سیر توحیدی در سوره مبارکه توحید

سیر توحیدی در سوره مبارکه توحید

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ

سیر صعودی در معرفت توحیدی، از آیه 4 تا آیه اول سوره توحید

چند کلامی در مورد سوره توحید. سوره توحید چهار تا آیه داره. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ. قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ. اللَّهُ الصَّمَدُ. لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ. وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ [الاخلاص112: 4-1] . ببینید سیر این جا کجاست؟ از آیه چهار برو بالا. سیر این جا به چه شکل هست؟ از بالا اومد پایین. از کجا؟ از احدیتِ الله. قدم بعدی کجاست؟ آمد به کجا؟ آمد به پایین. ببینید الان سیر اینجا نزول هست به صمدیتِ الله. دیگه کجاست؟ لم یلد ولم یولد[الاخلاص112: 3] بودن الله. اینجا خودش دوگام است لم یلد و لم یولد[الاخلاص112: 3] . بعدی کجاست؟ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] اینجا الان وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] ، توحید عملی است. شما در دنیا و در مسیر الی الله توحید عملی تون اینجاست. توحید عملی به معنای عدم شرک، به معنای عدم عبادت غیر الله، به معنای عدم استعانت از غیر الله. کجاست؟ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ[الاخلاص112: 4] ، فی کل امرٍ، فی کل زمان، فی کل مکان، در هر موقعیتی، در هر نقطه از مسیر حرکتم، در هر کارم، هیچکسی در شأن تو نیست. هیچ کسی در شأن خدا نیست. ما در شأن خدا قرار میگیریم شرک همینجاست. خلاف آیه ۴ میشه شرک، میشه عبودیت غیر الله، میشه استعانت از غیر الله، میشه خلاف آیه ۴ . این توحید رفتاری شما، عبودیت و استعانت، این موضوعات در آیه ۴ است. در آیه ۳ چی هست؟ شما در ورود به آیه ۳ به یک موقعیتی می‌رسید هرچی که هست، بهشت، همه جا، همه انسان ها، خودم وقتی که الان اینجا هستم، همه اینها. شما به این موقعیت که میرسید دیگه یعنی هیچ چیزی اصلا رنگ و بوی خدا نداره. عبارتش رو باید دقیق کنیم هیچ چیزی از جنس خدا نیست. اینجا که میرسی فقط جنس خدا برای شما قیمت پیدا میکنه. بعد از این وارد فضای صمدیت خدا می شویم و بعد از این وارد فضای احدیت خدا.

نکات بحث ولد در آیه سوم سوره توحید: مقام الهیت خاصِّ الله است و هیچ یک از اشیاء عالم هم جنس با او نیستند

بله در معنای ولد باید تأمل کرد. ولد به چه معناست؟ در موضوع خداوند متعال ولد به چه معناست؟ ما اصطلاحاً و در مصداق ولد رو میگیریم به عنوان فرزند، چه معنا از این فرزندی که به دنیا آمده نسبت به پدر و مادرش معنای ولد رو به او قرار میده، معنای والد رو برای پدر و مادر، این چه وجهی داره این تسمیه؟ خدای متعال می فرماید که خدا ولد اتخاذ نمیکنه. چرا؟ چون لَهُ ما فِي السَّماواتِ‌ وَ ما فِي الْأَرْض[البقره2: 117] چرا؟ چون بَديعُ السَّماواتِ‌ وَ الْأَرْضِ[البقره2: 117] . چرا؟ چون وقتی که او قضای امری شده باشه خدای متعال میفرماید کُن[البقره2: 117] ، پس آن شیء فَیَکون[البقره2: 117] به وجود می آید. این خدا نمی تونه ولد داشته باشه. این چه ارتباطی در معنای ولد است؟ بزرگترین اشخاص در عالم و اشیا در عالم نمیتونند ولد خدا باشند، میتونند ولی خدا باشند، ولیّ از جانب خدا، امّا نمیتونند ولد خدا باشند. یک کسی میتونه از جانب خدا ملِک باشه ولی نه می تواند شریک باشد در مُلک خدا، نه می تواند ولد باشد برای خدا. ولد بودن چه آثاری دارد؟

اگر یک کسی ولد خدا بود چه آثاری دارد؟ او اله می شد. لا اله الا الله، لا اله الا هو[البقره2: 255] . اگر کسی ولد خدا باشه میتونه مورد عبادت قرار بگیره. پس این ولد نمیتونه باشه. اگر کسی ولد خدا باشه خدای متعال غنی نیست به خاطر این که خدای متعال غنی است کسی نمیتونه ولد خدا باشه. کسی نباید ولد خدا باشه و اصلا نمیشه که اینجوری باشه. خدای متعال نمیتونه ولد داشته باشه به دلیل الهیت. ولدی برای خدای متعال نمیتونه باشه به چه دلایلی؟ یکی از دلایلش این است به دلیل اینکه خدا اله است و فقط خدا اله است، نمیتونه ولد داشته باشه. اگر ولد داشته باشه چی میشه؟ اون ولد هم اله میشه. در آسمانها و زمین الهی غیر از الله نمیتونه باشه. اگر الهی غیر از الله باشه آسمانها و زمین فاسد می شوند. بعضی ها می آیند مِن دون الله اله اتخاذ می کنند، آنها اتخاذ کردند چنین واقعیتی وجود نداره. چنین حقیقتی وجود نداره. خدای متعال رسولان را ارسال کرده به اونها وحی کرده اینکه هیچ الهی به جز الله نیست. باید خدا را عبادت کرد. ولی اونها، اونهایی که الهی به جز الله می گیرند یعنی در آیه ۲۶ سوره انبیاء وقتی به این نکته می رسه و قالوا[الانبیاء21: 26] و آنها گفتند، این قالوا، فاعلش کی هست؟ اون هُمی که در قالوا است. اون هُم کیا هستند؟ أَمِ اتخَّذُواْ مِن دُونِهِ ءَالهَة [الانبیاء21: 24] . همونهایی که من دون الله ءَالهَة [الانبیاء21: 26] گرفتند. آنها چی میگن؟ چی گفتند؟ ...اِتَّخذَ الرَّحْمَانُ وَلَدًا [الانبیاء21: 24] ، خدا برای خودش ولدی اتخاذ کرده. سبحانه [الانبیاء21: 26] ، اینطور نیست. اگر خدای متعال ولد اتخاذ کنه اون ولد در مقام اله قرار میگیره. اگر الهی غیر از الله وجود داشته باشه آسمانها و زمین فاسد می شوند. اگر آسمانها و زمین و آن چه در آسمانها و زمین است در الهیت، به دو شیء در مقام اله وصل باشند فاسد می شوند. فقط باید به یک جایگاه الهیت وصل باشند. از والد به ولد یک چیزی منتقل میشه. در بحث خدای متعال چه چیزی منتقل میشه؟ الهیت. اگر ولد باشه او هم اله میشه. نمیتونه ولد باشه. خدای متعال ولد ندارد یعنی چی؟ یعنی الهی غیر از خودش نمی گذارد. خدای متعال والد ندارد یعنی الهی نبوده است که خدای متعال را اله بگذارد. یک بحث در آیه سوم سوره توحید بحث در مقام الهیت خداست. یه بحث در آیه سوم سوره توحید بحث نوع اتصال همه اشیاء عالم به خداست. هیچ کدوم از این اشیاء هم جنس خدا نیستند یعنی چی؟ یعنی در جنسیت هم جنس اله نیستند.