در تعدادی از آیات قرآن این مطلب را داریم که افرادی هستند چه از اهل کتاب چه غیر اهل کتاب ، اگه براشون حق هم روشن بشه، باز نمی پذیرند ، باز میرند و شیطنت میکنند . مثلا از جمله همین آیه ی 109 سوره ی بقره و تعداد قابل توجهی از آیات .
این جا خداوند داره چی را مطرح میکنه ؟ چند تا مطلب هست ، یک تبیین حق هست ، پس تبیین حق مهمه . پس یه گروهی هستند این جا که وقتی براشون تبیین حق میشه دیگه می پذیرند ، یه گروهی هست که وقتی تبیین حق میشه نمی پذیرند ، پس حق و باطل این جا برای خداوند مهمه . قرآن پژوهی بخاطر حق و باطل ، به خاطر پژوهش حق و باطل و البته در این بین افرادی هستند که هرچند براشون حق تبیین میشه ولی نمی پذیرند که بایستی صفات این افراد هم روشن بشه.
پس این نکته مهمه ، چرا قرآن پژوهی ؟ بخاطر حق . بخاطر تبیین حق و باطل . خب یه فردی اومده شده قرآن پژوه ، کدوم حق براش روشن شده ، کدام باطل براش روشن شده . (مسامحتا عرض میکنم) از سر کنجکاوی شده قرآن پژوه ، از سر بیکاری شده قرآن پژوه ، از سر ریا شده قرآن پژوه ؟ یا بخاطر تبیین حق وباطل ؟ اگه تببن حق و باطله، بعد از بیست سال چه حقی را روشن کرده؟ چه حقی تبیین شده براش و او تبیین شده نسبت به اون حق رفتار کرده؟ خب نتیجه ی رفتارش باید چی بشه ؟ رفتار صحیح در قبال حق . پس باید رفتارهای قرآن پژوه سابقه دار را در قبال حق سنجید ، در قبال حق چه رفتاری نشون داده ؟
در هیچ موضوعی نباید دنباله رو یهود و نصاری باشیم چه برسد به قرآن
در آیه ی 51 سوره مائده می فرماد که کسایی که ایمان آوردید یهود و نصری را ولی خودتون نگیرید ، یعنی چی ؟ یعنی دنبال یهود و نصری راه نیفتید ، توی چی ؟ تو هر موضوع . این استثناء نداره ، تو هیچ موضوعی دنبال یهودی و نصری راه نیفتید . حالا چه برسه به قرآن . یه یهودی، یه نصرانی در مورد قرآن پژوهش میکنه شما دنبال او راه افتادی . خدا میگه نرو دنبال اون . اگه دنبال اون بری «إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمين» ، این «إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمين» به کی بر میگرده ؟ به هر دو بر میگرده ، هم به «آمنوا» هم به یهودی و نصری . یهودی و نصری جزو ظالمین هستند . خدا این ها را هدایت نمیکنه، تا موقعی که از یهودی بودن و نصرانی بودنشون دست بر دارند و از اون رفتارهاشون .
خب اگر هدایت می خواهیم ، یعنی اگر بدنبال هدایت از قرآن و بهره بردن هدایت در قرآن هستیم به استناد آیه ی قرآن، نباید حداقل ظالم باشیم . خب خداوند در آیه ی 51 مائده می فرماد که یهودی و نصری و مؤمنینی که از اونها پیروی میکنند جزو ظالمین هستند و نمیتونند از قرآن بهره ببرند . خداوند می فرماد که «لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمين» وقتی «الله» هدایت نمیکنه ، قرآن هدایت میکنه ؟ هدایت «الله» یکی از مهمترین مسیرهاش قرآنه ، اصلی ترین هدایت «الله» قرآن هست . وقتی مطرح میشه که «لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمين» خدا هدایت نمیکنه ، قرآن هدایت میکنه ؟
سه گام مهم قرآن پژوهی: هدایت ، بینات از هدایت و فرقان
در پرداختن به قرآن یک چیز که برای خداوند مهمه نتیجه ی پژوهش در قرآن باید بشه معرفت . فقط علم به قرآن کافی نیست . علم به موضوعات قرآن کافی نیست . علم به موضوعات مطرح شده در کتاب خدا کافی نیست . اگه فقط علم، دانش باشه ، آیا قرآن پزوه به مفهوم کسی هست که به دنبال دانش قرآن هست ، دانشهای مطرح شده در قرآن هست ؟ اگر این باشه این تازه باعث «بغی» هست . « بَغْياً بَيْنَهُم» ، اصلا علم از کتاب بهشون داده بشه، درش گمراهی هست ، گمراهی از نوع « بَغْياً بَيْنَهُم» .
