در برخی از آیات تقوا مقدمه و بستر نماز است، مانند آیات ابتدایی سوره بقره که تقوا داشتن نسبت به کتاب یعنی هیچ شک و شبهه‌ای در قبال الکتاب نداشتن مقدمه‌ی نماز مطرح شده است
رابطه تقوا و نماز چطور هست در آیات مختلف قرآن در چند آیه روابطی بین اقامه نماز و تقوا مطرح است این رابطه ها چطور است بر طبق برخی از آیات قرآن تقوا زمینه اقامه نماز هست مقدمه اقامه نماز هست از جمله این آیات آیات ابتدایی سوره بقره است هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ متقین چه کسانی هستند چه رفتاری میکنند بخاطر اینکه متقین هستند یک رفتاری از اونها سر میزنه اون رفتار چی هست؟ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ پس این اقامه صلاة اینجا بر پایه متقی بودن اونهاست بر پایه تقوای اونهاست اقامه صلاة اینجا بر پایه تقوا هست یعنی اقامه صلاة مبتنی بر تقوا مبتنی بر کدام تقوا؟ مبتنی بر تقوای آیه 2 سوره بقره اون تقوا چی هست؟ لاَ رَيْبَ فِيهِ ریبی در کتاب نمی بینند تقوای در باور نسبت به الکتاب تقوای در باورها تقوای در باور تقوای در قلب تقوای در عقل نسبت به الکتاب، قلبشون با الکتاب صاف صاف هست ببینید در این آیه چی مطرح است؟ موضوع بحث الکتاب هست معرفی الکتاب هست، افراد نسبت به الکتاب در آیه 2 متقین هستند متقین معرفی میشوند متقین نسبت به الکتاب در فضای ارتباط با الکتاب، چه نوع تقوایی نسبت به الکتاب؟ تقوای باور به لاَ رَيْبَ فِيهِ در قلوب شان قلبشون ذره ای ریب نسبت به الکتاب نداره یعنی باور قلبی اونها این است که در الکتاب ذره ای ریب راه نداره، مثلاً شما اگر ریب رو بگیرید نزدیک به معنای شک یعنی ذره ای شبهه و شک نسبت به الکتاب ندارند قلبشون محکم محکم نسبت به الکتاب هست پر از اعتماد به الکتاب هست این متقین اگر این گونه باشند یعنی این متقین میتوانند رفتارهایی انجام بدهند رفتارهایی از اونها بروز پیدا میکنه اون رفتارها کجا مطرح است؟ در آیه 3 و 4 و ثمراتی برایشان هست أُوْلَئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ از جمله این رفتارهایی که انجام میدهند تقوا هست پس این ایمان به غیب این اقامه نماز و این انفاق رزق بر پایه ی تقوای در قبال الکتاب هست اساس این رفتارها تقوای در قبال الکتاب هست أَسَّسَ بُنْيَانَهُ ، أَسَّسَ بنیان این رفتارها بر اساس تقوای در قبال الکتاب خب قلبشون نسبت به الکتاب محکم هست، بله در این آیات در مقابل این متقین الذین کفروا وجود دارند که در واقع قلوبشون مشکل پیدا کرده خداوند بر قلوبشون مهر زده در قلوبشون مرض هست و رفتار صحیحی نسبت به الکتاب ندارند، خب در اینجا تقوا پایه و اساس این سطح از نماز این سطح از تقوا یعنی تقوای در قبال الکتاب تقوای قلبی نسبت به الکتاب نداشتن هیچ گونه ریبی نسبت به الکتاب پایه و اساس این اقامه نماز
در آیاتی دیگر، نماز بستری برای تقواست، مانند آیه 72 انعام که نماز بستری ایجاد می‌کند برا یتقوایی که انسان بعد از هدایت شدن دچار حیرانی و سرگردانی نشود
