در قرآن نظامهای مختلفی برای ایتای جزا مطرح است که باید به آن‌ها معرفت داشت
بله، اینکه نظامهای مختلف جزا دادن به افراد رو بشناسیم این مهمه میشه تعداد قابل توجه شون رو در قرآن احصی کرد خیلی راحت هم هست با ظاهر قرآن با مقایسه چند آیه نظامهای متعدد ایتای جزا رو بدست بیارید ما عموما معرفتون به این نظامها ناقصه و حتی شاید نمیشناسیم انسان باید این نظامهای ارزیابی رو بشناسه و راه ورود به بهترین نظام ارزیابی رو پیدا کنه تعیین کنه میخواد تو کدوم نظام ارزیابی باشه شما یه عمری زحمت میکشی اعمال مختلفی انجام میدی حتی اعمال خیلی خوبی انجام میدی خوب باشه اگه قراره ارزیابی بشه چگونه ارزیابی بشه خداوند چند تا نظام قرار داده برای ارزیابی تا به شما جزا بده بر اساس اون نظام و قاعده ها شما به سمت جزا گرفتن حرکت کنی شما میخوای بر اساس کدام نظام حرکت کنی؟ میفرمایی که من اصلا نمیشناسم ، شما یه اعمالی انجام دادی خداوند جزای اعمال ما رو خواهد داد و دعا میکنیم که خدا بر ما سخت نگیره و با رحمتش با ما رفتار کنه ، عرض میکنیم که این فرمایش شما خوبه ولی خیلی کلی هست ناقصه، مثلا یه فردی از دنیا میره وارد نظام ارزیابی و جزا میشه ، نکیر و منکر میان سراغش این یه نظام ارزیابیه، اینکه دو ملک میان سراغش برای محاسبات و یعد داستانهای بعدی این کدام یک از نظامهای جزای خداست
در هر نظام ایتای جزا، مقولاتی مانند رحمت، رشد، نور و ... با شدت و ضعف متفاوتی وجود دارد
آیا همه افراد وارد یه نظام جزا میشند ؟ نه این طور نیست، معرفت قرآنی داشتن به این مهمه شناخت این نظامهای متعدد ایتای جزا به افراد ، مسیرهایی که افراد در یکی از اونها قرار میگیرند تا بهشون جزا داده بشه، قاعده هایی که بر اساس اون قاعده ها ارزیابی میشند سنجیده میشن، موضوعات مختلف در این نظامها در این بسترهای ایتای جزا به شکلهای مختلف وجود داره اینها رو باید کنار هم چید، رحمت در این مسیرها متفاوت است؛ رشد متفاوته نور متفاوته، موضوعات مختلف ارزیابی اعمال موضوعات مختلف سنجش اعمال متفاوت است، باید اینها بررسی بشه، مثلا میزان به چه شکل هست؟ در این نظامهای ارزیابی، در این نظامهای ایتای جزا، در نظام اول میزان به چه شکل اعمال شما رو می‌سنجه؟ در یک نظام ممکنه میزان، تعدد ، تنوع و مداومت شما و کثرت اعمال خوب شما باشه؛ یعنی اعمال خوب رو در یک کفه میذارند و اعمال منفی رو در کفه دیگر میگذارند هم کدوم سنگین تر بود ؛ در یک نظام جزا ممکنه میزان، توجه کردن به برخی از اعمال خوب شما باشه، در یک نظام جزا ممکنه یک رضایت میزان اعمال شما باشه، در نظامهای مختلف اعمالی که برای سنجش وارد این نظامها میشند وزن این اعمال متفاوته، یه عملی در نظام اول وزن داره ولی در نظام سوم وزنی نداره، برای نظام نور در نظام نور برای ورود به نظام جزای نور یک سری موضوعات مهم هست ، یه سری افراد هستند که به اون موضوعات توجه ندارند عنوانشون میشه الذین کفروا حالا بحثش بماند که الذین کفروا کفر به چیه ، این الذین کفروا ، اعمالهم کسراب ، در نظام نور اعمالشون مثل سرابه، هیچی نیست، خیلی اعمال دارند ولی هیچی حساب نمیشه اینها وارد نظام نور نمیشند، در سنجش نظام نور اینها مردود هستند میاند در نظام دیگر در نظام دیگر هم مردود میشند میآند درنظام ذره بینی ، دوتا کار مثبت کردی جزاشو میبینی ده تا کار منفی کردی جزاشو میگیری؛ یه فرد وقتی هست با چه چیزی او را میشناسیم؟ با کتابش ، همه اعمالش در کتاب او هست بنابر برخی از موضوعات این فرد با این موضوعات رو در چه نظامی قرار بدند این مهمه در چه نظام سنجشی؟ مثلا ببینید در آیه میفرماید کل نفس بما کسبت رهینه الا اصحاب الیمین، یه استثنا میزنه، همه در گرو چیزی که کسب کردند هستند الا اصحاب یمین، یعنی اینجا دو تا نظام ارزیابی دو تا نظام جزا وجود داره در این بحث در اون سوره برای اون افراد و موضوعات خداوند دو تا نظام ارزیابی مطرح میکنه، باید این نظامهای جزا رو بررسی کرد و در مقایسه با هم باید دید که در این نظامات جزا که وجود دارند فرد رو به چه نتایجی میرسونند، وقتی فردی وارد این نظامات میرسه به چی میرسه، چه افرادی وارد چه نظاماتی میشند و در اونجا چه جزایی میگیرند نوع جزا متفاوته.
