«إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ» یعنی ما یک جوری که شما حواستون نبود او را یا آن را نازل کردیم در لیلة القدر، این ضمیر برای مخاطبین آشناست
بِّسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ(1) ؛ ما، حواستون باشه! ما، « إنّا» یعنی حواستون باشه؛ ما،« أَنزَلْنَاهُ » یک جوری که شما حواستون نبود او را یا آن را نازل کردیم. کجا نازل کردی؟ پس حواس ما احتمالا باید می بود ولی نمیتونست باشه. این یک خبر هست، خبری که دیگران ازش غفلت داشتند، لذا خداوند خبر میده؛ « إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ» در لیلة القدر. « إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ» حواستون باشه، دارم بهتون خبر میدم، ما در لیلة القدر نازل کردیم او( آن) را، ما آوردیم( او) آن را در لیله القدر. چی رو؟ او رو( آن رو) . خدایا! میخواستی یک خبری بدی، این عالم، این « او» خودش مجهول هست؟ نه! این معلوم هست، باید معلوم باشه، اگر مجهول باشه، کل این خبر زیر سوال هست، در این خبر فقط لیله القدر مجهول هست، در این خبر فقط لیله القدر معلوم نیست چیه؟ در موردش ابهام وجود داره، ضمیر«هُ» مشخص هست، اگر مشخص نبود خداوند باید توضیحش می داد، پس معلوم هست. باید دنبال یک چیزی میگشتیم، منتظر یک چیزی می بودیم، خداوند به ما خبر داد« ما نازلش کردیم در لیله القدر » .
مخاطبین آیه تعجب میکنند؛ عجب! نازلش کرد، نازلش کردی؟ پس چرا ما حواسمون نبود، پس چرا پیش ما نازلش نکردی؟ حتما جایگاهش به شکلی بوده که باید در لیله القدر نازل میشده، حالا لیله القدر چی هست؟
پس ما یکدفعه ای، یک جوری که شما حواستون نبود نازلش کردیم، یک جوری که شما متوجه نشدید، « فی لیلة القدر» در یک جایی به اسم لیلة القدر .
« وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» یعنی؛ چه چیزی به تو درک این رو داد که لیله القدر چی هست؟
« وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» ؛ چه چیزی به تو درک این رو داد که لیله القدر چی هست؟« وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» چه چیز تو را درک داد، تو رو متوجه کرد که« ما لیلة القدر»؛ لیله القدر چی هست؟
این آیه رو معنا میکنند که تو نمیدونی لیله القدر چی هست؟ این معنی صحیح نیست، این معنی با شأن رسول الله( صلوات الله علیه) سازگار نیست، در ترجمه ها باید دقت بشه. گاهی در زبان عرب یک جمله به لحاظ دستور و قواعد عرب به چند شکل میشه که معنا بشه، خب آیا ما میتونیم به اشکال مختلف معنا کنیم؟ نه! باید دید شأن اون آیه چی هست؟ در مورد کی هست؟ « وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» چه چیزی تو را آگاه کرد که لیله القدر چی هست؟
پس تا اینجا این بحث مطرح هست که خداوند میفرماید یک چیزی رو، این چیزی است که همه ی شما منتظرش بودید، همون چیزی که همه یک شناختی ازش دارید.
آیا اون قرآن هست؟ باشه قرآن هست، ولی این قرآنی که شما میشناسید، یعنی اینقدر ازش شناخت دارید. « ما اون رو در لیله القدر نازل کردیم»یعنی شناخت شما بسیار جزئی است.
