قرآن کتاب مفاهیمی است که به مقتضای فرهنگهای مختلف مصادیق مختلفی می‌گیرد
قرآن یه کتاب مفهومی هست، مفاهیم با توجه به فرهنگها مصداق پیدا می کنند و در طول زمان، یعنی وقتی شما میخوای یه مفهوم رو در قرآن بررسی کنی بعد اون مفهوم به یه مصداقی تعلق گرفته باید ببنی مصداق تو کدوم فرهنگ و در چه زمانی. اون فرهنگ و اون دوره ی زمانیش در اینکه این مصداق وصل به این مفهوم بشه اثر داشته، عادیات رو گفتن اسب چون در یک فرهنگی اسب خیلی مصداق شایسته ای بوده برای عادیات، عادیات یعنی کسی که میشکافه، میدَود، دویدنش بسیار زیاد هست فرهنگ اینجوری یعنی یه مفهوم اینجوری، شما برو تو فرهنگ عرب جاهلی، چیزی که خوب میتازه، میدود میشکافه حد و و مرز رو میشکافه حرکت میکنه اسب، اسبهای خیلی خوب برای اسب جنگ میکردند برای اسب جنگ میکرد برای اسب آدم میکشد خب به این آدم بگی از نظر تو این مفهوم عادیات مصداقش چی می تونه باشه میگه اسب، اسب مصداق خیلی خوبه هست برای این مفهوم اصلا عالی ترین مصداقش هست، اون داره تو فرهنگ خودش برای این مفهوم مصداق پیدا میکنه مثلا شما مطرح میکنی که حوری حور العین، یه مفهوم هست، او با توجه به فرهنگ خودش برای این مفهوم مصداق پیدامی کنه. یه مفهوم در فرهنگهای مختلف مصادیق خودش رو پیدا میکنه قرآن کتاب مفاهیم هست شما در چه فرهنگی براش مصداق پیدا می کنی این خیلی مهمه، آقا فلان کتاب لغت این مفهوم رو گفته به این مصداق برای خودش گفته در چه فرهنگی گفتی؟ بله در اون فرهنگ این مفهوم میشه یعنی این مصداق.
مفاهیم توانایی داشتن مصادیق متعدد را بر اساس فرهنگهای مختلف دارند، این مصادیق لزوما غلط نیستند بلکه دارای درجات می‌باشند
واژه ها یعنی کلماتی که به موضوعات مختلف تعلق میگیرند دو وجه دارند یک وجه مفهوم یک وجه مصداق؛ مصداقش تو فرهنگها پیدا میشن، پس در ترجمه ی قرآن یکی از موضوعات مهم که باید دنبال بشه ترجمه ی مفهومی هست اول شما ترجمه ی مفهومی بکنی بعد وقتی می خوای مصداق پیدا کنی بگی با کدام فرهنگ در کدوم فرهنگ شما ببیند یکی از عنوانهای لغتنامه ها چیه ؟ فرهنگنامه، یعنی در کدوم فرهنگ. شما برای مفاهیم قرآن می خوای مصداق پیدا کنی مصداقت رو می خوای در چه فرهنگی پیدا کنی اگه مصداقت رو بری در فرهنگ عرب جاهلی پیدا بکنی مصادیق این مفاهیم رو بری در فرهنگ عرب جاهلی پیدا بکنی میشه قرآن عرب جاهلی شما رو به سمت مصادیق عرب جاهلی سوق میده چون قرآن بعد از مفاهیم در یک مرحله ای شما رو باید ببره برسونه به مصادیق و شما به سمت مصادیق حرکت کنی شما با مصداق اُخت میشی مصداق رو حس میکنی با مصداق رفیق میشی اون مفاهیم از یک مسیری حرکت میکنند شما رو برسونند به مصادیق این مصادیق می خوای در چه فرهنگی پیدا کنی؟
پرداختن صرف به یک نوع از مصادیق، جهت دهنده انسان به سوی یک فرهنگ
این رو ما باید توجه کنیم قرآن لسان عربی هست در لسان عربی باید معنا بشه نه در فرهنگ عربی بله در فرهنگ عربی مفاهیم قرآنی مصادیق خودش رو پیدا می کنند ولی قرآن کتاب مفاهیم هست قرآن کتاب مصادیق فرهنگ عربی جاهلی نیست البته در فرهنگ عربی جاهلی مصادیقی داره اونها هم بنا به بهره بردن بنا به پرداختن به اون مصادیق خودشون بهره می برند از قرآن، یعنی شما وقتی بگی قرآن یعنی وقتی بفرمایید عادیات یعنی اسب این هم برای شما معناییست یه مصداقی داره یک درجه از برداشت رو از این داری اینجوری نیست برداشتی نداشته باشی یعنی شما از این آیه یه بهره ایی میبری ولی بهره ات خیلی پایین هست خب مثلا شما در قرآن مطرح هست حور العین، حور العین یه مفهوم هست میگی خب آقا ببخشید مصداقش چی میشه؟ شما میشه دو تا مصداق مطرح کنی میگیم بله در بخشهایی از فرهنگ عرب در فلان سالها حورالعین از مصادیقش مثلا زنان زیبا رو بود بعضی از این مصادیق غلط هستند بعضی از این مصادیق در درجات مصداق هستند مصداق شما رو میبره اونجا میبره سراغ خودش این مفهوم این پنج تا مصداق رو داره در این فرهنگ با توجه به این فضاها این پنج تا مصداق رو داره، آیا هر پنج تا مصداق درسته؟ ممکنه پنج تا مصداق درست باشند غلط نباشند اون مفهوم در اینها وجود داره ولی اینها درجاتی از مصادیق این مفهوم هستند اینکه شما به کدوم می پردازی میری سراغ اون و سطح بهره بردن ات میشه اون، مثلا عادیات یه مصداقش اسب هست اسب تندرو، می تونه باشه؟ می فرمایی بله مثلا یه مصداقش می تونه باشه. یه مصداق دیگه اون ور خط می فرمایی امیر المومنین علیه لسلام این می تونه مصداق داشته باشه می فرمایی بله هر دو مصداقش هستند بله یکی کف هست یکی اوج هست شما به کدوم مصداق می پردازی شما تو کدوم فرهنگ به دنبال مصداق هستی؟
اصلاح فرهنگ پرداختن به قرآن برای برداشت مصادیق قیمتی‌تر از آن
یه کم به این توجه کنیم شما تو کدوم فرهنگ به دنبال مصداق هستی؟ آقا فلان فرهنگنامه گفته که این مفهوم مصداقش این هست خب باشه گفته، من باید ببینم اگه اون مصادیق رو بپذیرم میرم تو اون فرهنگ، باید به این توجه کنم این با این مصداق گفتن ها من رو داره به سمت کدوم فرهنگ میبره. پس ارتقاع دادن فرهنگ مون مهمه، پیدا کردن فرهنگ مواجه ی با مفاهیم قرآنی مهمه شما با چه فرهنگی با مفاهیم قرآنی میخوای مواجه بشی در چه فرهنگی می خوای قرار بگیری وقتی مفهوم قرآنی اومد سراغت بتونی مصداق دقیق و عالیه مد نظر خداوندی رو پیدا بکنی این مهمه یه چیزهایی ما رو به این فرهنگ برسونه فرهنگی که وقتی با مفاهیم قرآنی مواجه میشیم ما رو هم به مصداق دقیق برسونه در گام اول مصداق دقیق رو پیدا بکینم مصادیق دقیق مربوط به اون مفهوم و در گام دوم به سراغ عالی ترین مصادیق بریم.
معنایابی آیات قرآن بوسیله روایات به خاطر فرهنگ اهل بیتی یافتن در پرداختن به قرآن
عالی ترین فرهنگ ها فرهنگ تشیع هست فرهنگی که از اهل بیت علیهم السلام گرفته میشه شما با اون فرهنگ مفاهیم قرآنی رو میاری معنا میکنی این باید درست کار بشه درست تبیین بشه اینکه مثلا با روایات بریم سراغ آیات این بابت اینکه با فرهنگ اهل بیت بریم با فرهنگ اهل بیت علیهم السلام بریم سراغ آیات ولی خب این فقط با روایات رفتن ما رو کافی نیست فقط اینکه چند تا روایت ذیل آیه بنویسیم کافی نیست ولی این در اصل بابت این بوده که شما با فرهنگ اهل بیت علیهم السلام بری سراغ آیات این خودش یه بحث هست یه بحثی که می تونه تو حوزه ی معنا شناسی قرآن مورد بحث قرار بگیره آقا فرهنگ مورد نیاز برای رفتن به سراغ مفاهیم قرآنی و با توجه به مفاهیم قرآنی مصداق پیدا کردن، شما یه فرهنگ نیاز داری شما یه فرهنگنامه نیاز داری فرهنگنامه ای در شخصیت خودتون در عقلانیت خودتون شما یه فرهنگنامه ای در عقلانیت خودتون نیاز داری که بری به سراغ قرآن و از مفاهیم قرآنی مصداقهای درست و دقیق و عالی و مرتفع به دست بیاری، بله در مواجه ی با قرآن فرهنگنامه ی شما مهم هست شما با چه فرهنگنامه ای میری. یه فرهنگ مبتنی بر عقلانیت یه فرهنگی که شما رو به مسیر عقلانیت میبره می فرماید که ما قرآن رو به لسان عربی قرار دادیم لَعَلَّکُم تَعقِلون شما جوری با این مواجه بشید که با فرهنگی با این قرآن به لسان عربی مواجه بشید که شما رو در مسیر تعقل جلو ببره.
