بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیِمِ
تفاوت فضای اول سورهی حمد و صراط مستقیم
هدایت به صراط مستقیم، فراتر از اعتقاد و التزام به پنج آیه ابتدایی سوره حمد:
در سوره حمد وقتی چند آیه اول رو نگاه می کنیم تا در واقع آیه پنجم سوره حمد، این فرد که اینجا مطرح هست یک فرد عالی یک فرد توحیدی یک فرد در کمال معرفت و عمل، اعمالی بسیار توحیدی. عرفا اینجا هستند. بسیاری از این عرفایی که در تذکره الاولیای شیخ عطار مطرح هستند، شاید سطحی از همین چند آیه اول سوره حمد هستند. فاصله دارند تا صراط مستقیم. خداوند بین این فضای اول سوره حمد و صراط مستقیم تفاوت قائل هست. یعنی دوتاست. یعنی یک کسی در کمال، در اوج این چند آیه اول سوره حمد باشه، لزوماً بر صراط مستقیم نیست. ولی کسی که بر صراط مستقیم باشه در اون فضای اول هست. اینجا خودش یک محل محاجه است با کسانی که با اهل بیت علیه السلام همراه نیستند. با برخی افرادی که در واقع به نوعی تحت عنوان عرفای بالله هستند، در مسیر خدا هستند، ولی با اهل بیت علیه السلام همراه نیستند. شما عمده رفتارهای این افراد رو ذیل این چند آیه اول یعنی تقریباً میشه گفت همه رفتار ها و معارف و ایمانیات این افراد رو شما ذیل این چند آیه اول قرار می دهید. پس باید ازش بپرسیم صراط مستقیم کجاست؟ برای تو صراط مستقیم کجاست؟ چون لزوماً با داشتن بهترین نماز ها در صراط نیستی. شما میگید إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِين[الفاتحه1: 5] .(و یا این که می گی ) وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاة[البقره2: 45] . فرد اهل صبر باشه، اهل صلاة باشه شما میگی إِيَّاكَ نَسْتَعِين[افاتحه1: 5] . شما استعانت جستی. بهترین معارف رو داشته باشه بهترین ایمانیات رو به خداوند متعال در حال حاضر، در نسبت به قیامت داشته باشه، در اوج معرفت مالک یوم الدین باشه، همه عالم رو متعلق به خداوند متعال بدونه و از همه عالم حمد بر داشت کنه متعلق به خداوند متعال، اوج رحمت ها را از خداوند متعال بدونه و ببینه، بهترین عبادت ها رو داشته باشه، در اوج استعانت از خداوند متعال باشه، این فرد بر صراط مستقیم، لزوما نیست. این فرد لزوماً هدایت شده به صراط مستقیم نیست. شاید نعمات زیادی هم دریافت کرده باشه ولی لزوما هدایت نشده به صراط مستقیم.
تفاوت انسانها، در مقابل آیهی« اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيم »:
بله اینجا هم میشه بحث کرد که خب این صراط مستقیم چی هست؟ کدام رفتار ما، کدام ایمان ما، کدام عمل ما، حاکی از صراط مستقیم هست؟ سوره حمد که سوره قران هست. همه مسلمانها قبول دارند باید پرسید خب کدوم عمل شما حاکی از صراط مستقیم هست؟ میگه عبادتهای ما. اونکه آیه چهارم هست. نمازهای ما. صبر ما. توحید ما. ایمانیات ما. اینها همش تو آیات اول سوره حمد هست. کدام عمل شما حاکی از صراط مستقیم هست؟ در مقابل این آیه اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيم[الفاتحه1: 6] ، انسان ها چند دسته هستند. یه دسته اصلاً نمیپذیرند، تو این فضا نیستند. یه دسته سعی می کنیم که بپذیریم. سعی می کنیم که این هدایت رو که اگر خداوند متعال جریان بده، این هدایت به صراط رو که جریان داد، سعی می کنیم که همراه بشیم. میشیم مُهتدون. یعنی سعی میکنیم هدایت رو دریافت کنیم. یک دسته از افراد هستند که تمام این هدایت که توسط خداوند متعال جریان پیدا کرده و به واسطه خداوند متعال در وجودشان قرار میگیره و قرار گرفته، میشوند مهدی. اونا مهدی هستند. خداوند متعال همه هدایت رو در اونها اعمال کرده، میشند مهدی. الگوی مُهتدون هستند. مهدی الگوی مُهتدون هستند. مُهتدون نگاه میکنند به مهدی میگن اگه ما هدایت رو بپذیریم اونجوری میشیم. خداوند یک نمونه از کسی که هدایت در وجودش قرار بگیره چی میشه رو، قرار داده به نام مهدی. میگه اگه شما هدایت رو بپذیرید اینجوری میشید. شما باید بپذیرید، او رو من قراردادم.