خب کسی که دغدغه او یا آن رو داره و براش مهم هست، مترصد میشه، میگه من باید دنبالش بدوم. خداوند او رو در لیله القدر فرستاد، من باید دنبالش بِدَوَم برم در لیله القدر. بعد براش سوال میشه که اصلا لیله القدر چی هست؟ چگونه هست؟ چه جوری میشه رفت؟ آیا اصلا میشه رفت در لیله القدر؟ آیا میشه رفت در فضای لیله القدر؟ آیا میشه لیله القدر رو درک کرد؟
خداوند در آیه بعد میفرماید« وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» چه چیزی به تو درک داده که لیله القدر چی هست؟ این یک سوال هست، این سوال میتونه خطاب به همه باشه. چه چیزی به من درک داده که لیله القدر چی هست؟
« لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيرٌْ مِّنْ أَلْفِ شهَر» یعنی؛ لیلة القدر از هزار ماه هم بهتر هست. اگر هزار ماه هم بدوی به لیلة القدر نمیرسی
« لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيرٌْ مِّنْ أَلْفِ شهَر» لیلة القدر از هزار ماه هم بهتر هست. اگر هزار ماه هم بدوی به لیلة القدر نمیرسی، هزار ماه یعنی هشتاد و سه سال و چهار ماه، اگر تمام عمرت رو بدوی به لیلة القدر نمیرسی. آیه سوم ادامه آیه دوم هست. آیه دوم میفرماید چه چیزی به تو درک داده که لیله القدر چی هست؟ اگر هزار ماه هم بدوی به لیله القدر نمیرسی.
این آیه سوم رو مسامحتاً این جوری معنا میکنیم، یعنی معنای مفهومی هست. از معناش برداشت کردیم.
خدا او را( او اینجا برای مخاطبین مفهوم هست، شناخته شده هست، پس یک معرفتی به او هست) در لیله القدر نازل کرد، دغدغه ی او داری؟ دنبال او هستی؟ برات خیلی مهمه؟ باید بتازی به لیله القدر.
خب باید بری لیله القدر رو درک کنی، خود خداوند سوال میپرسه که چه چیز به تو درک داده که لیله لقدر چی هست؟
پس یک چیزی باید به من درک بده که لیله القدر چی هست. اون چیزی که باید به من درک بده چی هست؟ اینکه ماهها بدوم؟ نه! « لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيرْ مِّنْ أَلْفِ شهَْر» حواست باشه، اینکه ماه ها بدوی نیست. تمام شبها و روزها رو سعی و تلاش کنی و بدوی به این نیست.
پس چه چیزی هست؟
دوستان! تا اینجا این سه آیه رو ببینیم؛ « من او رو میشناسم، خدایا! او رو در لیلة القدر نازل کردی؟ من باید بتازم به سوی لیله القدر. خداوند میفرماید یک چیزی میخواد که به تو نسبت به لیله القدر درک بده و اون هزار ماه دویدن نیست.
« تَنزََّلُ الْمَلَئكَةُ وَ الرُّوح فیها» یعنی؛ ملائکه و روح قدم به قدم میآن در لیله القدر. یک دوران زمان میبره( حالا زمانش شاید خیلی مدنظر نباشه) .پله به پله در لیلة القدر جلو میرن، چه جوری؟ « بإذن ربهم» .
میشه من هم بیام در لیله القدر؟ میشه من هم در لیله القدر باشم؟ در پاسخ گفت میشه که یک دفعه ای نمیشه، اینکه یک دفعه بیای در لیله لقدر نمیشه.خداوند میفرماید که « تَنزَّلُ الْمَلَئكَةُ وَ الرُّوحُ فِيهَا » فیها یعنی « فی لیله القدر» .
« إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْر»؛ ما او رو یکدفعه بردیم در لیله القدر.
میشه من هم بیام؟« تَنزََّلُ الْمَلَئكَةُ وَ الرُّوح فیها» . ملائکه و روح قدم به قدم میآن در لیله القدر. یک دوران زمان میبره( حالا زمانش شاید خیلی مدنظر نباشه) .پله به پله در لیلة القدر جلو میرن، چه جوری؟ « بإذن ربهم» .
در لیله القدر همه ی امور هست؟ بله. امور همه ی انسانها هست؟ بله، امور همه ی اشیاء هست؟ بله، تقدیر میشه؟ بله. ولی خداوند چی میفرماید؟ « مِّن كلُ أَمْرٍ(4)سَلَام» « از همه ی امور سلام» .
دوستان برای ما مهم باشه« وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» .
یک صلواتی بفرستیم
أللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
آیا من چیزی دارم که با اون درکی از لیلة القدر پیدا کنم؟ آیا من مسیری رو جلو اومدم که بواسطه ی اون درکی از لیلة القدر پیدا کنم؟
بله در زندگی برامون پررنگ باشه « وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» چه چیزی به تو این درک رو داده که بدونی لیلة القدر چیه؟ میای در شب مصادف با لیله القدر و مینشینی به راز و نیاز و دعا که من لیله القدر میخوام و از این جور حرف ها.
