برای قرار گرفتن در فضای رضوان، باید مؤمن مهاجر باشیم؛ عامل به نمازِ مهاجر، مومنِ به نماز مهاجرِ، با نماز دنبال رضوان میره، رفتار در فضای رضوان داره.
خداوند در آیه ی بیست سه گروه از مؤمنین رو، سه گروه از انسانها رو مورد خطاب قرار میده،
گروه اول؛ الَّذِينَ ءَامَنُواْ ؛ کسانی که ایمان آوردند. در ادامه میفرماید که، وَ هَاجَرُواْ؛ و کسانی که هجرت کردند، پس اینها کسانی هستند که ایمان آوردند. (هاجروا)، مؤمنین هجرت کرده هستند.
وَ جَاهَدُواْ فىِ سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ؛ خب کسانی که ایمان میآرند؛ گام اول. هجرت میکنند؛ گام دوم.
مؤمنینی هستند که ممکنه هنوز هجرت نکرده اند، اون مؤمنینی که هجرت میکنند، یه مؤمنینی هستند که هجرت میکنند ولی هنوز جهاد نکرده اند. اون مؤمنینی که جهاد هم میکنند « فىِ سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّهِ » ولی کُلِّشون « وَ أُوْلَئكَ هُمُ الْفَائزُونَ» همه شون از فائزون هستند، همه شون سرافراز هستند. ولی دارای درجات هستند، درجه درجه میشن؛
مؤمنین
مؤمنین مهاجر(هجرت کننده)
مؤمنین مهاجر جهاد کننده در راه خدا
دارای درجات میشن. مؤمنین مهاجر جهاد کننده در راه خدا، درجه شون از همه بالاتره. قبول؟ در ادامه خداوند در آیه ی 21 میفرماید که « يُبَشِّرُهُمْ» ، به اونها، اونها کیا هستند؟ مؤمنین، مؤمنین مهاجر، مؤمنین مهاجر جهاد کننده در راه خدا( مؤمنین مهاجرِ مجاهد). به اونها بشارت بده( نگاه کنید )؛ «بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَ رِضْوَانٍ وَ جَنَّاتٍ لهَّمْ ».
به رحمت، به رضوان و به جنّات. خب سه گام به سوی جنۀ؛ رحمت-رضوان-جنّه.
سه گام عملی( رفتاری) به سوی جنۀ؛ ایمان- هجرت- جهاد فی سبیل الله.
پس فضای رضوان اینجا چیه؟ رفتار در فضای رضوان برای رضوان چیه؟ مومنِ مهاجر( هجرت کننده به سوی خدا)، مومنی که بخاطر ایمانش گام در راه هجرت میگذاره.
فلانی به نماز ایمان داری؟ بله نماز جزء ایمانیات من هست. به نماز ایمان داری؟ بله، به نماز میپردازی؟ بله، آیا در نماز و با نماز بدنبال هجرت هستی؟
عامل به نمازِ مهاجر، مومنِ به نماز مهاجرِ، با نماز دنبال رضوان میره، رفتار در فضای رضوان داره.
پس از این دو آیه یکی از موضوعات رفتاری مؤمنین برای بودن در رضوان، برای تبعیت از رضوان، هجرت هست.
تبعیت از رضوان یعنی به دنبال رضوان رفتن، یعنی فرد خودش رو بند به رضوان کنه، یعنی چشمش رو بندازه این ور و اون ور که رضوان کجاست؟ من به سوی رضوان هستم.
«هجرت» مومنی که اهل هجرته، هجرت از دنیاست، خداوند میبینید که همین جوری که در آیات وقتی از فضای رضایت صحبت میکنه، از فضای کنده شدن از دنیا صحبت میکنه، از دنیا بِکَنید، از متاع دنیا دست بردارید،یعنی هجرت کنید، در دنیا هستید ولی از دنیا هجرت کنید. از سرزمین دنیا به سرزمین آخرت هجرت کنید، یک مهاجر باش به سوی خدا، هجرت یافته باش به سوی خدا، با این حالت در دنیا به مجاهده بپرداز « فی سبیل الله بأموالهم و أنفسهم».
