خداوند مباشرت با زنان را در لیلۀ‌الصیام حلال نموده است
اللهم صل علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم بسم الله الرحمن الرحیم در آیه 187 سوره ی بقره در بحث صیام مطرح هست که موضوع لیلۀ الصیام هم مهم هست و خداوند در مورد لیله ی صیام مطالبی رو مطرح می کنه ابتدای آیه با بحث لیلۀ الصیام آغاز میشه یعنی از لحاظ زمانی آیه به دو بخش تقسیم میشه لیلۀ الصیام و روز صیام، لیلۀ الصیام تا فجر و بعد از فجر تا لیل، از نظر زمانی آیه به دو بخش تقسیم میشه در ابتدای آیه مطرح هست که أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ خداوند می فرماید که در لیله ی صیام من برای شما حلال کردم که موضوع مباشرت با زنان تون رو، لذا می فرماید که فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ پس الان با اونها مباشرت کنید کِی؟ منظورش لیلۀ الصیام هست، کِی لیلۀ الصیام؟ کِی اش مهم نیست اینجا مطرح که من برای شما حلال کردم در شب صیام برای شما حلال کردم این موضوع رو پس کِی اش مهم نیست، کِی لیلۀ الصیامش مهم نیست، اولش آخرش وسطش، کِی اش مهم نیست میگه بر شما حلال کردم، پس یه موضوع خبری مطرح می کنه و اون اینکه من برای شما حلال کردم خب پس می تونید با اونها مباشرت کنید
همان طور که مباشرت و خوردن و آشامیدن در سرتاسر شب روزه قابل انجام است ابتغاء ما کَتَبَ الله که همان روزه است در همه شب روزه باید اتفاق بیفتد
حالا در فضای لیلۀ الصیام خداوند بحث مطرح می کنه وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ ابتغاء کنید آن چیزی که خداوند برای شما مکتوب کرده وَ كُلُواْ وَاشْرَبُواْ تا فجر، تا یه زمانی از فجر، یعنی به عبارتی اون بحث بَاشِرُوهُنَّ ذیل بحث أُحِلَّ لَكُمْ هست، یعنی یه خبر هست حاکی از اول و آخر و اینها نیست، یه خبر هست این رو خداوند مطرح می کنه و ادامه آن چیز که مطرح می کنه بحث ابتغاء به مَا كَتَبَ اللّهُ هست یعنی این بحث مهم هست، میگه حالا ابتغاء به مَا كَتَبَ اللّه داشته باشید كُلُواْ وَاشْرَبُواْ اون موضوع رو هم که بر شما حلال کردم هر زمانیش که دوست داشتید، اون موضوع رو هم بر شما حلال کرد، پس آن چیز که در کل لیلۀ الصیام از ابتدای لیلۀ الصیام پر رنگ هست ابتغاء مَا كَتَبَ اللّه هست، یعنی وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ در لیلۀ الصیام زمان نداره، به چه دلیل زمان نداره؟ چون بَاشِرُوهُنَّ زمان نداره، اول و آخر نیست، كُلُواْ وَاشْرَبُواْ هم زمان نداره اول و آخر نیست، همون گونه که هر زمانی می تونی كُلُواْ وَاشْرَبُواْ رو دنبال بکنی هم می تونی دنبال بکنی هم در فضاش هستی که دنبال بکنی همان گونه که بر کل این زمان كُلُواْ وَاشْرَبُواْ وجود داره بر کل این زمان لیلۀ الصیام بَاشِرُوهُنَّ وجود داره وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ هم وجود داره هر کدوم فراخور خودش، بَاشِرُوهُنَّ کِی؟ میگی در هر زمانی از این لیلۀ الصیام، كُلُواْ وَاشْرَبُواْ کِی؟ در هر زمان از این لیلۀ الصیام، خب كُلُواْ وَاشْرَبُواْ موضوعی هست که در کل زمان جاری هست ولو شما در لحظاتی از اون زمان این موضوع رو دنبال می کنی چون جنس رفتارش این هست جنس رفتارش خوردن هست شما بالاخره یه بار مثلاً اول شب یه لقمه غذایی می خوری بعد دو ساعت بعد یه لقمه غذایی می خوری بعد یه ساعت بعد می خوری دیگه نمی خوری، ولی یه کس دیگه می تونه اول شب بخوره بعد نصف شب بخوره بعد نزدیک سحر بخوره، جنس رفتارش نقطه ای هست ولی در کل این زمان وجود داره این رفتار در کل این زمان وجود داره تحقق در چند نقطه هست، رفتار ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ در کل زمان لیلۀ الصیام وجود داره یعنی از اول لیلۀ الصیام تا آخرش وجود داره و جنس رفتارش جنس نقطه ای نیست شما میگی من در این نقطه از شب ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ کردم بعد در اون نقطه نمی کنم، البته این نیاز به بحث بیشتر در مورد ابتغاء داره ولی جنس رفتارش همین قدر عرض کنیم که جنس رفتارش نقطه ای نیست، كُلُواْ وَاشْرَبُواْ درسته در لحظه شما می خوردید ولی در هر وقت شب اگر فردی رو ببینی میگی این فردی هست که می خورد نمیگید نمی خورد، در قیاس با روز ببینید روز مربوط به صیام، تو روز مربوط به صیام وقتی هر زمانش این فرد رو می بینی میگی این فرد نمی خورد نمی خورد