بله پس در قالب جدول انطباق سوره های قرانی با وقایع و تاریخ بعثت تا رحلت رسول الله صلوات الله علیه و آله اگر این جدول رو کامل بکنیم این نگاه میتونه برای ما جالب باشه.
قرآن، 114 گام در همراهی با ماجرای رسول الله ص
ببینید مثال عرض میکنیم؛ به نوعی شما در سوره های قرآن قدم میزنی، جلو میری، صد و چهارده گام برمیداری و از صد و چهارده گام به ماجرای رسول الله صلوات الله علیه و آله نگاه میکنی. از بعثت تا رحلت. صد و چهارده مرحله ماجرای بعثت تا رحلت برای شما روشن میشه. خب این نگاه خیلی قیمت داره و آدم اینجوری به رسول الله صلوات الله علیه و آله نگاه کنه و این نوع نگاه به قران هم خیلی قیمت داره و آدم قرآن رو اینجوری ببینه و بطور عملی با قران آشنا بشه و ما بطور عملی با قرآن درگیر بشیم و با قرآن به سراغ ماجرای های رسول الله صلوات الله علیه و آله بریم. چطور میگیم با قرآن به سراغ ماجرای ابراهیم علیه السلام بریم؟ خب در قرآن، فراز هایی از قران مربوط به ماجرای ابراهیم علیه السلام هست و میتونیم بریم و به اونها بپردازیم و به اونها فکر کنیم و با اون فراز ها گام به گام در ماجرای ابراهیم ع وارد بشیم و آشنا بشیم. با کل قرآن میشه گام به گام رفت و با ماجرای پیامبر صلوات الله علیه آشنا شد و اینجوری این تاریخ رو بررسی کرد. دوستان ببینید! یک سوره نازل شده است، سوره کار کمی نیست، ماجرایی هست که گفته میشه اگر میتونید برید و یک سوره نازل کنید پس شوخی نیست، کسی نمیتونه اینکار رو بکنه، گفته میشه که هیچ کدوم تون نمیتونید اینکار رو انجام بدید. پس ماجرا یک سوره هست، یک ماجرای بسیار عظیم هست. خب این نمیتونه تَیَمُّناً و تَبَرُّکاً باشه. چرا ما همواره میخواهیم از یک نگاه خاصی مثلا مثل مورخین به رسول الله صلوات الله علیه و آله نگاه کنیم؟ وقتی میخواهیم به رسول الله صلوات الله علیه و آله از بعثت تا رحلت بپردازیم، صد و چهارده مرحله، صد و چهارده گام با سوره های قران به رسول الله صلوات الله علیه و آله بپردازیم، چون به استناد قرآن هر سوره ی قران کار کمی نیست، کاری هست که کسی نمیتونه اون رو انجام بده پس یک ماجرای بسیار اصلی است و محور ماجراها اون ماجرا هست، ما چرا از جنبه های دیگری بپردازیم؟ سایر موضوعات رو حول این محور ببینیم. الان در جامعه ی علمی به شکلی شده است که مورخین( تاریخ دان های اسلام، تاریخ اسلام ) بخصوص تاریخ بعثت تا رحلت تقریبا از ماجرای قرآن جدا هست. دو تا موضوع هستند؛ بحث نزول سوره های قرآن و بحث های مربوط به این موضوع رو" علوم قرآنی ها( علمای علوم قرآن )" میپردازند و بحث تاریخ اسلام رو" تاریخ اسلامی ها( کسانی که در فن تاریخ اسلام هستند )" میپردازند و تقریبا هم ارتباط خاصی به هم ندارند مگر گاهی بحث های علوم قرآنی که به شأن نزول توجه میکنند که اون هم بسیار محدود هست. این بحث جدول هم ما رو در بحث شأن نزول ها و تاریخ نزول کمک خواهد کرد و هم در بحث برخی وقایع و به تعبیر امروز ما( نه تعبیر علوم قرآنی )" مناسبت ها ".