یه کسی از شما سوال میپرسه، آیه دوم سوره ی قدر رو برای شما تلاوت میکنه« وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» چه چیزی به تو درک داده که لیله القدر چیه؟ اون موقع برمیگردی به خودت نگاه میکنی، از خودت میپرسی« واقعا چه چیزی به من درک داده که لیله القدر چی هست» ؟ آیا من چیزی دارم که با اون درکی از لیلة القدر پیدا کنم؟ آیا من مسیری رو جلو اومدم که بواسطه ی اون درکی از لیلة القدر پیدا کنم؟
این آیه رو بر پیشانی مون بنویسیم، این آیه رو همیشه جلوی چشممون نگه داریم، صدای این آیه همیشه در گوش ها مون طنین انداز باشه؛ «وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر» چه چیزی به تو درک داده که لیلة القدر چی هست؟
یک نفر میگه برای درک لیله القدر، دوازده ماه هست که دارم تلاش میکنم. در پاسخ گفته میشه اگر هزار ماه هم تلاش کنی خبری نیست.
بیاییم درمیدان استفاده کردن از این « وَ مَا أَدْرَئكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْر»، چه چیزی به من درک داده؟ اینکه فقط سر و صدا کنم، ابراز نیاز کنم که من میخوام لیله القدر رو درک کنم...
خدا سوال پرسیده، آیه قرآن هست؛ « چه چیزی به تو درک داده که لیله القدر چی هست» ؟ بر اساس چه چیزی میخوای لیله القدر رو درک کنی؟
بله این برامون پررنگ باشه.
یک صلواتی بفرستیم
أللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
در برخی از روایات گفته میشه که ضمیر« ه» حضرت زهرا( سلام الله علیها) است، لذا آیه اول سوره قدر، خطاب به مومنین، خطاب به ما، خطاب به شما، خطاب به بچه های شهرغریب است. « إنّا أنرلناه» ما او رو نازل کردیم
در برخی از روایات در مورد درک لیله القدر مطرح شده که « مَن عَرَفَ فاطمةَ حَقّ َمَعرِفَتِها فَقَد أدرَکَ لَیلَةَ القَدر» ( قریب به این عبارات و مضامین) « هر کسی به حضرت زهرا( سلام الله علیها) « حق معرفتها» معرفت داشته باشه، او لیله القدر رو درک خواهدکرد» این روایت در پاسخ به چی هست؟ اصلا چرا این روایت مطرح شده؟
در پاسخ به سوال آیه دوم سوره ی قدر.
خب یک نکته عرض کنیم؛ در آیه ی« إنا أنرلناه فی لیله القدر» در برخی از روایات گفته میشه که ضمیر« ه» حضرت زهرا( سلام الله علیها) است. مشهور هست و گاهی هم گفته میشه که او در لیله القدر نازل شد، خداوند او رو در لیله القدر نازل کرد. خب این آیه خطاب به چه کسانی هست؟ خطاب به مومنین، خطاب به ما، خطاب به شما، خطاب به بچه های شهرغریب. « إنّا أنرلناه» ما او رو نازل کردیم،
کی؟ کجا؟ چه جوری شد؟ چرا ما حواسمون نبود؟
« فی لیله القدر» در لیله القدر. یعنی خطاب به کسانی که او رو میشناسند، دنبال او هستند، مترصد او هستند. خداوند یک دفعه خبر میده ما او رو نازل کردیم، این خبر به شکلی است که مخاطبینش جا میخورند، یک دفعه هست. مخاطبین خبر با تعجب میگن: نازلش کردی؟ کی و کجا؟
« فی لیله لقدر» در لیله لقدر.
راه درک لیلة القدر و به تبع رسیدن به مادر مهربان س، حق معرفت داشتن در قبال مادر مهربان س است.
خب ما او رو میشناختیم، ما به او معرفت داشتیم، میشه ما بریم پیش او؟ میشه ما بریم در اینجایی که اسمش رو گذاشتی لیله القدر؟ میشه ما بریم اونجا؟
در پاسخ گفته میشه: نه! اونجا حصار داره، اصلا نمیتونی اونجا رو پیدا کنی، اونجا پوشیده است، اونجا پنهان است، اونجا« لیله » است چون پوشیده هست. اونجا رو نمیتونی پیدا کنی. تویی که به حضرت زهرا( سلام الله علیها) معرفت داشتی، تویی که از او شناخت داشتی، تویی که مترصد او بودی، خداوند میفرماید که او رو نازل کردیم، پائین آوردیمش.