به این معنا که کل روز روز نمی خورد شب می بینی میگی این فرد می خورد، این فرد آکل هست آکل هست به این معنا که خورنده هست می تونه بخوره و الان خورد یه ساعت بعد هم ممکنه بخوره دو ساعت بعد هم ممکنه بخوره ولی از نظر خوردن این فرد آکل هست از نظر نوشیدن این فرد شارب هست شما میگی در کل شب این فرد شارب هست این شارب بود در کل شب برای این فرد وجود داره ولو به صورت نقطه ای در چند لحظه، در چند زمان خاص اتفاق می افته، این در لحظه اتفاق افتادن یا در کل یک زمان محقق بودن مربوط به جنس اون رفتارهاست نوع اون فعل هست، مثلاً شما یه جایی مطرح هست که شاربین خب یه کسی از شاربین یک چشمه هست همش که سر چشمه ننشسته بخوره ولی شما به اون میگی شاربین، چون جنس رفتار شارب بودن اینه که شما هر زمانی خاصی بتونی بخوری، و هر زمانی بری بخوری و استفاده بکنی در اون محدوده ی زمانی مدّ نظر، پس فارق از اینکه جنس فعل ابتغاء چی باشه در کل لیلۀ الصیام جاری هست از ابتدای شب تا انتهای شب، از اونجایی که در بحث ابتغاء یک جنس رفتاری حالت گونه هم وجود داره یعنی به معنای یک جوری آرزو یک جوری تمنا یک جوری درخواست، یک جوری طلب کردن وجود داره این جنس رفتار برای یک لحظه نیست اگه یه کسی یه لحظه درخواست کنه او یه لحظه درخواست کرده به او نمیگی کسی که ابتغاء فلان می کند یه لحظه درخواست کرد دیگه نکرد مثل کسی که یک بار از یک چشمه ای می نوشه دیگه هم هیچ وقت نمی خواهد بنوشه، بهش نمیگی شارب،
آنچیز که در شب صیام مربوط به روزه است ابتغاء ما کَتَبَ الله است نه مباشرت با زنان یا خوردن و آشامیدن
ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ در کل لیلۀ الصیام وجود داره یعنی ابتغاء صیام، مَا كَتَبَ اللّهُ طبق آیات قبل یعنی ابتغاء صیام، در شب ابتغاء صیام وجود داره بَاشِرُوهُنَّ حلال شده مباشرت با نساء حلال شده وَ كُلُواْ وَاشْرَبُواْ هم می تونه انجام بشه و محقق شده یعنی آدم باید روزه رو با ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ شروع بکنه كُلُواْ وَاشْرَبُواْ و بَاشِرُوهُنَّ که ربطی به روزه نداره که، ربطی به صیام نداره که در لیلۀ الصیام کدوم یکی از این افعال مستقیم مربوط به صیام هست گفته در لیلۀ الصیام من مباشرت با زن ها رو بر شما حلال کردم و همچنین كُلُواْ وَاشْرَبُواْ بخورید و بیاشامید خب اینها که ربطی به صیام نداره اون چیز که ربط به صیام داره چی هست؟ وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ داشته باشید ابتغاء صیام داشته باشید در این رفتارها اون چیزیش که مربوط به صیام هست ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ هست، كُلُواْ وَاشْرَبُواْ صیام نیست ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ مربوط به صیام هست،
از عبارت «حَتَّى يَتَبَيَّنَ» معلوم می‌شود که خوردن و آشامیدن و مباشرت و حتی ابتغاء ما کتب الله تا موقوع فجر ممکن است و بعد از باید به دنبال اتمام روزه بود
در لیلۀ الصیام آن چیز که محور هست ابتغاء مَا كَتَبَ اللّهُ هست شما ابتغاء می کنی صیام رو و بعد روز که میشه صیام رو تمام می کنی تا شب، یعنی در لیلۀ الصیام یا به عبارتی در دوره ی صیام ما یک دوره‌ی اول داریم لیله ی صیام، یه دوره ی دوم داریم روز صیام، در لیله ی صیام آن چیز که مربوط به صیام هست ابتغاء صیام هست البته شما پیرامون در فضای ابتغاء ابتغاء صیام برخی موضوعات رو می تونی دنبال بکنی حلال هست بر شما که مباشرت با نسوان، بحث خوردن، بحث آشامیدن اینها حلال هست و شما می تونی این موضوعات رو دنبال بکنی، در روز صیام هم باید روز صیام رو تمام بکنی آن چیز رو که ابتغاء کردی رو تمام بکنی شما خوردن رو ابتغاء نکردی که یا نخوردن رو ابتغاء نکردی که، ابتغاء صیام در کنارش بحث كُلُواْ وَاشْرَبُواْ مطرح هست، صیام رو ابتغاء کردی در عین اینکه می خوری و میاشامی، فردا یعنی در روز باید صیام رو تمام کنی در عین اینکه نمی خوری و نمیاشامی، این نمی خوری ونمیاشامیش از کجا در میاد؟ از اون حَتَّى يَتَبَيَّنَ از اینکه تا فجر شما این کارها رو بکنی، نمی خوری و نمیاشامیش رو از اینجا در میاری از اینجای آیه در میاد شما باید صیام رو تمام بکنی در عین اینکه نمی خوری نمیاشامی و با نسوان مباشرت نمی کنی و حتی ابتغاء نمی کنی یعنی تنها ابتغاء نمی کنی دیگه از ابتغاء عبور کردی بلکه در بحث اتمام صیام هستی.
