث در مورد این آیه، البته نکات دیگری هم در مورد این آیه وجود داره، مثلا اینکه چرا ما در پاسخ( اجابت) این دعوت« صلوات» میفرستیم. ما دعوت به یک رفتار شدیم، چرا صلوات میفرستیم میگیم خدایا! تو صلوات بفرست. این دلایل مختلفی ممکنه داشته باشه و برای آدم با آدم هم ممکنه فرق داشته باشه.
اجابت «صلوا علیه» با صلوات، نشانه؛ پذیرش این دعوت، تأیید رفتار خدا و ملائکه و درخواست مجرای صلاة شدن است.
همینکه ما این دعوت و این امر رو با فرستادن یک صلوات اجابت میکنیم، این معانی مختلف داره، این خودش یک رفتار هست در وهله ی اول نشون دهنده ی پذیرش این دعوت هست( ولو نمیدونیم باید چه کار کنیم) همینکه نمیدونیم باید چه کار کنیم بلافاصله میگیم خدایا! تو صلوات بفرست، تو« صلاة» بفرست بر نبی. پس قبول کردیم، پس این دعوت رو قبول کردیم، این امر رو پذیرفتیم، اونی که صلوات نمیفرسته یعنی از این دعوت و از این امر سر باز زده، سرپیچی کرده. اونی که همین ذکر صلوات رو داره یعنی اینکه این دعوت رو پذیرفته.
دوم اینکه( ترتیبش خیلی مهم نیست) دیگر اینکه رفتار خدا و ملائکه رو پذیرفته، قبول کرده. میگه باشه من قبول دارم که خدایا تو و ملائکه اینکار رو میکنید این کار درسته، باید اینکار بشه. در ذکر صلوات این معنا هست؛ خدایا قبول دارم باید اینکار بشه پس خدایا اینکار رو ادامه بده( خدا که داره اینکار رو ادامه میده ولی همینکه میگی خدایا اینکار رو ادامه بده یعنی شما قبول داری) . پس هم رفتار خدا و ملائکه رو قبول میکنی و هم اون دعوت رو با ذکر صلوات اجابت میکنی.
سوم ذکر صلوات درخواست هست( البته در اون بحث که قبول میکنی رفتار شما و باورهای شما نسبت به رسول الله وجود داره) بعد یا سوم اینکه « صلوات درخواست است» .نه فقط این درخواست که خدایا! تو اینکار رو انجام بده، بلکه این درخواست که « من رو هم مجرا قرار بده» . من آمده ام در این میدان، من دارم دعا میکنم( پس اول این رفتار) اگر نمیتونم کار دیگری بکنم دعا که میتونم بکنم، پس دعا میکنم پس با دعا میآم به اجابت این رفتار، به اینکه این رفتار رو انجام بدم، پس دعاست.
صلوات، دعاست از این جهت که، از ابزار دعا برای اجابت به این دعوت استفاده میکنم.
اینکه صلوات دعاست، به این مفهوم نیست که برای فلانی دعا میکنیم،نه! بلکه صلوات دعاست از این جهت که من دارم از ابزار دعا برای اجابت به این دعوت استفاده میکنم.
یک موقعی میگه من اومدم برای رسول الله دعا کنم که خدایا این کار رو بکن. اما یک موقعی میگی خدایا من دارم دعا میکنم« أللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم» . میگی إ! داری برای رسول الله دعا میکنی؟ میگی نه! من اومدم با ابزار دعا این دعوت که« یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه» رواجابت کنم. ابزاری که الان دستم هست دعاست.
اینکه توصیه شدیم اول هر کار صلوات بفرستیم این یعنی پیوست کردن اون کار، به بحث صلاة در این آیه.
و اول هر کار، آخر هر کار متن هر کار و درون هر کار، به ذکر صلوات دعوت شدیم، چرا؟
منظور این هست که خدایا! من دارم اینکار رو شروع میکنم، آیا میشه که اینکار هم صلاتی برای رسول الله باشه؟ آیا میشه که اینکار در زمره ی اجابت به همون دعوت« یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه » باشه.
اینکه توصیه شدیم اول هر کار صلوات بفرستیم این یعنی پیوست کردن اون کار، به بحث صلاة در این آیه.
پس دوستان با این نگاه ما دعوت شدیم؛
« کل فضا و کارهامون ذیل صلاة باشه. کل زندگیمون برای صلاة باشه، کل زندگیمون صلاة باشه، همه ی کار هامون صلاة باشه، کل رفتار هامون رفتاری باشه از جنس رفتار خدا « علی النبی» » صلاة در این آیه ها!
