بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ

تحقق نعمت تامّه پس از میثاق با اقامه نماز

آیه شش سوره مائده بیانگر مقدمات نماز است

بحثی در مورد آیه ششم سوره مائده. در آیه ششم سوره مائده مطرح است که اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم، يَأَيَّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلىَ الصَّلَوةِ[المائده5: 6] ، مومنین برای شما بحث صلات مطرح است. شما اهل نماز هستید، میرید نماز بخونید، دنبال نماز خوندن هستید، دنبال برپایی نماز هستید. دوتا گام هست تا نماز، یکی اقامه نماز، یکی قیام به سوی نماز، مقدمات نماز، خود نماز. إِذَا قُمْتُمْ إِلىَ الصَّلَوةِ[المائده5: 6] ، یعنی مقدمات نماز. چون وقتی قدم بر میداری برای نماز، وقتی میخوای به مقدمات نماز بپردازی، بدونید از مهم‌ترین مقدمات نماز اینهاست، فَاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلىَ الْمَرَافِقِ وَ امْسَحُواْ بِرُءُوسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلىَ الْكَعْبَين[المائده5: 6] الی انتهای این بحث فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُم مِّنْهُ [المائده5: 6] . در ادامه می‌فرماید، مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ[المائده5: 6] . خدا نمیخواد، اراده نکرده که بر شما چیزی از حرج قرار بده. اون خدا همون خدایی است که در آیه یک، فرمود که إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيد[المائده5: 6] ، خدا آنچه را که اراده کند حکم می کند ولیکن در اینجا اراده اش این است که بر شما از حرج چیزی رو قرار نده. در ادامه می فرماید که مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَ لَكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ[المائده5: 6] . خدا اراده نکرده که از حرج چیزی بر شما قرار بده بلکه اراده کرده که شما را تطهیر کنه. وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَه عَلَيْكُم[المائده5: 6] ، و اراده کرده که اتمام نعمت کنه بر شما، نعمتش را بر شما تمام کنه. بله شما وقتی به سمت مقدمات نماز میرید یه سری قواعد رو رعایت کنید. مقدمات نماز برای چیه؟ برای نماز. خود مقدمات نماز اصل نیست، نماز اصل هست. اینها مقدماتی الی صلات هست، برای نماز هست، به سوی نماز هست.

نماز مهم ترین مسیر برای رسیدن به نعمت تامّه

خدای متعال هدفی داره. این اهداف در بحث مقدمات نماز و نماز، در سه جمله بیان میشه، مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّن حَرَجٍ وَ لَكِن يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَه[المائده5: 6] . این آیه ششم سوره مائده را باید در فضای سوره مائده معنا کرد در نیمه دوم آیه سوم از سوره مائده. این آیه ذیل بحث الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتىِ [المائده5: 6] هست. مومنین من در نماز این هدف را دنبال میکنم. نماز بستر رسیدن شما به اون هدف هست. نماز بستر تحقق نعمت تامه هست. من می خوام یک جایی نعمت را بر شما تمام کنم، کجا؟ خدایا تو گفتی می خوام امروز دین رو کامل کنم و نعمت را به شما تمام کنم، میشه بگی کجا میخوای نعمت را برای من تموم کنی؟ کجاها میخوای مشمول نعمت تامه بشم؟ مومنین، در نماز. پاسخ اینه ای مومنین در نماز. من می خوام در نماز نعمت را بر شما تمام کنم. نماز وسیله‌ای باشه، بستری باشه که نعمت بر شما تمام بشه. لذا به این مقدمات نماز توجه کنید. با مقدمه بیایید سراغ مقدمات نماز واجب ها. چرا؟ چون من می خوام در نماز نعمت تامه قرار بدم. عجب شما اینجا بخونید اونجایی که ولایت نماز هست. نماز مومنین ولایت هست، ولایت اهل بیت علیه السلام هست. آنجایی که امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند من نماز مومنین هستم (قال سَیِّدنا و مولانا امیرالمومنین علی صلوات الله علیه: « انا صلوه المومن، انا حیَّ علی الصلوه، انا حیَّ علی الفلاح، انا حَیَّ علی خیر العَمل. » الفضائل ابن شاذان قمی، ص 84 ). اون رو یه کد بگیر اینجا قرار بده. نعمت تمام، نعمت تامه که بعد از میثاق الیوم هست، بعد از میثاق دین کامل است، یکی از مهمترین جایگاه های تحققش نماز هست. شما می فرمایید خدای متعال میخواد نعمت را تمام کنه نعمت تامه قرار بده من چگونه می توانم به نعمت تامه دست پیدا کنم؟ عرض میشه از مهم ترین مسیر های شما برای دستیابی به نعمت تامه، از مهم ترین مسیر های شمای واثق شده به میثاق غدیر، برای دستیابی به نعمت تامه، نماز هست. اگر شما به دنبال نعمت تامه هستی به نماز توجه کن.

