مفهوم «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ » چیست؟ وجوب، توصیه، نسخه و یا ...؟
در آیه ی 183 سوره بقره خداوند می فرماد که «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ » ، خب این « كُتِبَ » را به چه معنا بگیریم ؟ به معنای وجوب ، واجب شده که حتما روزه بگیرید ؟ یا به معنای توصیه هست ، به معنای یک نسخه هست ، برای شما نسخه نویسی شده روزه . روزه مثل یک نسخه هست برای شما که اگه بهش عمل کنید به تقوا نزدیک میشید . خب هر کدوم از این حالتها را بگیریم ، این بستگی به سیاق قبل آیه ی 183 داره اونجا « كُتِبَ» مثلا در آیه ی 187 که می فرماد « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلى» این جا به چه معنا هست ؟ یعنی ما طبق همین سیاق این را ادامه بدیم برسیم به « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيام» ، برسیم به همین مفهوم .
در آیه ی بعد 184 خداوند می فرماد که « أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ» ، « كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيام» چه وقتی ؟ ظرفش کجاست ؟ «أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ» ، « أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ» چیه ؟ خداوند در آیه ی بعد می فرماد «شَهْرُ رَمَضانَ» ، آیا «أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ» «شَهْرُ رَمَضانَ» هست ؟ آیا بین آیه ی 185 و 184 تفاوت هست ؟ اگر «أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ» «شَهْرُ رَمَضانَ» بوده چرا همون جا خداوند نفرموده بود که «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ» الی آخر ؟
در بحث آیه ی184 بحث خیر بودن روزه مطرح هست . در بحث آیه ی 185 دستور روزه هست ، «فَلْيَصُمْه» . اگر بگیرید که در آیه ی 185 خبر « أَيَّاماً مَعْدُوداتٍ» هست دیگه « فَلْيَصُمْه» چه معنایی داره ؟ خب قبلش گفته که «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيام» در کجا ؟ در «شَهْرُ رَمَضانَ» ، چرا دوباره می فرماد « فَلْيَصُمْه» ؟ « کتب علیکم الصیام فی شهر رمضان فلیصمه» چرا باید این جوری گفته بشه ؟ چرا باید تکرار داشته باشیم در «وَ مَنْ كانَ مَريضاً أَوْ عَلى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ» ؟ در قبل هم مطرح هست و در این آیه هم مطرح هست . در بحث آیه ی 185 می فرماد که «وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ » بخاطر این که عدتون کامل بشه ، این آیه در آیه ی قبل هم مطرح هست ؟ ما در آیه ی قبل این را نمی بینیم ، خداوند می فرماد که اگر مریض بودید یا در سفر بودید تو ایام دیگه ای بگیرید و کلا این ماجرا براتون خیر هست ، اصلا کلا دنبال خیر باشید براتون بهتر هست . اگر روزه بگیرید براتون خیر هست . در آیه ی بعد که بحث «شَهْرُ رَمَضانَ» هست بحث کامل شدن عده مطرح هست.
خب این تا این جا یه بحث که نیاز به تدبر بیشتر داره ، یعنی ما هنوز موضوع برامون روشن نیست . هنوز نمیدونیم که تفاوت این دو آیه چی هست ، بحث در این سه چهار تا آیه به چه شکل مطرح هست . این نیاز به تدبر و تامل بیشتر داره .