آیه ی سوره ی بینه می فرماد که کافرین از اهل کتاب و مشرکین از مسیرشون جدا نمیشند ، از کفرشون جدا نمیشند مگر این که براشون « بَيِّنَة» بیاد ، کی « بَيِّنَة» میاد ؟ چه جوری « بَيِّنَة» میاد ؟ آیا بیاند در مورد قرآن پژوهش بکنند براشون « بَيِّنَة» اتفاق می افته ؟ نه ، خیلی بتونند کار بکنند « نَصيباً مِنَ الْكِتابِ» ، اون «نَصيباً مِنَ الْكِتابِ» ممکنه یه هدایتهایی از کتاب باشه ولی براشون « بَيِّنَة» اتفاق نمی افته ، هدایت تبدیل به « بَيِّنَة» نمیشه . هدایت تبدیل به « بَيِّنَة» نمیشه و بر اساس اون نمی تونند به فرقان برسند چون که این را ندارند . فرقان یعنی تشخیص ، حالا بتونند به تشحیص برسند . مسیر حرکت یک قرآن پژوه باید هدایت از کتاب ، از قرآن بعد رسیدن به «بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى» و بعد فرقان باشه . در آیه ی 185 سوره ی بقره خداوند می فرماد که «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاس» این جا توصیف قرآن هست ، «هُدىً لِلنَّاس وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهدُى» قرآن سه گام داره ؛ «هُدىً لِلنَّاس» ، « بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى» ، « بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدی» این نیست که بعضی از هدایت ها ، تخصیص به هدایت ها نسیت « بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى» ، بلکه بیناتی که از هدایت ها ایجاد میشه ، بینات نشأت گرفته از هدایت ها ، « وَ الْفُرْقانِ» .
پس سه گام : هدایت ، بینات از هدایت « وَ الْفُرْقانِ»
چرا خداوند این جا نگفته «والبینات والفرقان» ؟ می خواهد سطح هدایت را هم مطرح کنه . بگه اون « هُدىً لِلنَّاس» شروع هدایته، ولی هدایت باید به موقعیتی برسه که ازش « بَيِّنَة» در بیاد . که بعد این « بَيِّنَة» دیگه این ناس را که حتی اگر هم کافر باشند از کفر منفک کنه ، یعنی غیر کافرین را که قطعا منفک میکنه و میاره ، کافر هم بودند از کفر منفک کنه طبق آیه ی 1 سوره ی بینه بعد اونها را به فرقان برسونه ، فرقان در قبال چی ؟ در قبال حق و باطل ، به تشخیص برسند .
پس در این دو عبارت «هُدىً لِلنَّاس وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهدُى» ضمن این که دو گام مطرح هست ارتقاء هدایت هم مطرح هست . بعضی از قرآن پژوهان توی یه سطحی از هدایت میمونند و همیشه همون جا هستند ،لذا هیچ وقت به « بَيِّنَة» نمیرسند ، چرا ؟ چون هدایتشون ارتقاء پیدا نمیکنه .
راه ورود به این سه گام از قرآن چیه ؟ «شَهْرُ رَمَضان» ، «شَهْرُ رَمَضان» و رفتار صحیح در قبال «شَهْرُ رَمَضان» . خداوند می فرماد «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآن» که قرآن اینها هست . پس حواستون باشه ، دنبال قرآن هستید و این گام برداشتن در قرآن «شَهْرُ رَمَضان» ، حواستون به «شَهْرُ رَمَضان» باشه . بعد حواسمون چه جوری باشه ؟ برخی از رفتارهاش را در این ادامه آیه مطرح میکنه ، میگه پس ؛ این مطلب را اینجا این جوری نگاه کنیم که میگه پس «فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْر» هرکدومی از شماها شاهد «شَهْرُ رَمَضان» شدید «فَلْيَصُمْه» رفتار صیام در قبالش داشته باشید .
یکی از آیاتی که در مورد مسشرقین خوبه بهش توجه بکنیم در بحث مستشرقین آیه ی 9 و 10 سوره ی اسراء هست .
در این دو آیه بحث هدایت گرفتن از قرآن به اقوم ترین شکل هست که باید صحبت بکنیم که قرآن میکنه به اقوم ترین شکل. بعد اون دو بند که در ادامه ی این دو آیه مطرح هست «وَ أَنَّ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَة» خداوند داره این جا تخصیص میزنه سر نخ میده و باز میکنه موضوع را برای ورود به هدایت اقوم از قرآن و بحثش هم کلی نیست، این جا بحث چه جوری هست که «يُبَشِّرُ الْمُؤمینین» و « أَنَّ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ» ارتباطش با «إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدي لِلَّتي هِيَ أَقْوَمُ» به چه شکلی هست ؟
یه فرازی هم از آیه ی 41 سوره ی اسراء تا 48 سوره ی اسراء هست .