خوبه یک بحثی در بحث رضوان صورت بگیره در مورد جایگاه رضوان و رضایت نسبت به جنت؛
در این آیه خداوند از رضوان قبل از جنت صحبت میکنه، جنّت کیا؟ جنّت مؤمنین مهاجر مجاهد. بطور مثال در آیه ی سوره ی فجر خداوند فضای رضوان رو قبل از جنّه صحبت میکنه. در آیه 21 سوره ی توبه میفرماید« يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَ رِضْوَانٍ» ، بشارت میده ربشون به اونها از رحمت و رضوان و جنت. در آیه سوره ی فجر چی میفرماید؟ « ارْجِعِى إِلىَ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً(28)فَادْخُلىِ فىِ عِبَادِى(29)وَ ادْخُلىِ جَنَّتىِ(30)» ببینید قبل از فضای جنّت، فضای رضایت، فضای « رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً».
البته این نکته رو توجه داشته باشید که اینها درجات هستند، کسی که در درجه ی بعنوان مثال سوم قرار میگیره درجه ی اول رو هم داره، وقتی میگیم اول این، دوم این، سوم این، بلحاظ درجاتی عرض میکنیم. یعنی اینجوری نیست که خب در درجه ی رحمت قرار گرفت، رحمت تمام شد، رفت در فضای رضوان. نه! این مقاطع، مقاطع درجاتی هستند.
برای جلب رضایت، اهل هجرت باشیم
پس اون چیزی که در این بحث برامون مهم باشه بحث هجرت باشه، هجرت بخاطر رضایت، برای جلب رضایت، اهل هجرت بودن. کسی که داره از یک شهری به شهر دیگری هجرت میکنه، دل از اون شهر کنده.حال و هواش، برنامه هاش برای ساکن شدن در شهر مقصد هست. خب میخوایم نماز بخونیم، نمازمون نماز یک مهاجر هست؟ نماز فردی که دل از دنیا کنده، و بنای رسیدن و سکونت در آخرت در «عند الله» رو داره. اون چیزی که بخاطر جلب رضایت بر اعمال ما قرار بگیره و اعمال ما رو در خودش قرار بده « حال و هوای هجرت» باشه.
مثل مرغ نباشیم که نوک بزنیم به اعمال، به نماز میرسیم، به یک جلسه ای میرسیم، به یک جایی میرسیم میگیم من در این کار یک جوری رفتار کنم که رضایت جلب بشه، مورد رضایت باشه؛ این نوک زدن به اعمال هست.
«رَّضىِ اللَّهُ عَنهُمْ » نه از ده تا عملشون، از تمام لحظاتشون. خب برای این بیاییم و فضای هجرت رو بر خودمون قرار بدیم؛ مهاجر. تشریف میبرید سفر مشهد، یا سفر دیگری، تذکری مطرح میشه ؛که دوستان بدنبال فضای رضایت باشیم.
میاییم، سعی میکنیم که این فضا رو داشته باشیم، گاهی یادمون میره، گاهی حواسمون هست، فقط به چی بسنده میکنیم؟ به اینکه به یک عملی رسیدیم، اونجا نیتمون رو بخاطر رضایت قرار بدیم، بعد از یک مدت یواش یواش کم رنگ تر هم میشه، نه! صفت مون رو و حالتمون رو حالت مهاجر قرار بدیم و اصلا «مهاجر الی الله» باشیم. اون موقع نه فقط فلان عمل، بلکه کلیه اعمال ، کلیه لحظات مورد رضایت هست.
گاهی اعمال بخاطر ایمان هست؛ از فردی بپرسیم چرا این عمل رو داری به جا میآری؟ میگه من ایمان دارم. پس بخاطر ایمان هست. گاهی اعمال بخاطر ایمان و هجرت هست؛ چرا این عمل رو داری بجا میآری؟ من مؤمنی هستم که میخوام هجرت کنم، بخاطر هجرت دارم این عمل رو بجا میآرم. گاهی اعمال بخاطر ایمان، هجرت و جهاد هست؛ چرا این عمل رو بجا میآری؟ بخاطر جهاد.
در نمازمون، حال و هوای مهاجر را داشته باشیم
نماز رو ببینید، نماز هم همینجوری هست؛ گاهی نماز بخاطر ایمان هست، گاهی در برخی افراد نماز بخاطر ایمان و هجرت هست، مؤمن هستند،مؤمنینی هستند که بخاطر هجرت نماز میخونند. گاهی نماز در برخی بخاطر مجاهده هست، جهاد هست، نماز اونجا یک سلاح هست، یک ابزار جنگی هست.
خب اگر خاطرتون باشه یک دوره ای صحبت از این بود که دوستان در نماز با روحمون پرواز کنیم، با روحمون از اینجا بکنیم بریم در حرم اهل بیت( علیهم السلام) ساکن بشیم، این یعنی« هجرت»، در نمازت هجرت کن، حال و هوای یک مهاجر رو داشته باش.
