در رابطه با نماز می‌بایست ابتدا واژگان مرتبط با نماز از جمله افعال مربوط به نماز و یا خبرهایی که در ورد نماز مطرح شده است را احصی کنیم
بسم الله الرحمن الرحیم بحثی مختصر در مورد نماز، در بحث نماز یکی از موضوعاتی که خوبه در کنار هم دیده بشه بحث خبرهایی هست که خداوند از نماز داده خداوند در نزدیک هفت هشت مورد در آیاتی از صلاۀ صحبت شده از صلاۀ خبری داده یعنی صلاۀ شبیه به نقش مبتدا داره و خبری از صلاۀ داده شده خب توجه به این خبرها مهم هست این خبرها یه جوری مشخصات نماز رو برای ما مشخص میکنه بله مثلاً در مورد واژه ی نماز ما باید ارتباطات مختلفی که در قرآن برای نماز مطرح هست رو پیدا بکنیم مثلاً افعالی که در مورد نماز مطرح هست خب یه دسته بندی از این افعال میشه داشت افعالی که افراد مختلف فاعلهای مختلف در مورد نماز انجام میدند یا در قبال نماز یا در رابطه ی با نماز باید داشته باشند افعالی که به نوعی مرتبط به موضوعی از نماز هستند مثلاً مربوط به صلاۀ هستند مربوط به صلوات هستند مربوط به مصلا هستند افعالی که به شکلی مربوط به نماز هستند خب باید به این توجه کرد وقتی این رو می بینیم شاید نزدیک به چندین فعل هست نزدیک به بیست فعل وجود داشته باشه که مربوط به نماز هست مثل مثلاً اَتَیَ مثل اَخَذَ مثل مثلاً جَهر مثل حفظ مثل دوام مثل علم مثل قیام خب از این ارتباط میشه مفاهیم رو از صلاۀ پیدا کرد یعنی در واقع ما برای پیدا کردن مفهومی مثل مفهوم صلاۀ خوبه که پیرامون صلاۀ رو به لحاظ مفهومی بررسی کنیم یعنی شما اینجوری تصوّر کنید که رفتید در فضایی از مفاهیم ایستادید مفهومی به نام صلاۀ هست میخوای ببینی چه مفاهیمی به صلاۀ مرتبط هست و با چه نوع ارتباطی بهش مرتبط هست یک سری مفاهیم ارتباطش در قالب یک فعل به نماز مرتبط هستند نوع ارتباط شون با نماز ارتباط فعلی هست خب اینها در فهم مفهوم صلاۀ یه کمکی دارند و یک سری موضوعات دیگر از جمله موضوعات که در حال حاضر بحثش رو مقداری بررسی می کنیم بحث خبرهای مربوط به نماز هست یه سری خبرها از نماز داده شده نکته اینکه نوع ارتباطات مفاهیمی که به یک مفهوم مثل صلاۀ مرتبط هست دارای اولویت بندی هستند بعضی از مفاهیم نوع ارتباط شون ارتباط خبری هست یه خبری از اون هست بعضی از مفاهیم نوع ارتباط شون ارتباط وصفی هست یه صفتی از اون هست بعضی از مفاهیم نوع ارتباط شون ارتباط این هست که فعلی مربوط به نماز هستند بعضی از مفاهیم ارتباط شون اینگونه هست که متأثر از فعل نماز هستند خود فعل نماز مثلاً یُصَّلوُن متأثر از فعل نماز هستند اینها نسبت به هم دارای اولویت هستند هر کدوم یه چیزی رو مشخص می کنند هر کدوم ما رو به یک درجه از معنا و مفهوم اون موضوع مدّ نظر می رسونند
برخی از آیات حاکی از خبری از صلاة هستند مانند اینکه صلاة نهی کننده است و یا کتاب موقوت است و ...
در بحث صلاۀ خبرها یک سری مشخصات و ویژگی های از نماز رو برای ما روشن می کنند از مفهوم نماز رو، مثلاً در آیه می فرماید که إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا ، إِنَّ الصَّلاَةَ یعنی چی؟ یعنی حواس تون باشه من میخوام یه خبری از نماز بدم حالا وقتی آدم این جمله رو میخونه اینجا یعنی این، یعنی ببخشید گوش کن من میخوام یک خبری از نماز به تو بدم شما به دنبال مفهوم صلاۀ هستی دیگه پس این چنین جمله هایی برات خیلی مهم هست میگه گوش کن من میخوام یه خبری از نماز بهت بدم إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا نماز كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا دقت کنیم اینجا نفرموده عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوت گفته شده که كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا پس این خبر از نماز هست یه خبر از اینکه نماز بر مومنین کتاب وقت شده است کتابی که وقت شده، پس اینجا یه خبر از صلاۀ مطرح هست صلاۀ خالص، ببینید بعضی جاها خبر از صلاۀ هست صلاۀ های اختصاصی مثل مثلاً جایی می فرماید إِنَّ صَلاَتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ یه خبر داده از چی؟ از صلاۀ رسول الله، اینجا یه خبر هست یه خبر از صلاۀ سید ما رسول الله صلوات الله علیه ولی اون در بحث قبلی در جمله ی قبلی یک خبر هست از صلاۀ به صورت کلی از جنس صلاۀ از خود موضوع صلاۀ إِنَّ الصَّلاَةَ همانا صلاۀ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا یه سری خبرهای دیگر از نماز می فرماید که إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ این نماز اختصاصی مربوط به رسول الله صلوات الله علیه هست در سوره ی توبه آیه ی 103 می فرماید که خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ از اموال شون صدقه بگیر که اونها رو تطهیر کنی و تزکیه کنی به وسیله ی این صدقه وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ و صلاۀ بگذار بر اونها إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ صلاۀ تو یک سکونت هست یک سکینه هست برای اونها خب پس یه خبر از نماز رسول الله صلوات الله علیه اینکه سکینه هست برای اونها، جالبه کی انجام میشه؟ بعد از اینکه می فرماید از اموال شون صدقه بگیر اونها رو تطهیر کن اونها رو تزکیه کن به واسطه ی این صدقه گرفتن بعد صلاۀ بگذار برای اونها که صلاۀ تو سکینه ای است آرامشی هست برای اونها، در آیه ی دیگری می فرماید که در آیه ی هود 87 اون اقوام مقابل شعیب نبی صلوات الله علیه به ایشون میگند که أَصَلاَتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا آیا نماز تو به تو امر کرده که ما آن چیزی که پدران مون می پرستیدند رو رها کنیم؟!
