بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ
پوشاندن سَوْءَات و رعایت تقوا
کنده شدن لباس و آشکار شدن سَوْءَات و به تبعِ آن اخراج از بهشت
در ماجرای آدم ع یکی از موضوعاتی که باید توجه بشه بحث سَوْءَات آدم هست. معنای سَوْءَات چی هست؟ در بحث آدم علیه السلام سَوْءَات برای آدم و زوج آدم پنهان هست. وقتی آدم و زوجش در الجنه هستند سَوْءَات شون پنهان است. سَوْءَات شون حتی برای خودشان هم پنهان است. سَوْءَات شون برای خودشان هم پنهان است. چرا که ابلیس وقتی نقشه میریزه برای وسوسه آدم، هدف چی هست؟ هدف اینه که لِيُبْدِيَ لَهُما ما وُورِيَ عَنْهُما مِنْ سَوْءَاتهِما [ ] ، برای خود اون دو نفر سَوْءَات شون رو آشکار کنه، معلومه برای خودشان هم آشکار نیست، برای خودشان پنهان هست. فضای الجنه به شکلی است که سَوْءَات آدم و زوجش برای آدم و زوجش آشکار نیست.
از اینجا وسوسه ابلیس شروع میشه. ابلیس این مراحل را طی میکنه: وسوسه می کنه برای وسوسه اش، در ادامه بحث وسوسه اش، بحث میکنه، یک تبیینی از ماجرای شجره برای آدم و حوا انجام میده، قسم میخوره و دلیل میاره، فَدَلاَّهُما بِغُرُورٍ [ ] . آدم و حوا از شجره میخورند، به شجره نزدیک میشند و از شجره میخورند، فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَة [ ] . چه اتفاقی میافته؟ بَدَتْ لَهُمَا سَوْءَاتهُمَا [ ] ، ببیند نمی فرماید بَدَتْ سَوْءَاتهُمَا، بَدَتْ لَهُمَا سَوْءَاتهُمَا اتفاقی برای آنها میفته. اینها با یک فضایی مربوط به خودشان، تازه آشنا می شوند. سعی میکنند که از فضای جنت استفاده کنند و این سَوْآت را بپوشانند. سعی می کنند که وَ طَفِقا يَخْصِفانِ عَلَيْهِما مِنْ وَرَقِ الْجَنَّة [ ] ، اینها سعی کردند که این ماجرا را اصلاح کنند، ترمیم کنند. چه اتفاقی افتاده بود میخواستند ترمیم کنند؟ آدم و زوجش در جنت هستند، تمام وجودشان در جنت هست. آدم و زوجش چگونه درجنت بودند؟ با روحشون؟ با جسم برزخی شون؟ با جسم مادی شون؟ آدم و حوا با همه شکله شون در جنت بودند. از پایینترین شاکله آدم، از پایینترین بعد وجود آدم، بعد جسمانی آدم تا بالاترین، در جنت بودند. آدم علیه السلام به یه شکلی در جنت بود، با همه وجودش، با همه ابعاد وجودش، بخشی از ابعاد وجودش که سَوْآت نام داشت، در پوشش بخش های دیگر از ابعاد وجود او بود. این بخش جدا شد. وقتی جدا شد عنوان سَوْآت گرفت و آدم و زوجش یک بعدی از وجود دارند، به نام سَوْآت. این در پوشش است، ما وُورِيَ عَنْهُما [ ] ، این سَوْآت چیزی است که در پوشش است. سَوْآت چیه؟ سَوْآت در واقع وُورِيَ هست اسم مفعول از وُورِيَ، آن چیزی که پوشش داده شده. چرا؟ چون اونجا الجنه هست. این اتفاق برای آدم و زوجش در جنت افتاد. سَوْآت چه چیزی هست؟ سَوْآت ماجرایی است که در این نقطه زندگی آدم و زوجش برای اونها آشکار شد، نه اینکه نبود، بود و آشکار شد و از این به پس برای همه انسانها آشکار هست و انسانها باید بپوشانند. تفاوت قبل از این ماجرای آدم علیه السلام، یعنی تفاوت قبل از اون وسوسه ابلیس در ماجرای آدم علیه السلام، برای انسانها و بعد از آن، قبل از آن برای آدم و زوجش سَوْآت شون آشکار نیست، پوشیده است، در وراست، برای آنها در ورا هست و بعد از اون برای آدم و زوجش و برای کل انسان ها، به چه قرینه؟ در ایه ۳۱ سوره مائده در ماجرای هابیل و قابیل مطرح است و در ایه ۲۶ اعراف برای بنی آدم مطرح است.
