مفهوم اسم چیست؟ چرا خداوند می فرماید؛ « بوسیله ی اسم اللهِ الرحمان رحیم»؟
یک چند کلامی در مورد« بسم الله الرحمن الرحیم» سوره های قرآن صحبت کنیم؛ « بسم الله الرحمن الرحیم» یعنی « به نام خدای رحمان رحیم»( این معنای اصطلاحی هست که مطرح میشه) یا« به اسم خدای رحمان رحیم» مفهوم «به اسم» چیه؟
یک معنا مسامحتا عرض کنیم؛ « بوسیله ی» ( وقتی فارسی میخواهیم این موضوع رو متوجه بشیم میگیم« بوسیله ی»)، یعنی؛ « با اسمِ اللهِ الرحمانِ رحیم».
خب« بوسیله ی اسم اللهِ الرحمان رحیم» چی؟ ما سوره ی قرآن رو باز کردیم و میخوایم بخونیم، اولش میخونیم« بوسیله ی اسم اللهِ رحمان رحیم». یکی باید سوال بپرسه یعنی چی؟ « بوسیله ی اسم الله رحمان رحیم، الحمد لله رب العالمین» با تعجب میگیم: " بوسیله ی اسم" ؟، " بوسیله ی اسم" چی؟ بوسیله ی اسم ادامه میدیم، " بوسیله ی اسم الله رحمان رحیم" وارد آیات بعدی میشیم، وارد این سوره میشیم. خب" بوسیله ی اسم" « اسم» چی هست؟ « اسم الله رحمن رحیم» چی هست؟
اینجا چندتا مطلب هست، یکی اینکه چرا خداوند فرموده« اللهِ الرحمنِ الرحیم». چرا مثلا نفرموده" الله کریم" ؟ یا چرا نفرموده"الله المجید" ؟ و چرا بایستی ما درتوجه مون به اسم، به« الله الرحمانِ الرحیم» توجه کنیم؟ یعنی« بسم الله الرحمان الرحیم» ما رو دعوت میکنه به اینکه در توجه به اسم به« الله الرحمانِ الرحیم» توجه داشته باشیم. خب به وسیله ی چه چیزی؟ چرا در اینجا نفرموده که" بِاللّهِ الرَحمنِ الرحیم؛ بوسیله ی الله الرحمن الرحیم". پس معلوم میشه که در اسم مطلب هست که فرموده«بسم الله الرحمن الرحیم» . به اسم، به وسیله ی یک چیزی، یک چیزی که متعلق به الله هست، اللهی که الرحمن هست، اللهی که الرحیم هست، بخاطر رحمانیت و رحیمیت اون رو در اختیار شما قرار داده، شما هم میتونید از اون استفاده ببرید، وإلّا شما نمیتونستید بیایید، شما رو چه به اسم! اون فرد رو چه به اینکه بیاد سراغ« اسم، اسمی که متعلق به الله هست» . پس خداوند اینجا یک میدانی باز کرده که بیایید، بیایید سراغ این.
یک درجه معنی اسم، « نشانه ها» هست؛ اون چیزهایی که متعلق به الله هست و نشانه ای از سوی الله هست،« الله ِ الرحمنِ الرحیم» بوسیله ی اون وارد سوره بشو.
خب اسم چیه؟ چند معنی برای اسم میشه مطرح کرد که ظاهرا همشون هم درست هستند( یعنی چند درجات معنی هست) یک درجه معنی« نشانه ها» هست؛ اون چیزهایی که متعلق به الله هست و نشانه ای از سوی الله هست،« الله ِ الرحمنِ الرحیم» بوسیله ی اون وارد سوره بشو.
نشانه های کجا؟ نشانه هایی که در زندگی شما هست، نشانه هایی که در زندگی گذشته شما بوده، نشانه هایی که در پیرامون شما هست، نشانه هایی که در دنیا هست، نشانه هایی که بالاتر از دنیا هست، چیزهایی که در دنیا نیست، در برزخ هست، در ملکوت هست، متعلق به الله هست ولی نشانه ی خدا هست، خدا اونجاها نشانه گذاری کرده.یک چیزی ممکنه هم در آسمانها باشه و هم در وجود شما و نشانه ای از الله باشه. این یک معنی از اسم.