در ماجرای شعیب ع، صلاة ایشان به گونه‌ای بارز بوده که قوم به تسمخر و یا جدیت مطرح می‌کنند که نماز تو امر کننده می‌باشد
خب اون قوم شعیب نسبت به شعیب مطلبی رو می فرمایند و اون اینکه آیا نماز تو به تو امر میکنه که ما این رفتار رو انجام بدیم؟! خب یه معنا اینجا مطرح هست البته از زبان قوم شعیب که صلاۀ تو امر میکنه، خب البته یه نکته اینجا هست این که شعیب یه گونه ای در مورد نماز رفتار می کرده یه گونه ای نسبت به نمازش رفتار می کرده که قوم این رو برداشت می کنند خب چرا نمی فرمایند خودت امر می کنی آیا تو امر میکنی؟ آیا فکر تو امر میکنه؟ آیا عقل تو امر میکنه؟ آیا خدای تو امر میکنه؟ یعنی موضوع صلاۀ در رفتار شعیب علیه السلام به شکلی بوده که قوم چه به تمسخر چه به جّدیت به هر دلیل بالاخره بحث نماز رو وسط می کشند بحث نماز رو به میدان میارند و میگند که آیا نماز تو تو رو امر میکنه که اینها رو از ما بخوای،
با توجه به هود 87 و عنکبوت 45 نماز فاعلیت دارد و دو موضوع نهی کنندگی و آمریت در آن وجود دارد
در یه آیه ی دیگر در سوره ی عنکبوت آیه ی 45 خداوند می فرماید که اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ یه خبر از نماز إِنَّ الصَّلَاةَ یعنی گوش کنید حواس تون باشه همانا نماز تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ نهی میکند نهی میکند از فحشاء و منکر نمازی که یک فعل انجام میده فعلش چی هست؟ نهی نهی کردن خب این جالب هست نمازی که نهی میکنه از فحشاء و منکر خب این یه خبر مهم هست از نماز این خبر حاکی از چیه؟ چه چیزی از نماز رو توضیح میده؟ توضیح میده که نماز یه آثاری داره آثارش چی هست؟ نهی شدن از فحشاء و منکر آیا فقط همین رو میگه؟ شما می فرمایید نه می فرمایید که نماز این کار رو میکنه پس نماز یک فاعلیتی داره نماز نهی میکنه از فحشاء و منکر نماز یک اثر فعلی داره اگر تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ رو این فعل رو به صورت اسم فاعل یعنی شبیه به همین فعل مطرح کنیم باید بگیم چی؟ باید بگیم منهی، باید مطرح بشه که ناهی، نماز ناهی نماز نهی کننده بر اساس این اون بحث اون قوم شعیب که در قبال شعیب مطرح شده و بر گرفته از رفتارهای شعیب علیه السلام بود رو میشه اونجا هم برداشت کرد که نماز آمر می فرماید أَصَلاَتُكَ تَأْمُرُكَ نماز تو به تو امر میکنه؟ نماز آمر ، نماز ناهی نماز آمر ، خب خداوند خبرهای مهمی داره از نماز میده نمازی که نهی کننده هست نماز ناهی، نمازی که امر کننده هست
نماز نهی کننده است، در تمامی مصادیق قرآن، ناهی یا خداست و یا یک انسان
اگه میخوای به مفهوم نماز برسی بدون در نماز یه خبرهایی هست در مورد نماز یه خبرهایی هست یه ویژگی هایی هست یک توصیفاتی هست یک مشخصاتی در مورد نماز مطرح هست یکیش چی هست؟ نماز ناهی هست خود نماز ناهی هست نمی فرماید إِنَّ الصَّلَاتَکَ همانا مثلاً نماز تو بعد تو نهی میکنی یا مثلاً اَنتَ تَنْهَى تو نهی میکنی مثلاً بِاالصَّلاۀ به وسیله ی صلاۀ می فرماید إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى تو أَقِمِ الصَّلَاةَ تو اقامه نماز کن إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ نماز نهی کننده هست، بله پس از ویژگی های نماز نهی کننگی هست نماز نهی میکنه وقتی شما بحث نهی رو دنبال میکنی تقریباً در عمده ی موارد یاشاید همه ی موارد غیر از این بحث نهی کردن به انسانها بر میگرده به انسانها به خدا، خدا نهی میکنه فلان انسانها نهی کردند یا نهی می کنند اینجا در مورد نماز می فرماید نماز نهی میکنه خب این جالب هست، نماز چی هست که وقتی میخوایم ازش خبر بدیم نمی فرماید شما به وسیله ی نماز نهی می کنید می فرماید نماز نهی می کند توجه به این خبرها مهم هست خداوند خبرهای مهمی از نماز داده هم به صورت کلی از نماز در چند مورد خبرهای کلی از نماز، هم خبرهای اختصاصی از نماز مثل إِنَّ صَلاَتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ خبر اختصاصی هست نماز رسول الله صلوات الله علیه سکینه ای هست برای اونها .