توصیه خداوند به بنی آدم، پوشاندن سَوْءَات و رعایت تقوا راه ورود به جنّت
خب این بحث سَوْآت برای همه انسانها وجود دارد. ابلیس سَوْآت آدم و زوجش را آشکار کرد. چگونه آشکار کرد؟ يَنزِعُ عَنهُمَا لِبَاسَهُمَا [ ] ، آن چیزی که سَوْآت رو می پوشونه لباس انسان هست. لباس سَوْآت انسان رو می پوشونه. خدای متعال به بنی ادم میفرماید که قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكمْ لِبَاسًا يُوَارِى سَوْءَاتِكُمْ، خدای متعال لباس نازل کرده برای انسان ها که اون لباس سَوْآت انسانها را می پوشونه. وَ لِبَاسُ التَّقْوَى ذَالِكَ خَيرْ، و لباس تقوا بهتره. ابلیس يَنزِعُ عَنهُمَا لِبَاسَهُمَا، لباس آنها را از آنها جدا کرد تا سَوْآت آنها آشکار بشه. می فرماید لِيُرِيَهُمَا سَوْءَاتِهِمَا، تا سَوْآت آنها برای آنها قابل رویت بشه. معلوم میشه آدم و حوا سَوْآت شون را نمی دیدند و نمی تونستند ببینند، سَوْآت شون براشون آشکار نبود، یعنی قابلیت دیدن رو نداشتند، چرا؟ به خاطر حاکم بودن چیزی بر آنها که یک جا گفته میشه لباس، لباس آنها، در آیه ۲۷ سوره اعراف، جای دیگه گفته میشه وُورِيَ، اون پوشیده. یعنی وقتی مطرح هست ما وُورِيَ عَنْهُما مِنْ سَوْءَاتهِما، این وُورِيَ یک فاعل داره و یک ابزار داره. وُورِي به چه چیزی؟ وُورِي به لباس. آنچه که از سَوْآت آنها در وراء بود، در وراء رویت آنها، نمی تونستند ببینند. در وراء رویت آنها بود، به چه وسیله ای؟ به لباس. ابلیس باید این لباس رو جدا میکرد. اون چیزی که عنوانش لباس است و سَوْآت آنها در رویت آنها قرار میگرفت. انسان برای حرکت معکوس و در جهت ورود به جنات باید سَوْآتش رو بپوشونه، باید لباسی برای سَوْآت تهیه کنه. این لباس رو باید از کجا تهیه کنه؟ از تقوا. بهترین چیز تقوا هست، لِبَاسُ التَّقْوَى لباسی از تقوا به دست میاد. شما به واسطه تقوا ورزیدن باید لباس ایجاد کنی، برای چه موضوعی؟ برای وُورِيَ سَوْآتکم، برای يُوَارِى سَوْءَاتِكُم.
نزول جداگانه لباس برای پوشاندن سَوْءَاتِ و لباس تقوی
یه بحث دیگر که وقتی خداوند متعال می فرماید قَدْ أَنزَلْنَا عَلَيْكمْ لِبَاسًا يُوَارِى سَوْءَاتِكُمْ وَ رِيشًا وَ لِبَاسُ التَّقْوَى ذَالِكَ خَيرْ، خداوند متعال می فرماید، خدا لباس رو بر شما نازل کرده. چی هست؟ اون چیه که بر ما نازل شده که به واسطه اون يُوَارِى سَوْءَاتِكُم؟ و ذیل همین بحث، در ادامه اش مطرح هست لِبَاسُ التَّقْوَى، یعنی لِبَاسُ التَّقْوَى هم نازل شده، خب این چی هست؟ ابلیس برای آدم چیکار کرد؟ یک چیزی متعلق به آدم بود، در وراء آدم بود، الان برای آدم آشکار نبود، آدم علیه السلام این وراء از خودش رو نمیدید. این وراء آدم رو برای آدم علیه السلام آشکار کرد. بحث سَوْآت، بحثی نبود که نباید باشه، بحث وراء آن زمان بود. بحث وراء آن زمان و آن مکان بود. انگار مثلاً این آشکار شدن سَوْآت، برای بعد از این زمان و مکان بود. ابلیس این فضا را برای آدم علیه السلام آشکار کرد، به چه شکل؟ به اینکه آدم زوجش رو به سمت اون درخت برد و این دو بزرگوار از آن درخت چشیدند.