بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ
ظرفهای مختلف زمانی مطرح شده در آیات قرآن
مثال هایی از ظرف های زمانی مختلفِ مطرح شده در آیات قرآن
یه بحثی رو میشه با عنوان فضا های زمانی در قران دنبال کرد که این بحث، هم مربوط به بحث نزول قرآن هست، هم مربوط به اتفاقات مختلف در عالم هست، از الان، در گذشته، در آینده، قیامت، موضوعات مختلف. بله فضاها و ظرف های مختلف زمانی و رابطه آنها با هم. از این موارد به صورت متعدد در قرآن مثال هایی وجود داره و در واقع به شکل جامعتر عناوین اصلی، وجود داره. رابطه این عناوین ظرفهای زمانی مهمه. مثالهای مختلف اینجا هست، اونجایی که میفرماید، مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ [السجده32: 5] ، میفرماید مِمَّا تَعُدُّونَ[السجده 32: 5] . از اون هزار سالهایی که شما می شمارید. از اون شکل سالهایی که شما دارید. روزی که دوره ای که یومی که مساوی با هزار سالی که شما می شمارید. یعنی رابطه های زمانی این شکلی وجود داره. همه زمان عالم اینی نیست که ما توش هستیم. زمانی که آسمان ها و زمین خلق نشده بودند. زمانی که آسمان ها و زمین به شکل دیگه ای تبدیل می شوند. زمانی که الان در آسمان اول وجود داره. زمانی که در آسمان دوم وجود داره. زمانی که در آینده ها وجود داره. زمانی که در قیامت وجود داره، در بهشت وجود داره. خب این بحث زمان یه بحث مفصلی است. یکی از مثال های دیگه اونجایی که فرد از دنیا میره، محشور میشه بعد میگه که من احتمالا یک روز خوابیدم، در صورتی که او ممکنه قرنهاست که به لحاظ زمان دنیا مرده، ولی در زمان پس از مرگش تا قیامت در ظرفی از زمان بوده که برای او یک روز بوده. این ماجرا در ماجرای عزیر نبی سلام الله علیه هم وجود داره. وقتی ایشون ۱۰۰ سال به لحاظ زمان دنیا، از دنیا رفته. همه امکاناتی که همراهش بوده همه پوسیدند و از بین رفتند. وقتی خداوند متعال او رو مبعوث میکنه دوباره، از اون میپرسه که چه مدتی که در این حالت هستی؟ خودش میگه يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْم[البقره2: 259] مثلاً یه روز یا دو سه روز، یه چند روزی احتمالا اینجوری خیلی کمه. در صورتی که خداوند در پاسخ می فرماید قالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عام[البقره2: 259] ۱۰۰ سال است که تو اینطور هستی، در این وضعیت هستی. این دو تا زمان هست.
کلید واژههای مختلف موجود در قرآن در مورد بحث زمان
ببینید اگر آیه را بگذاریم زمان دنیا بعضی زمان ها نسبت به زمان دنیا کوتاه ترند، بعضی زمان ها نسبت به زمان دنیا طولانی ترند. این بحث به نظرم به صورت مفصل در قرآن وجود داره. کلید واژه های مختلفی در این موضوع است، بحث یوم برای دوره های مختلف عالم. بحث وقت، اینجا یک کلید واژه است. بحث الساعه، یک کلید واژه است اینجا و یکسره بحث هایی مثل لیله القدر، یک سری ظرف های زمانی خاص که در قرآن مطرح شده، اینا هم یکسری عناوین مربوط به بحث زمان هستند در قرآن. ما دعوت شدیم به فهم این زمان ها هم در قرآن به صورت مستقیم به فهم این زمان ها دعوت شدیم هم به صورت غیر مستقیم برای فهم برخی از موضوعات نیاز به درک و فهم این زمان ها داریم. یکی از موضوعات اصلی که نیاز به درک این زمانها داره بحث نزول قرآن است. نزول قرآن در ظرفهای زمانی متفاوت. نزول قران در لیلهی القدر.
اهمیت درک و حضور در فضای زمانی لیله القدر
هم برای فهم نزول قران نیاز به درک این زمان داریم هم دعوت شدیم. و ما ادراک ما لیله القدر[القدر97: 2] . هم در آیات قرآن دعوت به این موضوع شدیم هم در روایات، دعوت به درک این زمان شدیم. ما دعوت به انجام یک سری اعمال در یک ماجرا نشدیم یعنی هدف این نبوده، توصیه این اعمال وجود داشته. در بحث لیله القدر هدف اصلی این نیست که شما اعمال شب لیله القدر رو انجام بدی، هدف اصلی درک زمان لیله القدر هست. حضور در فضای زمانی لیله القدر هست. اون مهمه. اگه شما اونجا حضور پیدا کنی اگه در اون زمان در اون ظرف زمان حضور پیدا کنی اون مهمه. حضور پیدا نکنی در حواشی هستی در زمان دنیا هستی اعمالی انجام میدی برکاتی به خاطر مقارنه زمان دنیا با زمان لیله القدر، به اعمال شما داده میشه. همان طور که بین دو مکان فرق هست اینکه شما دور از حرم امام حسین علیه السلام سلامی بر امام حسین صلوات الله علیه داشته باشید یا تشریف ببرید زیارت و در حرم امام زیارت کنید و سلامی داشته باشید، این دوتا باهم فرق دارن، این لحاظ مکان به لحاظ زمان هم فرق دارند. زمان هم متفاوت است.
اهمیت السّاعه در در داستان حضرت موسی (ع)
بله یکی از عناوین بحث ساعه است، در بحث زمان. ببینید در ماجرای موسی علیه السلام در سوره طه وقتی موسی وارد وادی مقدس میشه خداوند متعال به او وحی می کنه إِنَّني أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري[طه20: 14] . چرا؟ چرا اصلاً الان این فضا هست؟ چرا این حرف ها هست؟ إِنَّ السَّاعَةَ ءَاتِيَة[طه20: 15] . تعلیل ماجرا، تعلیل این داستان این هست إِنَّ السَّاعَةَ ءَاتِيَة[طه20: 15] . محتوای این تعلیل بر چی استواره؟ بر موضوع السَّاعَةَ. السَّاعَةَ چیه؟ زمان. بله عناوین مختلفی در قرآن در مورد زمان است. یکی از جا های اصلی که بحث زمان رو باید بهش توجه کرد در بحث نزول قرآن هست، نزول قرآن در ظرف های مختلف زمانی.