کی از بحث هایی که در سوره ماعون میشه دنبال کرد انطباق چهار آیه دوم سوره ماعون با سه آیه‌ی اول هست، خداوند میفرماید که« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ أَ رَءَيْتَ الَّذِى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ(1) » از آیه چهارم به بعد میفرماید که« فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ(4) » شما اینجا یک تناظر ایجاد کنید.
« فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ» منطبق با «الذی ...»
« فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ(4) » چه کسی هست؟ در آیه یک میفرماید« الَّذِى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ » اون« الذی » اون کسی که میخواهی پیدا کنی. میفرماید آیا دیدی؟ یعنی برو ببین. آیا دیدی؟ برو ببین، برو ببین. چه کسی رو ببینم؟« مصلین » یکی از گروه های هدف دیدن« مصلین » هستند. ای رسول! برو ببین، توجه کن. یه چه کسانی توجه کنم؟ برو به مصلین توجه کن،مصلین رو ببین.
«يُكَذِّبُ بِالدِّينِ» منطبق با «الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتهِِمْ سَاهُونَ»، آیه 2 با آیه 6 و آیه 3 با آیه 7
مصلین چه کار میکنند؟ یک گروه هایی از مصلین هستند که تکذیب دین میکنند، این رو ببین، حواست به این باشه، از زیر دستت در نره، فکر نکنی کسانی آمدند و گفتند که ایمان آوردیم و بنابر تظاهر و ابرازی که از ایمان آوردن دارند نماز میخوانند کار تمام شده است نه برو ببین، به مصلین توجه کن، گروه هایی از همین مصلین هستند که« يُكَذِّبُ بِالدِّينِ ». « يُكَذِّبُ بِالدِّينِ » در مصلین چی میشه؟« الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتهِِمْ سَاهُونَ(5) ». نگاه کن مصلینی که در صلاتشون ساهون هستند رو ببین. ای رسول حواست به اونها باشه، اینکه گروهی از نمازگزاران بیایند و پشت سر شما بایستند و نماز بخوانند یک موقعی به این رفتارها دلخوش نشی ها! ببین، برخی از اونها دین رو تکذیب میکنند. یعنی چه کار میکنند؟ این برخی از نمازگزار ها در نمازشون اهل« ساهون » هستند. « فَذَالِكَ الَّذِى يَدُعُّ الْيَتِيمَ(2) » این رو با« الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ(6) » نظیر قرار بدید. آیه « وَ لَا يحَُضُّ عَلىَ طَعَامِ الْمِسْكِينِ(3) » نظیر باشه با آیه ی« وَ يَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ(7) ». بله خب این یک بحث در مورد سوره ماعون.
نماز وسیله تأسی ما به رسول الله ص در نگاه عمیق به موضوعات
یک بحث دیگر در مورد سوره ماعون ذیل دعوتی است که خداوند از رسول الله صلوات الله علیه و آله داره، در سوره ماعون یک دعوت برای رسول الله هست، ای رسول! ببین، یک نگاه با توجه به « أَ رَءَيْتَ الَّذِى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ(1)» حواست باشه یک نگاه داشته باش یک نگاه عمیق، برخی موضوعات رو باید ببینی. خب ممکن هست که ما سوال بپرسیم که اینجا که به رسول الله مربوط هست به ما چه ارتباطی داره؟ ما با چه چیزی به رسول الله وصل بشیم؟ یکی از موضوعاتی که ما بوسیله ی اون به رسول الله صلوات الله علیه و آله تأسی داریم« نماز » هست. ما با نماز به رسول الله صلوات الله علیه و آله نزدیک میشیم، با نماز به رفتار های رسول اللهی، به رفتارهای شبیه به رفتارهای رسول الله نزدیک میشیم، سعی میکنیم به ایشون نزدیک بشیم. خداوند ایشون رو به دیدن دعوت کرده است به دیدن تکذیب دین. به رفتارهایی صحیح، خداوند ایشون رو به دیدن رفتارهایی که در قبال یتیم انجام میشه، به دیدن رفتار هایی که در قبال مسکین انجام میشه دعوت کرده است. ما چه طوری میتونیم به این نزدیک بشیم، ما چه طور میتونیم این فضا رو درک کنیم؟ یکی از رفتارها« نماز » هست، ما با نماز پشت سر رسو ل الله می ایستیم، با نماز میتونیم به این رفتارها نزدیک بشیم واجد این رفتارهای رسول الله ص بشیم، این رفتارهایی که خداوند از رسول الله صلوات الله علیه و آله در این آیات خواسته است. ما میتونیم با نماز به این رفتارها نزدیک بشیم.
