بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ
((بما سِوَی الله)) اولین طریق معرفت به الله
اولین گام حرکت در سیر الی الله، کسب معرفتی عظیم در آیه وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ است
در بحث سوره توحید در سیر حرکت الی الله، الی احدیت الله گام اول که آیه چهارم هست تکلیف همه ماسوی الله معلوم میشه. هیچکسی هیچ احدی هیچ وجودی به هیچ شکلی در هیچ حدی نمیتونه با خدای متعال مقایسه بشه. شما این تکلیف را معلوم می کنید. تکلیف همه ماسوی الله اینجا معلوم میشه. شرک نداشته باش. چرا؟ چرا شرک نداشته باش؟ به کدام دلیل به کدام آیه نباید شرک داشت؟ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] ، به این دلیل. آیه چهارم تکلیف شما را معلوم میکند، شما نباید مشرک باشی. ولی غیر از خدا اتخاذ نکن. چرا؟ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] . نصیری غیر از خدای متعال نمیتونه باشه، هیچ کسی نمیتونه ناصر باشه، نصیر ما باشه در مقایسه با خدای متعال، چرا؟ بخاطر وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] . هیچ عظمتی در مقایسه با عظمت خدای متعال نمی تونه وجود داشته باشه، چرا؟ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] . همه عالم با همه بزرگی اش همه آنچه که هست و ما میشناسیم و خبری ازش داریم و همه آنچه که هست و ما نمی شناسیم و خبری ازش نداریم، همه آنچه که نیست و خواهد بود همه این ها عظمت همه این عالم، نمیتونه در مقایسه با عظمت خدای متعال قرار بگیره.
هیچ لطفی هیچ رحمتی نمیتونه در مقایسه با لطف و رحمت خدای متعال قرار بگیره. هیچگونه کرامتی نمیتونه در مقایسه با کرامت خدای متعال قرار بگیره. هیچ گونه جودی نمیتونه در مقایسه با جود خدای متعال قرار بگیره. هیچ هدایتی نمیتونه در مقایسه با هدایت خدای متعال قرار بگیره. ببینید شما در آیه چهارم همه ماسِوَی الله با همه آنچه که دارند با همه ویژگی هاشون در مقایسه با خدای متعال حذف میشند، جایگاهی پیدا نمیکنند، وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] ، هیچگونه جایگاه پیدا نمی کنند. این آیه چهارم سوره توحید هست در سیر الی احدیتِ اَلله در سیر الی الله در قدم اول انسان باید از همه عالم عبور کنه. خیلی عجیبه. خدا را شناختم به چه شناختی؟ به اینکه این اشیاء این موجودات نمیتوانند در تراز خدا باشند. بله شما خدا رو شناختی، سطح معرفت شما گام اول توحید الی الله هست. گام اول سیر الی الله است. عالم را دیدم، دیدم که عالم چقدر بزرگ هست، چقدر خلقت بزرگ هست، از بزرگی خلقت به بزرگتر بودن به عظمت خدا پی بردم. معرفت شما گام اول سیر الی الله است. معرفت بزرگی هست ها. معرفت خیلی عظیمی هست. ولی در گام اول معرفت الی الله است. معرفت الله به ماسوی الله در آیه ۴ محقق میشه، در گام اول الی الله.
تحقق معرفت الله به وسیله ما سِوی الله در آیه چهارم سوره توحید
شما میخوای معرفت خدا پیدا کنی، سوره توحید از یک نگاه سوره معرفت الله هست. شما میخوای در سیر معرفت الله حرکت کنی، خب ما معرفت الله رو به چه شکل پیدا می کنیم؟ حداقل به دو طریق، به واسطه ماسوی الله، به واسطه الله. 1.معرفت الله به ماسوی الله، اینجا حرف باء، باءِ وسیله هست،2. معرفت الله بالله. همه معرفت الله به ماسوی الله در آیه چهارم محقق میشه، در گام اول سیر الی الله، در گام اول سیر معرفت الله. سه گام دیگر به سوی معرفت الله، معرفت بالله هست. سوی الله دیگه مطرح نیست. غیر خدا دیگه مطرح نیست. شما در مرحله ۱ سیر معرفت الله از چهار مرحله سیر معرفت الله، در مرحله اول از همه سوی الله، از همه غیر خدا عبور می کنی. شما می فرمایی من خلقت آسمانها و زمین رو دیدم پی بردم که این خلقت آسمانها و زمین، این عظمت آسمانها و زمین حتما یه خالق بزرگی داره. این معرفت هست دیگه. این معرفت به خداست. این معرفت در گام اول توحید هست. بریم پیدا کنیم ما کجای راه هستیم؟ کجای راه معرفت الله هستیم؟
جایگاه مباحث اثبات وجود خدا، رحمت خدا و ...وقتی که شیئی دیگر در میان باشد، در گام اول معرفت توحیدی است.
حد معرفت اللهی که موجودی میتونه به اون بپردازه معرفت الله آیه اول سوره توحید است. این عالیترین حد معرفت الله است. و این معرفت الله برای عالی ترین اشیاء، موفق ترین افراد که اینجا پیش میروند، یک معرفت با فاصله هست، یک معرفت نزدیک نیست. از نگاه سوره توحید در سیر معرفت الله، ما چهار مرحله داریم، چهار گام داریم و به ترتیب از آیه چهارم تا اول سوره توحید هست. همه معرفت به خدا وقتی که شیء دیگری در میان هست به هر شکلی که در میان هست، از جهت اثبات وجود خدا، اثبات عظمت خدا، اثبات رحمت خدا یا نفی غیر خدا، هر زمانی که هر شیء دیگری فی مابین هست، اون مرحله اول سیر معرفت الله هست، سیر توحید هست. آقا راه معرفت الله خیلی طول و درازه. راه معرفت الله خیلی عظیمه. این راه یک راه بینهایت هست. راهی که گام اول این معرفت، مرحله اول از چهار معرفت گفته شده، عبور از همه عالم هست، عبور از همه اشیا هست، تسبیح اینجاست. همه تسبیح خدا در معنای تنزیه در مرحله اول سیر الی الله است. شما چرا تسبیح می کنی؟ تسبیح دو وجه داره. تسبیح یه وجهش یعنی غیر نه، یه وجهش یعنی او آری. چرا غیر نه؟ چون او باید باشه. چون مسیر، الی احدیت الله هست. در گام اول معرفت الله در گام اول سیر الی احدیت الله به اشیاء توجه میشه، توجهی که مثبت هست به سوی احدیت الله. توجهی که پیشبرنده هست به سوی احدیت الله. توجهی که مانع حرکت به سوی احدیت الله نیست. هرگونه توجه به هر شیئی در هر سطحی که مانع حرکت به سوی احدیت الله باشه، اون در سیر الی الله نیست، در سیر الی معرفت الله نیست.