بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ
تکلم خداوند و نظاره به ربّ مهمترین برنامه در عالم
زندگانی حضرت ابراهیم ع حول محور نماز
بله در بحث کلام الله، ماجرای کلام الله خیلی عجیبه. ببینید یکی از بزرگترین دستاورد های عمر ابراهیم علیه السلام رسیدن به مقام نماز هست. زندگی را بر مدار این قرار داده. همه تلاشش بر مدار این هست. تمام دغدغه اش اینه که به این مقام برسه. چرا؟ چون نماز، چون صلاه دروازه ورود به ماجرای کلام الله هست. باید این رو مفصل تر بحث کنیم. رابطه نماز و کلام الله رو. رابطه نماز و رسیدن به فضای کلام الله. وقتی به ماجرای صلات نگاه می کنیم اوج درخواست ابراهیم علیه السلام بحث نماز هست، بحث اقامه نماز. ابراهیم علیه السلام به اینجا میرسه. در دوران کبر سن، در دورانی که ابراهیم علیه السلام در دوران پیر مردی هست و بعد از این که ماجرای اسماعیل هست، بعد از این که قرار دادن اسماعیل در این وادی غیر ذی زرع، مطرح هست، اونجا ابراهیم علیه السلام با چه ماجرایی مواجه میشه؟ چه ماجرایی پیش پاش هست؟ بحث نماز.
زندگانی حضرت موسی ع حول محور نماز و عبودیت از وادی مقدس تا کلیم الله شدن
بعد از ابراهیم علیه السلام چی مطرح است؟ یعنی بزرگترین ماجرای قرآنی ماجرای موسی علیه السلام است. یعنی شما اگه میخواهید یک ماجرای خدایی رو، بزرگترین ماجراهای خدایی، چه از جانب خدای متعال، چه از جانب بشر رو دنبال کنید بهترین جاها مباحث مربوط به انبیا علیه السلام است و بزرگان انبیا علیه السلام. بزرگترین ماجراها بعد از ابراهیم علیه السلام در دوره موسی علیه السلام مطرح است. موسی ع حداقل در دو مرحله اتفاق عجیبی براش می افته، اتفاق بزرگی براش می افته، یکی اون زمانی که وارد وادی مقدس میشه. موسی ع وارد وادی مقدس میشه، بزرگترین دستاورد موسی چی هست؟ دستاوردها رو میشه به دو دسته تقسیم کرد، یکی دستاوردهای در موسی، یکی دستاوردهای از موسی، مثل عصا. دستاوردی که پیرامون موسی داره اتفاق میافته. دستاوردهای در موسی چی هست؟ رسیدن به سطح بلند و مرتفعی از عبودیت و رسیدن به مقام اقامه نماز. موسی علیه السلام اینو اینجا به دست آورد. دستاورد موسی آن چیز که در موسی هست، یکی از بزرگ ترین هاش اقامه نماز هست. این ادامه پیدا میکنه، تا کجا؟ تا اونجایی که موسی علیه السلام در مرحله بعد، بعد از نجات بنی اسرائیل و هلاکت فرعونیان، دوباره به کوه طور میره. و اون دستاورد اونجا کلام الله است. یعنی گام بعدی دستاورد، در موسی، گام بعدی آن چیزی که در موسی علیه السلام اتفاق میافته، مواجه شدن با کلام الله است. وقتی که از وادی مقدس اومد در مرحله اول، ازکدوم دستاوردها استفاده کرد؟ ما عمده آیات را می بینیم عمدتاً دنبال چی میگردیم؟ موسی علیه السلام با عصاش چی کار کرد؟ با ید بیضاش چی کار کرد؟ دستاوردهایی که با اشیا پیرامون موسی و به واسطه موسی رقم خورد. به خود موسی علیه السلام توجه نداریم. در موسی اتفاقی افتاده، مقام اقامه نماز. مقامی از عبودیت و اقامه نماز. موسی اینه. موسایی که از وادی مقدس برگشته، اینه، مقامی از عبودیت و اقامه نماز. این موسی وقتی وارد کوه طور میشه در اون ماجرایی که ظاهراً مربوط به همین ایام ذی حجه هم هست، وَ واعَدْنا مُوسى ثَلاثينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ ميقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعينَ لَيْلَة[الاعراف7: 142] . در این چهل شب میقات دستاورد موسی چی هست؟ وَ كَلَّمَهُ رَبُّه [الاعراف7: 143] . (چه زمانی؟) وَ لَمَّا جاءَ مُوسى لِميقاتِنا [الاعراف7: 143] ، وقتی موسی به میقات ما آمد، اتفاقی که افتاده اصلاً موضوعی که باید حرفش رو بزنیم اینه، وَ كَلَّمَهُ رَبُّه [الاعراف7: 143] . موسی مورد تکلیم خدای متعال قرار گرفت. وَ كَلَّمَهُ رَبُّه [الاعراف7: 143] . . رب موسی، موسی را تکلیم کرد، مورد تکلیم قرار داد. مسامحتاً تو فارسی ما میخوایم بهتر بفهمیم میگیم تکلم کرد ولی عبارت دقیقش اینه که با او تکلیم کرد. قبلا اینو نداشت اینجا این اولین باره که داره اتفاق می افته، موسی، دیگه موسای کلیم هست. موسی اینجا موسای کلیم هست. موسی کجا موسای کلیم هست؟ اینجا. اینجا دیگه شده موسای کلیم الله. عجیبه این ماجرا. دیگه موسی چیه؟ موسای کلیم.
درخواست رویت ربّ توسط حضرت موسی ع بعد از رسیدن به مقام کلیم اللهی
خدا میگه برو. میگه کجا؟ قالَ رَبِّ أَرِني أَنْظُرْ إِلَيْك[الاعراف7: 143] . ، خودت رو به من نشون بده. موسی به مقام کلیم اللهی رسیده، نیازش چی هست؟ رویت رب. ببینید به جایی رسیده، در جایگاهی قرار گرفته، الان نیازی که در او ایجاد شده چی هست؟ رویت رب. میگه خدایا خودت رو به من نشون بده. این یک حرف بی ربط نیست، اینو توجه کنیم، این یک حرف بی ربط نیست. یه حرف بچه گانه نیست. یه حرفی نیست که، خدا که دیدنی نیست، چرا تو گفتی خدایا خودت رو به من نشون بده، مگه تو نمیدونستی؟ موسی علیه السلام چرا اونجایی که در وادی مقدس خدای متعال از اون درخت ندا داد و گفت اننی انا الله [طه20: 14] ، منم الله، چرا اونجا موسی علیه السلام نگفت خودت رو به من نشون بده؟ سالها از آن روز گذشته. سالها از اون روز گذشته و این جا خداوند متعال با موسی تکلّم میکنه. اونجا خداوند متعال با موسی علیه السلام چی کار کرد؟ مثلا یکی از عناوین اونجا هست، ندا. در وادی مقدس خداوند متعال موسی رو مورد ندا قرار داد، نُودِيَ يا مُوسى [طه20: 11] . او رو مورد ندا قرار داد، اینجا او رو مورد تکلم قرار داد و نیاز موسی چی میشه؟ خدایا خودت را به من نشان بده. موسی تغییر کرده. موسی یه موسای دیگه شده. لذا خداوند متعال در ادامه می فرماید قالَ يا مُوسى إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسالاتي وَ بِكَلامي [الاعراف7: 144] . من تو رو اصطفی کردم بر ناس به رسالاتم و به کلامم. موسی دیگه اینه. اونجا بحثهای مفصلی داره. بحث کلام الله، سیر رشد خوبان عالم هست. دغدغه رشد خوبان عالم هست. ابراهیم علیه السلام تا اقامه نماز برای کلام الله پیش آمد. دوستان، همه عالم از یک نگاه بر مدار کلام الله و نظاره به رب میچرخه. همه عالم برای اینه. همه عالم، همه تلاش ها، همه عذاب ها، همه نعمات، همه بهشت ها، برای اینکه شما مورد تکلم از جانب رب قرار بگیری و به رب نظاره کنی. این از عظیم ترین عرفان هست. بزرگترین عذاب ها در قیامت موقعی اتفاق میفته که خداوند متعال با بعضی از افراد تکلم نمیکنه و این ها نمیتونند رب رو نظاره کنند.