معنای دیگر از اسم؛ " اسماء خدا بعنوان اشیائی در عالمی هستند، به مفهوم عالم اسماء"
یک معنای دیگر از اسم؛ " اسماء خدا بعنوان اشیائی در عالمی هستند، به مفهوم عالم اسماء" . خب در این معنای دوم ممکن هست که خیلی ها دسترس نداشته باشند، درکی ازش نداشته باشند ولی در معنای اول کسی نیست که بگه من مفهومی ندارم، همه در معنای اول بایستی« بسم الله الرحمن الرحیم» رو بفهمند و درکی ازش داشته باشند.
با مفهوم اول همه میتونن وارد« بسم الله الرحمن الرحیم»بشن. در زندگی چه کسی هست که نشانه ای از« الله الرحمن الرحیم» نباشه؟ چیزی نباشه که یک فِلِشی به سمت الله هست و خدا خودش اون رو کار گذاشته( اون فرد نقشی نداشته و خدا اون رو کار گذاشته) خدا تابلویی کار گذاشته به سمت خودش. در زندگی چه کسی هست که این نباشه؟لذا در ابتدای سوره ها خداوند اول دعوت میکنه که اول به این توجه کن. این یعنی" اولین تذکر".
به نشانه هایی که در زندگی تو، خودم گذاشتم توجه داری؟ آدم تامل میکنه و میگه: بله! هست، چیزهایی که من رو تکون داده، چیزهایی که روی من رو،« وجه» من رو به سوی تو برگردونده. به این توجه کردی؟ حالا بوسیله ی اون، یعنی در اون حال و هوا، در اون فضا وارد سوره بشو.
ببینید! در همین سوره ی حمد اگر شما با همین حال و هوا اول در بسم الله الرحمن الرحیم باشید اون موقع تازه میتونید قدم به قدم وارد آیه ی« حمد» بشید، وإلّا نمیتونید.
در« بسم الله الرحمن الرحیم» به نوعی یاد آثار خدا هست، یاد اثرهای خدا هست، یاد نشانه های خدا هست، یاد تاثیرات خدا در زندگی هست.
ما گاهی در مفهوم« بسم الله الرحمن الرحیم» اشتباه میکنیم و میگیم" به نام خدا" و بعد این رو مفهوماً میگیریم" به یاد خدا" به این معنی که یادی از خدا کردیم که وارد سوره بشیم، مفهوما داریم این رفتار رو انجام میدیم.در« بسم الله الرحمن الرحیم» یاد خدا هست ولی همه« بسم الله الرحمن الرحیم» یاد خدا نیست. در اون مفهومی که عرض شد( إسم= نشانه ها) به نوعی یاد آثار خدا هست، یاد اثرهای خدا هست، یاد نشانه های خدا هست، یاد تاثیرات خدا در زندگی هست.
ببینید اگر شما با همین حال و هوا( که این شاید درجه ی یک از معنای« بسم الله الرحمن الرحیم» باشه) قرآن بخونی، چقدر تاثیر میگیری. شما میخوای سوره های قرآن رو شروع کنی( هرکدوم از سوره های قرآن رو) همینکه رسیدی به« بسم الله الرحمن الرحیم» ازش عبور نکن، صبرکن و بگو:" بله! خدایا! بوسیله ی این نشانه ی تو که در زندگیم قرار دادی، بوسیله ی این نشانه ی تو که از سر رحمانیت و رحیمیت در زندگیم قرار دادی توجه من به تو جلب شد و الان میخوام وارد این سوره ی قران بشم. اون موقع شما سوره ی نباء رو یک جور دیگری میخونی، شما یک حسی پیدا میکنی.معنای عُرفی ای که از« بسم الله الرحمن الرحیم» وجود داره یک معنای خشک هست که گفته میشه" به نام خدا".
"به نام خدا" یعنی چی؟ یعنی اینکه خب اول میگیم به نام خدا یعنی" یاد خدا". نه اینکه این غلط هست ولی ناقص هست.