تناسب آیات قرآن با مناسبت‌های موجود در هنگام نزول
مثلا شما یک بزرگی رو میبینید که چند تا سخنرانی داره و گاهی از سخنرانی های ایشون میتونید پیدا کنید که اون سخنرانی بر اساس چه مناسبتی بوده است. این رو یبینید در قرآن هم دنبال شده است" مناسبت به اصطلاح امروزی " این هم دنبال شده و بالاخره یک ماجرایی بوده، یک چیزی بوده و البته بخشی از این موضوع تعبیر به شأن نزول میشه ولی منظورمون از شأن نزول اینکه بطور اختصاصی یک آدمی یک حرفی زد نیست بلکه مناسبت یعنی یک ماجرای بزرگ تر، یک فضای برزگ تر، یک ایام خاص، یک دوره خاص هست، ببینید به این هم در قرآن گاهی توجه شده است و آیات به این موضوع نگاه دارند که إن شاء الله بر اساس این جدول میشه اینها رو هم پیدا کرد.
همراهی با رسول الله ص در هنگام نزول آیات قرآن و توجه به تذکرات و هدایت‌های قرآن، از روش‌های فهم قرآن
در بحث تاریخ نزول، ترتیب نزول فرض کنید که یک انسانی کنار رسول الله صلوات الله علیه و آله هستید، از اول تا آخر یعنی از روز بعثت تا رحلت رسول الله صلوات الله علیه و آله کنار رسول الله صلوات الله علیه و آله هستید. خب باید خیلی برای شما مهم باشه که این آیاتی که رسول الله صلوات الله علیه و آله دارند برای شما مطرح میکنند سوره هایی که گام به گام داره برای شما مطرح میشه، حتما باید برای شما پررنگ باشد. یک روش فهم قرآن این هست که بعنوان یک انسان همراه رسول الله ص از زمان بعثت تا رحلت رسول الله صلوات الله علیه و آله باشیم ودر این زمان همراهی کنیم، گام به گام نزول آیات، نزول سوره های قرآن رو همراهی کنیم و به تذکرات قرآن، به هدایت های قرآن در این مسیر گام به گام توجه کنیم.
مفهوم قرآنی سوره و تفاوت آن با مفهوم آیه، دالّ بر نزول سوره قبل از نزول آیات آن سوره
بله پس در بحث شأن نزول آیات در رشته های علوم قرآن عموما به شأن نزول آیه ها پرداخته میشه و شاید در چند مورد معدود به شأن نزول یک سوره پرداخته میشه و اونها هم عمدتا سوره های کوچک هستند. اینکه ما سوره های قران رو در تاریخ بچینیم این خیلی مهم هست و طبق آیات قرآن تا اینجا این رو میدونیم که بین سوره و آیات یک سوره فرق هست، لزوما نزول یک سوره مطابق با نزول آیات نیست ولی حتما قبل از نزول آیات بایستی سوره نازل شده باشه. این خودش یک نکته رو میرسونه و اون این هست که دلیلی نداره که زمانی که یک سوره میخواد نازل بشه مقارن با این باشه که پس اولین آیه ی اون سوره باید نازل بشه. اگر آیه ای از سوره ای نازل شده باشه، هر کدوم از آیاتش، این نشان دهنده ی این هست که حتما سوره نازل شده است، اون سوره نازل شده که این آیه در اون سوره نازل شده است، در فضای اون سوره نازل شده است. علی ای حال اینکه اگر آیه ای از یک سوره در جایی نازل شد دلیل بر این هست که اون سوره نازل شده است و این نکته رو باید توجه داشته باشیم. یعنی بین سوره و آیات یک سوره تفاوت قائل باشیم. مطرح شده آیه ای از یک سوره حاکی از نزول اون سوره هست و حتما باید اون سوره نازل شده باشه.
یک احتمال: «در ترتیب نزول، سوره‌ها به طور کامل نازل می‌شدند و لیکن ترتیب قرائت می‌تواند متفاوت از آن باشد»
یک داستان دیگر هم اینکه احتمالا ما بحث" ترتیب نزول و ترتیب قرائت " داریم. ترتیب نزول احتمالا بیشتر به بحث ترتیب سوره های قرآن برمیگرده، سوره ها. احتمالا باید اینجوری باشه که سوره ها به ترتیب نازل شده اند، یک ترتیب خاصی وجود داره، یک سوره کامل نازل شده است و بعد سوره ی بعد نازل شده است. بعد سوره ای با آیاتش نازل شد است و ممکن هست که رسول الله صلوات الله علیه و آله در برخی از آیات و سوره ها در طول زمان آیات سوره ای رو قرائت کرده باشند و مطرح شده باشه. حالا این باید بررسی بشه و برخی از آیات هم حاکی از این هستند که اینجوری نیست، برخی از آیات دقیقا در یک زمانی بنا بر یک مناسبت یا شأن نزول مطرح میشوند.