کو؟ پس چرا من نمیبینمش؟
« فی لیله القدر» در لیله القدر، در جایی که پوشیده است، در جایی که پنهان هست.
خب این آدم چه حسی میشه؟ این میشه که من هم میخوام برم در لیله القدر. چرا میخوام برم در لیله القدر؟ بخاطر او، چون خدایا! تو، او رو در لیله لقدر نازل کردی.
لیله القدر برای این آدم خیلی مهم میشه، چرا؟ چون خداوند فرموده که « إنا أنزلناه فی لیله القدر» ما او رو در لیله القدر نازل کردیم، بخاطر این هست که لیله القدر مهم میشه، بخاطر این هست که درک لیله القدر مهم میشه.
خب من که او رو میشناختم، من که به او معرفت داشتم، من که با او سالها با محبتهای او زندگی کردم، آیا میشه من هم برم لیله القدر؟
نه! نمیشه. چرا؟
نمیشه.
= چرا نمیشه؟ ما که سالها محبت های او رو چشیدیم، دست نوازش او رو دیدیم، ما که زندگی مون پر از معرفت اوست، چرا نمیشه؟ این لیله القدر کجاست که مانع وصال ما شده؟ این لیله القدر چیه؟ لیله القدر که مانع شده مایی که به او معرفت داریم به او نرسیم، دستمون از او کوتاه باشه، چرا هست؟ خدایا میشه این لیله القدر رو از سر راه ما برداری؟
نمیشه.
= خدایا! اگر من ماه ها بدوم میشه به لیله القدر برسم؟
نمیشه.
= پس چرا لیله القدر گذاشتی؟پس چرا لیله القدر رو گذاشتی و او رو در لیله القدر پنهان کردی. خدیا! مقصود تو چیه؟ چی رو میخوای به من بفهمونی؟
همیشه گفته میشه که رفتاری نکنید، کاری نکنید که بین یک فرزند و مادر فاصله بیفته. خداوندا! این فاصله چرا هست؟ در برخی از اقوال گفته میشه که لیله القدر محبت خداست، خدایا! من این مطلب رو بلحاظ اعتماد قبول دارم ولی در عمل باید چه کار کنم؟ آیا راهی به سوی لیله القدر هست ؟ آیا راهی به سوی درک لیله القدر هست؟
حالا اون روایت رو با بحث تطبیق بدیم؛ کسانی که او رو میشناسند، دنبال این میرن که لیله القدر رو درک کنند، چی کم هست؟ « حق معرفتها» . « من عرف فاطمة حق معرفتها» .
عجب! من او رو میشناختم، من با محبتهای او آشنا بودم، من به محبتهای او معرفت داشتم ولی یعنی خدایا! من« حق معرفت» رو نداشتم؟
« حق معرفتها» رو نداشتم؟ یعنی معرفتم معرفت صحیح نبود؟ یعنی معرفتم اون جوری که باید نبود؟ یعنی معرفتم براساس حق نبود؟ خداوند لیله القدر گذاشته و او رو در لیله القدر نازل کرده تا میدانی باشه برای کسانی که به او معرفت دارند. برای آزمون معرفتشون. برای اینکه آیا معرفتشون براساس حق هست؟
برمحمد و آل محمد صلواتی بفرستیم
أللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
یک جمله رو کوتاه داشته باشیم که اگر فرصت شد بعد ها در موردش صحبت کنیم که « حق معرفتها» یعنی معرفت در مسیر مهدویت.
معرفتی که درونش عزم به مهدویت هست، و خداوند از این مطلب در قرآن هم بارها و بارها صحبت کرده، « حق تقاته، إتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِه» یا موضوعات دیگر اینجوری که اونها قدر خدا رو ندونستند
« حق قدره» این یعنی مسیر مهدویت، یعنی رفتارهای اونها برحول مسیر مهدویت نبود.
هدیه به پیشگاه حضرت زهرا( سلام الله علیها) صلواتی بفرستیم