«نمازی که انسان را اهل دیدن کند»، وسیله‌ای برای بیرون آمدن از ویل دنیا و نزدیک شدن به رفتارهای رسول الله ص
لذا خداوند منفی رو مطرح کرده و فرموده وای بر شما اگر با این نماز به این رفتارها نزدیک نشید،« وَیل »برای شماست اگر با نمازبه این رفتارها نزدیک نشید، به نماز بایستی و واجد این رفتارها نشی« ویل »بر شماست. پس نماز مسیری به سوی واجد برخی رفتارهای رسول اللهی شدن هست. نماز ابزاری برای شبیه تر شدن به رسول الله صلوات الله علیه و آله هست، اگر کسی از نماز این استفاده رو نَبَرَد از نماز فایده ای نبرده است در ویل هست. نماز ابزاری برای بیرون آمدن از ویل هست. اگر انسانها برخی رفتارها رو انجام ندهند در ویل هستند، اگر برخی شباهت ها به رسول الله رو پیدا نکنند در ویل هستند. نماز ابزاری برای بیرون آمدن از ویل هست. بوسیله ی نماز چطور از ویل بیرون بیاییم؟ با نمازی که ما رو واجد برخی رفتارها بکنه. نمازی که محصولش واجد و شبیه شدن به برخی از رفتارهای رسول الله صلوات الله علیه و آله باشه.« نمازی که ما رو اهل دیدن قرار بده ». از ثمرات اصلی نماز بایستی رسول اللهی دیدن باشه. دیدنی شبیه به رسول الله، یافتن منظری شبیه به رسول الله، نماز باید نوع نگاه رو تغییر بده. نماز بایستی نگاه انسان رو، منظر انسان رو به نگاه و منظر رسوال الله صلوات الله علیه وآله نزدیک کنه.
ارتفاع دید، محصول نماز
ای انسان ها! در ویل هستید، در یک چاه عمیق هستید، در تاریکی های یک چاه هستید. آیا میخواهید ببینید، میخواهید درست تر ببینید؟ میخواهید نگاه تون ارتفاع پیدا کنه؟ آیا میخواهید مانند نگاه رسول الله ببینید؟ باید از این چاه بیرون بیایید. با چی؟ با نماز از این چاه بیرون بیایید که نگاهی شبیه نگاه رسول الله پیدا کنید. محصول نماز بایستی ارتفاع دید باشه. ارتفاع دید به سمت نگاه رسول الله صلوات الله علیه و آله. آیا این موضوع که به نماز باستیم، به نماز بپردازیم و ارتقاع دید پیدا کنیم برای ما مهم هست؟
در آیات ابتدایی سوره ماعون مطرح هست که ای رسول! یک سری موضوعات رو ببین. این موضوعات چی هست؟ یکسری موضوعاتی که مدنظر خدا هست، یک سری موضوعاتی که از نظر خداوند دیدن اونها مهم هست رو ببین. محصول نماز باید این باشه؛« دیدن موضوعاتی که از نظر خداوند مهم هست ». فلانی! نماز میخونی؟ نگاهت این باشه" در عمق یک چاه برزگ در حال نماز خواندن هستی و با نماز باید بالا بیایی. ارتفاع نگاه تو ارتفاعی در اعماق زمین هست. چقدر ارتفاع داری؟ میگی ارتفاع منفی یک میلیون. باید با نماز بالا بیایی و دیدت بالا بیاد. در قبال مقوله ی دیدنی که خداوند برای رسول الله صلوات الله علیه و آله در آیات ابتدایی سوره ماعون مطرح میکنه همه در ویل هستید ولو اینکه نمازگزار باشید. همه در قعر چاه ها هستید، تفاوت نگاه شما با رسول الله ص آنقدر زیاد هست که همه در ویل هستید، در قعر چاه ولو اینکه نمازگزار باشید. باید بالا بیایید. آدم این حس رو داشته باشه وقتی به نماز می ایستی؛ خدایا! من چقدر با رسول الله فاصله دارم؟ نگاه من با نگاه رسول الله صلوات الله علیه و آله چقدر فاصله داره؟ آیا میشه بوسیله ی این نماز یک متر بالاتر بیام و یک متر به نگاه رسول الله ص نزدیک تر بشم؟ یک مقدار بالاتر بیام و اونچیز هایی که رسول الله صلوات الله علیه و آله میبینه من هم ببینم. برای من هم مهم بشه. آیا میشه این نماز دغدغه های من رو به دغدغه های رسول الله نزدیک تر کنه؟
نماز، ستون ارتفاع گرفتن از عمق عالم
توجه کنیم ولو نمازگزار هستیم در ویل هستیم. در ویل یعنی در عمق یک چاه نسبت به نگاه رسول الله هستیم. نسبت به ارتفاع نظر رسول الله، نسبت به ارتفاع دغدغه های رسول الله صلوات الله علیه و آله در عمق چاه هستیم و با نماز باید بالا بیاییم. نماز مون باید ویژگی هایی پیدا کنه که ما رو بالا بیاره.برخی ویژگی ها اگر در نماز باشه نه تنها ما رو بالا نمیبره بلکه محکم به اون قعر چاه میچسباند و انسان رو در چاه های عمیق پاگیر تر میکنه.نماز باید ستون باشه، شما بر اساس اون پایه بالا بیای و از چاه بیرون بیای. میفرماید«الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ(6)» آقا اینها میبینند ولی اون دیدن هایی که برای خودشون هست، نوع نگاه ها در اینجا فرق داره، نه اینکه اینجا رأی و نظر وجود نداره، اینجا دیدن وجود داره، دیده شدن وجود داره ولی از نظر خدا قیمت نداره، بالا بیا، بالا، اون نگاهی که رسول الله داره رو باید داشته باشی. بله پس به این موضوع توجه کنیم که نماز برای ارتفاع دید، نماز برای ارتفاع دغدغه ها، نماز برای نزدیک شدن دید و منظر انسان به دید و منظر رسول الله، نماز برای نزدیک شدن دغدغه ی انسان به دغدغه ی رسول الله.
