در روایت داریم که« اُم الکتاب قرآن » سوره حمد هست. باز در روایت هم داریم همه ی قرآن در سوره ی حمد هست. این دوتا روایت رو باید در کنار هم دید. به ما در برداشت از مفهوم ام الکتاب کمک میکنه. بله این دو روایت در مورد سوره حمد وقتی که در کنار هم قرار داده بشه ما رو در فهم ام الکتاب کمک میکنه. وقتی گفته میشه قرآن درون سوره حمد هست یعنی اینجوری هست که همه ی آیات قرآن حول سوره ی حمد قابل چیدن هست. چند آیه ی سوره حمد رو اگر به ترتیب قرار بدیم باقی آیات قرآن میتوانند حول تک تک این آیات یا حول چند آیه با هم قرار بگیرند.
همه آیات قرآن، حول اهل بیت ع
در روایت داریم که« ام الکتاب امیرالمومنین علیه السلام » هست. یک موقع گفته میشه که ام الکتاب نزد او هست و یک موقع گفته میشه ام الکتاب خود او است. این روایتی که امیرالمومنین ام الکتاب است رو بگذارید کنار روایتی که در مورد سوره حمد هست یعنی روایتی که مفرماید« همه ی قران در سوره حمد هست و همه ی سوره حمد در بسم الله الرحمن الرحیم سوره حمد هست و همه ی بسم الله الرحمن الرحیم سوره حمد در حرف« باء » بسم الله الرحمن الرحیم سوره حمد هست و امیرالمومنین علیه السلام نقطه ی اون حرف« باء » هستند ». اون دوتا روایت که میفرمایند ام الکتاب سوره حمد هست و این که همه قرآن در سوره ی حمد هست رو بگذارید کنار هم و بعد این روایت ام الکتاب بودن امیرالمومنین علیه السلام و اهلبیت علیهم السلام رو کنار این روایت سوره حمد بگذارید. یعنی شما همه ی قران رو باید بتوانی حول امیرالمومنین صلوات الله علیه و اهل بیت علیهم السلام بچینی و ارتباط ایجاد کنی و اگر ایشان رو از این وسط برداری باقی بی اساس و بی محور هستند.
ام الکتاب، موضوع محوری در بحث محکم و متشابه
در بحث آیات محکم و متشابه فهم درست این مطلب مربوط به ام الکتاب هست یعنی اگر شما میخواهی آیات محکم رو متوجه بشی باید ام الکتاب رو متوجه بشی. خداوند خودش رو در همون آیه هفت سوره آل عمران مطرح کرده است که« آیاتٌ مُحکَمَاتٌ هُنَّ اُمُّ الکِتَاب » خیلی ها میرن درباره محکم و متشابه بحث و دعوا میکنند ولی به بحث ام الکتاب نمیپردازند.