نماز باب دسترسی اهل میثاق به نعمت تامّه است

یکی از مفادی که میشه در آیه ۶ مطرح کرد اینه که مقدمات نماز و نماز، حرکت به سوی این سه گام است. چرا مقدمات نماز و نماز قرار داده شده است؟ به سه دلیل،1- اینکه از حرج بیرون بیای. 2- اینکه مطهر بشی، تطهیر بشی. 3- اینه که به نعمت تامه برسی. خدای متعال باب نماز را باز کرده برای این سه گام، خروج از حرج، رسیدن به فضای تطهیر و رسیدن به نعمت تامه. نماز باید انسان رو به سمت تطهیر ببره به سمت نعمت تامه ببره، کدوم نماز؟ نمازی که ذیل میثاق تعریف شده. هدف نماز، دقت کنید یکی از اصلی ترین اهداف نماز یعنی انتهای هدف نمازی که در آیه ۶ مطرح هست نعمت تامه است نعمت تامه کجاست؟ مرحله بعد از اکمال دین، مرحله بعد از میثاق. خداوند متعال نماز را گذاشته چرا؟ گفته نماز رو گذاشتم انتهای هدف کجاست؟ انتهای راه کجاست؟ رسیدن به نعمت تامه. قبلش گفته برای نعمت تامه شما باید به دین کامل برسید، به میثاق. شما میگی اگه من در پرداختن به نماز دینم کامل نباشه قطعاً به نعمت تامه نمیرسم، پس قطعاً به فلسفه وجود نماز نمیرسم، قطعاً آن هدفی که خدای متعال از نماز مد نظر داشته برای من محقق نمیشه. اهل میثاق با نماز به سوی نعمت تامه حرکت می کنند. اهل میثاق با نماز از حرج خارج میشوند، تطهیر می‌شوند و به سوی نعمت تامه حرکت می کنند. لذا نماز اهل میثاق، نماز کسانی که پایبند به ولایت هستند، باب دسترسی به نعمت تامه است. شما به نعمات دسترسی پیدا می کنید، به آخرین نعمات به بالاترین نعمات به اتم نعمات، در نماز دسترسی پیدا می کنید؟ چه کسی؟ اونی که شیعه غدیر هست، اونی که به میثاق پایبند است، اونی که از دروازه میثاق عبور کرده حالا به نماز می پردازه.

اَتَمِّ نعمات با موضوع نماز، بعد از میثاق در غدیر خم

در سوره مائده در آیه سوم می‌فرمایند که خدای متعال میخواد که دین رو کامل کنه، الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ[المائده5: 6] ، خدای متعال دین رو بر شما کامل کرد و نعمت رو بر شما تمام کرد. امروز در این دوره خدای متعال میخواد نعمت را بر شما تمام کنه میفرماید من تموم کردم نعمت رو، در آیه ششم می فرماید که وقتی میخوای بری سراغ نماز این قواعد را هم مراعات کنید که چرا که خداوند اراده کرده شما را تطهیر کنه و اراده کرده که نعمت را بر شما تمام کنه. چه رابطه ای بین این دو موضوع هست؟ ببینید اینجا لِيُتِمَّ نِعْمَتَه[المائده5: 6] ، دقیقاً معادل أَتمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتى‌[المائده5: 3] ، است. يُتِمَّ نِعْمَتَه عَلَيْكُمْ [المائده5: 6] ، أَتمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتى‌، یکی هستند و فقط صیغه در آیه ششم غایب شده. یعنی همون معناست. خدای متعال می فرماید من نعمت را بر شما تمام کردم، میگیم کجا؟ چگونه تموم کردی؟ در آیه ششم توضیح داده، در نماز. در موضوع نماز. نعمات زیاد دادی قبل از این، نعمت تامه را در نماز عطا می کنی. ببینید قبل از این هم نعمت بوده، اتمام نعمت نبوده. بحث الیوم ایتای نعمت نیست، اتمام نعمت هست. و الا قبل از این هم نعمت زیاد بوده. خداوند متعال به مومنین نعمت زیاد داده قبل از الیوم. بحث نعمت تامه مطرح است این فرق داره. اینجا فهم اَتَمِّ نعمات مهمه. فهم تام شدن نعمات مهمه. اینو باید فهمید. موضوع نعمت دادن نیست، انعم الله علیکم نیست. بارها خداوند متعال این کار را قبلا انجام داده. مومنین باید اون رو ذکر کنند در آیه هفتم مطرح است که وَ اذْكُرُواْ نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ مِيثَاقَهُ[المائده5: 6] . این نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ[المائده5: 7] اتم به نعمات نیست. یاد کنید جنس نعماتی که قبلاً به شما داده شده و میثاقش را. البته ممکنه اینجا بفرمایید که میتونه از همین نعمات باشه، ممکنه باشه ولی ظاهر موضوع این هست که این اتم نعمات نیست. این نعمت های قبل از میثاق هست. نعمت های قبل از میثاق به شما داده شد و میثاق، اینا رو ذکر کنید چرا؟ چون از این مسیر شما باید وارد فضای نعمت تامه بشید. شما مشمول نعمات بودید از جانب خداوند متعال باید بیایید سراغ میثاق، با میثاق از دروازه میثاق وارد رفتارهای دینی بشید که مهمترین آنها در این آیات مطرح است، اقامه نماز، از دریچه اقامه نماز، از باب اقامه نماز به نعمت تامه برسید. شما باید بیایید به سمت نعمت تامه. ببینید پلکان چه جوری است، خدای متعال به شما نعمات زیادی عطا کرد و شمایی که در بستر دینداری بودید در فضای دینداری بودید شما را به سمت دین کامل آورد، میثاق گرفت از شما. شما از مسیر مبتنی بر میثاق باید حرکت کنید به سمت نعمت تامه. اصلی‌ترین راه شما برای رفتن به سمت نعمت تامه چی هست؟ اقامه نماز. نوع تعامل شما با نماز هست، نماز مبتنی بر میثاق. ببینید مطلب جالبه.