در آیات دیگری اقامه نماز مقدم بر تقواست مثل آیه 72 سوره انعام اینکه اقامه صلاة کنید و تقوای او را داشته باشید در این آیات مطرح است که به اقامه نماز بپردازید که اون اقامه نماز بستری بشه برای تقوای شما تقوای شما به عدم بازگشت از هدایت خدا یعنی شما به نماز میپردازید با نماز بستری ایجادمیکنید که بنیانی برای شما ساخته بشه در واقع اینجا نماز برای شما مقدمات تقواست شما بعد از هدایت در معرض شیطان هستید در معرض گمراهی های شیطان در معرض اینکه شیطان شما رو سرگردان کنه خب اینجا به چی نیاز داری؟ نیاز به تقوا داری باید متقی باشی تا به این سرگردانی نرسی برای اینکه به این تقوا برسید از چه مسیری حرکت کنید؟ مسیرش اقامه نماز هست اقامه نمازی که مسیر حرکت برای رسیدن به تقوایی است که مانع از القائات شیطان باشه مانع از تسلط شیطان باشه برای اینکه اون فرد رو بعد از هدایت شدن به گمراهی بکشونه بعد از هدایت شدن به سرگردانی میکشونه او هدایت شده ولی دوباره میره به سرگردانی و انگار راه رو گم کرده در حالی که در کنار کسانی است که هدایت شده هستند در حالی که با اونها ارتباط داره ولی به حیران بودن میرسه خب برای به اینجا نرسیدن دچار این موضوع نشدن تقوا نیاز است وَاتَّقُوهُ باید تقوای خدا داشت تقوای خدا داشت یعنی چی بود؟ یعنی مراقب چشمانت باش؟ یعنی مراقب نگاهت باش؟ یعنی مراقب چی باش؟ اینجا تقوا داشته باش یعنی چی؟ یعنی پایه ای داشته باش محکم که بتونی در اون فضای هدایتی که برای شما هست بمونی و دوباره به حیرانی نرسی شیطان نتونه به اون فضا وارد بشه چگونه باید به اون پایه و اساس رسید؟ مسیرش اقامه نماز هست، چگونه باید به این تقوا رسید؟ از مسیر اقامه نماز، بله پس در این آیات اقامه نماز بستری مسیری به سوی تقواست،
در آیه 31 الروم تقوا زمینه‌ساز نماز است
در آیه دیگری یعنی آیه 31 سوره روم در اینجا تقوا زمینه ساز این اقامه نماز، تقوای در چی؟ تقوای در فضای انابه به سوی او، بله در آیه 31 سوره روم تقوا در این سطح زمینه ای بنیانی برای اقامه نماز، این تقوا چگونه ساخته میشه؟ در فضای انابه یعنی منیب باش این انابه ی خود رو مجهز به تقوا کن و وارد فضای اقامه نماز بشو، در واقع سه امر پشت سرهم، این فضا در قبال چی مطرح است؟
در آیه 30 الروم سه بحث در مورد رسول الله مطرح می‌شود که: «اقامه وجه لِلدّین حنیفانه»، «فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا» و «لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ» و در ادامه گفته می‌شود که اینها دین قیّم است و اکثر مردم نمیدانند و در عوض در آیه 31 سه رفتار در ازاء مطرح می‌شود که :«مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ» یعنی این کارها را انجام دهید به ان ماجرا علم پیدا میکنید و در غیر این صورت درباره آن ماجرا مشرک خواهید بود
در قبال آیه 30 سوره روم، اونجا میفرماید که خطاب به رسول الله صلوات الله علیه هست اقامه وجه کن ای رسول فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا پس ای رسول تو رفتاری در قبال دین انجام بده، بله در آیه 30 رفتارها و موضوعاتی برای رسول الله صلوات الله علیه مطرح است خب این رفتارها برای رسول الله صلوات الله علیه مطرح است در ازای این موضوعی که برای رسول الله صلوات الله علیه مطرح است ما به ازای اون برای دیگران برای مؤمنین رفتار مطرح است شما رابطه آیه 30 و 31 را این طور ببینید مابه ازای اون رفتارها که برای رسول الله صلوات الله علیه مطرح هست برای مؤمنین در آیه 31 رفتارهایی مطرح است اولین رفتار اهل انابه باشید منیب باشید به سوی