مفهوم و آثار یک آیه موضوعی متفاوت از تک‌تک کلمات و عبارات درون آیه
شما یک مفهوم رو در اصل پیدا کنید. دو تا بحث هست. بالاخره« کلمه » هم خودش مفهوم داره. اونجا هدف شما بررسی« کلمه » هست و میخوای« حمد » رو مثلا بررسی کنی و بگی که« حمد» یعنی چی؟ دقت میکنید؟ یا اینکه بگید که بعنوان مثال من دارم واژه ی« رفعت » رو بررسی میکنم و بررسی واژه ای میکنید. خب در آیات قرآن و با استفاده از موضوعات مختلفی که در آیات مطرح هست واژه رفعت به مفهوم اینکه مفهوم رفعت رو شما بررسی میکنی و بدست میآری.
آیا همون موقعی که داری واژه رفعت ور بررسی میکنی« ر ، ف ، ع ، ت » رو بررسی میکنی؟ یعنی« ر » رو جداگانه، « ف » رو جداگانه،« ع » رو جداگانه و« ت » رو جداگانه بررسی میکنی؟ نه! شما« رفعت » رو بررسی میکنی.
ببینید دو تا بحث هست یک موقعی شما واژه رو بررسی میکنی و میشه تحقیق واژه. یک موقعی شما یک آیه رو بررسی میکنی و بحث« بسم الله الرحمن الرحیم » رو بررسی میکنی اینجا دیگه شما واژه بررسی نمیکنی بلکه یک آیه بررسی میکنی که خودش صدو چهارده بار در قرآن آمده است. این آیه رو بررسی میکنی. مفهوم هست؟
مثلا« قل اعوذ برب الناس » رو بررسی میکنی و میگی یکباردر قرآن اومده ولی این« آیه » رو بررسی میکنی. بررسی میکنی که این آیه چی هست؟ این رو بررسی میکنی، این آیه یک مفهومی داره و دیگه موضوع شما این نیست که« قل» چه مفهومی داره؟« اعوذ » چه مفهومی داره؟ اینها هم هرکدوم مفهومی دارند اما خود این آیه هم یک مفهومی داره و یک آثاری داره، یک نتایجی درون خود این آیه هست. دقت میکنید؟ خب همین رو عرض کردیم که یک کمی مغفول مونده.
در مورد « سوره » هم همینطور هست. حالا دیگه سختش نکنیم و در همین آیه بمونیم.
تجزیه و ترکیب کلمات یک آیه گام مقدماتی برای تحلیل آن آیه
بعنوان مثال این رو عرض میکنیم( برای اینکه ذهنمون نزدیک تر بشه و إلّا بطور کامل تطابق بین مثال و موضوع وجود نداره ولی از جهاتی ذهن رو نزدیک میکنه) مثلا شما میگی:" من یک لیوان آب میریزم و میخورم "و یک لیوان آب میریزی و میخوری و یک خواصی داره و اصلا اگر این یک لیوان آب رو نخوری ممکنه آثار سوء زیادی برات داشته باشه و باید آب بخوری و ما نیازمند آب هستی. ولی کسی نمیآد به شما بگه که شما داری هیدروژن میخوری. شما اکسیژن میخوری، شماH2O ( هیدروژن دی اکسید ) میخوری، کسی نمیگه که این چیزی که الان خوردی دو سومش هیدروژن و یک سومش اکسیژن هست. مثلا درونش نیترات و سدیم و کلر هم هست و شما داری کلر میخوری. اینطور نیست و کسی به شما این رو نمیگه. شما میگی که من دارم آب میخورم و این خودش بطور مستقل برای شما یک مفهوم داره و یک سری خواص داره و اگر این رو تجزیه کنند و بگذارند جلوی شما شما نمیتونی بخوری و نمیخوری.
این مثال رو فقط اون قسمت نزدیک کننده اش رو بگیرید و ما نمیخوایم وارد بحث شیمی بشیم.
( خطاب به آقای عظیمی ) شما« بسم الله الرحمن الرحیم » رو در روایات بررسی کنید و استخراج کنید.
تاکیدا عرض میکنیم که اینطور نیست که بگیم که « تجزیه » نباشه، تجزیه هست و اصلا بالاخره اگر این هیدروژه در اینجا نباشه این آب شکل نمیگیره و موضوع این نیست که تجزیه نباشه اون هم هست و باید هم بررسی بشه که بالاخره هیدروژن چه نقشی در اینجا داره. اون هم بررسی میشه و باید بشه ولی در نهایت با این تجزیه و بررسی‌ها باید به «آب» برسیم و بدونیم که آب چی هست. ببینید باید بتونیم به این برسیم وإلّا اگر فقط هیدروژن رو بررسی کنیم و بگیم که هیدروژن خیلی جالبه و خواصش اینهاست و اکسیژن هم اینجوری هست و خواصش اینهاست و سدیم هم اینجوری هست و کلر هم اینجوری هست و اینها رو دربیاریم و از آب غافل نشیم. در انتها باید به آب برسیم و همه ی اینها رو بررسی بکنیم و نقششون در آب رو هم ببنیم( نقششون در آب رو ببینیم ) و در نهایت اون چیزی محصول هست و در دست مون هست« آب » هست. حالا اون دیگه یک دنیا کاربرد و اثر و نتایج هست.
اینجور نباشه که ما موضوع تحقیق مون« آب » هست و بیاییم بررسی کنیم و بگیم که« هیدروژن» و شروع کنیم بطور کامل بررسی اش کنیم و بعد اکسیژن رو بطور کامل بررسی کنیم و سایر مواردی که احتمالا در آب خوراکی وجود داره رو کامل در کنار هم بررسی کنیم و خواصشون رو کنار هم ببینیم و نقششون رو در کنار هم دیگه هم ببینیم و بگیم که خب تحقیق « آب » تمام شد. گفته میشه که: نه آقا! تحقیق تازه شروع شد، اینها رو باید بررسی میکردی ولی تازه شروع شد.