خداوند از شما میثاق گرفت برای ولیِّ معرفی شده با صفت اقامه نماز

در آیه ۵۵ خداوند متعال در همین سوره مائده وقتی میخواد ولی رو معرفی کنه همان ولی که نسبت به او از مومنین میثاق گرفته و انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنو الذین یقیمون الصلاة[المائده5: 55] . بعد از خدا و رسول خدا وقتی می خواد ولی رو معرفی کنه که از ما نسبت به او میثاق گرفته، مثل اثْنَيْ‌ عَشَرَ نَقيبا[المائده5: 12] ، از ما نسبت به او میثاق گرفته چه کسی رو معرفی میکنه با چه ویژگی معرفی میکنه؟ یقیمون الصلاة[المائده5: 55] . شما برای بهره‌مندی نعمت از دروازه از دریچه از باب اولیای خدا باید جنس رفتارتون شبیه اونها باشه، برید تو اون جنس رفتار. اون جنس رفتار چیه؟ اقامه نماز. یه جوری بیایید سراغ اقامه نماز که من شما رو از حرج خارج کنم از حرج خارج بشید که تطهیر بشید یه جوری بیایید سراغ نماز که تطهیر بشید. یه جوری بیایید سراغ نماز که به نعمت تامه برسید. در سوره مائده در آیه سوم یکی از موضوعات جدیدی که برای مومنین مطرح هست نعمت تامه هست. مسیر دستیابی کجا مطرح است؟ در آیه ششم، در نماز. در سوره مائده در همان ابتدا در آیه سوم سه موضوع جدید برای مومنان مطرح میشه، اکمال دین، اتمام نعمت، دین مورد رضایت خدا، البته خب اینها یه گام مقدماتی داره، دین مأیوس کننده. ولی این سه موضوع نهایی که برای مومنین در سوره مائده مطرح میشه یه موضوع جدید هست برای مومنین. بحث کمال الدین مفادش میثاق هست. مفادش مطرح میشه، میثاق. و در آیات توضیح داده میشه که میثاق نسبت به چه موضوعی و شما باید چه رفتار هایی داشته باشید؟ بحث اتمام نعمت مطرح میشه که منظور نعمات گذشته نیست، نعمات گذشته را که داده ام. موضوع جدیدی است عنوانش میشه نعمت تامه، نه نعمتهای قبلی. نعمتهای قبلی رو شما باید ذکر کنید ولی بدونید یک موضوعی پیش روی شما هست به اسم نعمت تامه که پس از میثاق برای شما مطرح است و مسیرش اقامه نماز هست. پس از میثاق با اولیای خدا پس از میثاق در مورد اولیای از جانب خدا مطرح است، مسیر نعمت تامه اقامه نماز هست. پس از میثاق با اولیای از جانب خدا مطرح است، اولیایی که ویژگی اصلی شون اقامه نماز هست. مسیر شما برای رسیدن به نعمت تامه، اقامه نماز است.