او، دومین گام تقوا داشته باشید سومین گام اقامه نماز کنید سه مطلب برای رسول الله صلوات الله علیه در آیه 30 مطرح هست اقامه وجه کن لِلدّین حنیفانه بحث فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا بحث لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ اینکه اینها ارتباط شون با رسول الله صلوات الله علیه چی هست چه رفتاری رسول الله صلوات الله علیه در این موضوعات دارند چه برداشتی باید داشته باشند چه رفتاری باید داشته باشند جای خودش جای بحث داره، سه مقوله مطرح است و دو نتیجه گیری یک اینکه آن ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ آن دین قیم هست نتیجه بعدی ولیکن اکثر مردم لَا يَعْلَمُونَ نمیدانند وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ اکثرمردم علم ندارند به این موضوع، یعنی اگر خودمون رها میشدیم میگفتیم خب رسول الله صلوات الله علیه سه تا رفتار انجام دادند و یه بحثی هم انجام شد ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ما هیچی از این بحث نمی فهمیم هیچی از این ماجرا نمی فهمیم اکثراً علم ندارند به این موضوع خب اگر بخوایم عالمانه رفتار کنیم اصلا اگر بخوایم علم پیدا کنیم و عالمانه برداشت کنیم از اون رفتار رسول الله صلوات الله علیه از اون تعاریف رفتاری برای رسول الله صلوات الله علیه در آیه 30 باید چی کار بکنیم؟ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ اگه آیه 31 رو دنبال کنیم از دایره اون لَا یَعلَمُون بیرون میایم، عالم به چی میشیم؟ در آیه 30 اگر بخوایم بحث پاسخ این سؤال رو دنبال کنیم در وهله اول آن چیز که به ذهن میاد اینکه اون ماجرا اون رفتار اون چیز که در ابتدای اوایل آیه 30 گفته شده دین قیم هست عالم به دین قیم شدن، عالم به دین قیم شدن و در واقع یعنی پیدا کردن این رابطه، اکثر مردم نمیدونند که اینجا چه ربطی به هم داره اون سه رفتار رسول الله صلوات الله علیه و موضوع دین قیم بودن اینها چه ربطی به هم دارند خود اون سه موضوع که برای رسول الله صلوات الله علیه مطرح است چه ربطی با هم دارند؟ چه ربطی به رسول الله صلوات الله علیه دارند؟ و چه ربطی به دین قیم دارند؟ اکثر مردم به این عالم نیستند خداوند یه سرنخی در آیه 31 مطرح میکنه میفرماید میخوای عالم بشی این مسیر آیه 31 مُنِيبِينَ إِلَيْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ چه ربطی داره مشرکین چیه؟ اونجا داره چه اتفاقی میافته که اگر عالمانه برخورد نکنم ممکنه مشرک بشم،
رابطه مابین نماز و تقوا یک رابطه دوسویه است گاهی نماز مقدمه تقواست و گاهی بالعکس
بله پس در رابطه بین تقوا و نماز یه رابطه دو سویه هست یه رابطه پلکانی هست درجه ای از تقوا تقوایی در قبال موضوعات، سطحی از تقوا پایه ای برای فعل نماز در جایی پرداختن به اقامه نماز برای دست یابی به تقوای موضوعاتی مثلاً در بحث هدایت برای اینکه آدم از هدایت نیافته آدم از هدایت دور نشه خب نیاز به تقوا داره این تقوا رو چه جوری به دست بیاره؟ باید از مسیر اقامه نماز تلاش کنه به نمازت خیلی توجه کن که از این هدایت دور نشی به نماز بپرداز که بنیان تقوایی در تو ایجاد بشود که اون بنیان تقوا شما رو بر اون هدایت نگه داره خوب یه رفتار این طوری یه رابطه این طوری بین تقوا و اقامه نماز هست.
